حالات اشخاص ملعون از دیدگاه حدیث و روایت چگونه است؟! پیامبر اسلام(ص) فرمود: کسی که با دست خود نکاح کند(یعنی استمنا کند) ملعون است. آن کس که قطع رحم کند ملعون است و... منظور چیست؟
«لعن» یعنی راندن و دور کردن.[1] در مفردات آمده است: لعن به معنای طرد و دور کردن از روی غضب است. لعن از جانب خدا در آخرت عذاب، و در دنیا انقطاع از قبول رحمت و توفیق است، و از انسان نفرین است نسبت به غیر.[2] بنابر این، لعن و دوری از رحمت حق دارای مراتب است؛ یعنی به شدت گناهی که از انسان سر می‌زند بستگی دارد. هرچه گناه بیشتر و سنگین‌تر باشد، دوری از رحمت حق و عذاب بیشتر خواهد بود. اصناف زیر در قرآن کریم مورد لعنت‏اند: 1. کفّار به طور مطلق: «إِنَّ اللَّهَ لَعَنَ الْکافِرِینَ وَ أَعَدَّ لَهُمْ سَعِیراً».[3] 2. منافقان: «لَئِنْ لَمْ یَنْتَهِ الْمُنافِقُونَ وَ الَّذِینَ فِی قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ ... مَلْعُونِینَ أَیْنَما ثُقِفُوا أُخِذُوا وَ قُتِّلُوا تَقْتِیلًا».[4] 3. ابلیس: «وَ إِنَّ عَلَیْکَ لَعْنَتِی إِلی‏ یَوْمِ الدِّینِ ص: 78. لَعَنَهُ اللَّهُ وَ قالَ لَأَتَّخِذَنَّ مِنْ عِبادِکَ نَصِیباً مَفْرُوضاً».[5] 4. آنان‌که خدا و رسول را اذیّت می‌کنند: «إِنَّ الَّذِینَ یُؤْذُونَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ لَعَنَهُمُ اللَّهُ فِی الدُّنْیا وَ الْآخِرَةِ ...».[6] 5. اهل افساد و قاطعان رحم: «فَهَلْ عَسَیْتُمْ إِنْ تَوَلَّیْتُمْ أَنْ تُفْسِدُوا فِی الْأَرْضِ وَ تُقَطِّعُوا أَرْحامَکُمْ. أُولئِکَ الَّذِینَ لَعَنَهُمُ اللَّهُ ...».[7] 6. کسانی که آیات خدا و راه‌های هدایت را کتمان کرده و مخفی می‌دارند: «إِنَّ الَّذِینَ یَکْتُمُونَ ما أَنْزَلْنا مِنَ الْبَیِّناتِ وَ الْهُدی‏ مِنْ بَعْدِ ما بَیَّنَّاهُ لِلنَّاسِ فِی الْکِتابِ أُولئِکَ یَلْعَنُهُمُ اللَّهُ وَ یَلْعَنُهُمُ اللَّاعِنُونَ».[8] 7. ظالمان و ستم‌کاران: «أَلا لَعْنَةُ اللَّهِ عَلَی الظَّالِمِینَ».[9] 8. شجره ملعونه: «وَ ما جَعَلْنَا الرُّؤْیَا الَّتِی أَرَیْناکَ إِلَّا فِتْنَةً لِلنَّاسِ وَ الشَّجَرَةَ الْمَلْعُونَةَ فِی الْقُرْآنِ ...».[10] 9. آنان‌که بزنان پاک‌دامن نسبت زنا دهند: «إِنَّ الَّذِینَ یَرْمُونَ الْمُحْصَناتِ الْغافِلاتِ الْمُؤْمِناتِ لُعِنُوا فِی الدُّنْیا وَ الْآخِرَةِ ...».[11] ، [12] البته چنین اشخاصی در صورت توبه مورد رحمت خداوند قرار می‌گیرند. با توجه به مطالبی که بیان شد؛ روشن می‌شود که هر فرد یا گروه و طایفه، به نسبت گناهی که مرتکب می‌شوند به همان اندازه مورد لعن پروردگار واقع خواهند شد. کفار و منافقان به اندازه خودشان، قاطعان رحم به مقدار گناه خویش، همین‌طور استمنا کننده و... .   [1] . قرشی، سید علی اکبر، قاموس قرآن، ج ‏6، ص 194، دار الکتب الإسلامیة، تهران، 1371ش. [2] . راغب اصفهانی، المفردات فی غریب القرآن، ص 741، دارالعلم الدار الشامیة، دمشق، بیروت، 1412ق. [3] . احزاب، 64. [4] . همان، 60 و 61؛ فتح، 6. [5] . نساء، 118. [6] . احزاب، 57. [7] . محمد، 22- 23. [8] . بقره، 159. [9] . هود، 18؛ اعراف 44 [10] . اسراء، 60. «مراد از شجره ملعونه بنی امیّه است». [11] . نور، 23. [12] . ر. ک: قاموس قرآن، ج ‏6، ص 194- 195.
عنوان سوال:

حالات اشخاص ملعون از دیدگاه حدیث و روایت چگونه است؟! پیامبر اسلام(ص) فرمود: کسی که با دست خود نکاح کند(یعنی استمنا کند) ملعون است. آن کس که قطع رحم کند ملعون است و... منظور چیست؟


پاسخ:

«لعن» یعنی راندن و دور کردن.[1] در مفردات آمده است: لعن به معنای طرد و دور کردن از روی غضب است. لعن از جانب خدا در آخرت عذاب، و در دنیا انقطاع از قبول رحمت و توفیق است، و از انسان نفرین است نسبت به غیر.[2]
بنابر این، لعن و دوری از رحمت حق دارای مراتب است؛ یعنی به شدت گناهی که از انسان سر می‌زند بستگی دارد. هرچه گناه بیشتر و سنگین‌تر باشد، دوری از رحمت حق و عذاب بیشتر خواهد بود.
اصناف زیر در قرآن کریم مورد لعنت‏اند:
1. کفّار به طور مطلق: «إِنَّ اللَّهَ لَعَنَ الْکافِرِینَ وَ أَعَدَّ لَهُمْ سَعِیراً».[3]
2. منافقان: «لَئِنْ لَمْ یَنْتَهِ الْمُنافِقُونَ وَ الَّذِینَ فِی قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ ... مَلْعُونِینَ أَیْنَما ثُقِفُوا أُخِذُوا وَ قُتِّلُوا تَقْتِیلًا».[4]
3. ابلیس: «وَ إِنَّ عَلَیْکَ لَعْنَتِی إِلی‏ یَوْمِ الدِّینِ ص: 78. لَعَنَهُ اللَّهُ وَ قالَ لَأَتَّخِذَنَّ مِنْ عِبادِکَ نَصِیباً مَفْرُوضاً».[5]
4. آنان‌که خدا و رسول را اذیّت می‌کنند: «إِنَّ الَّذِینَ یُؤْذُونَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ لَعَنَهُمُ اللَّهُ فِی الدُّنْیا وَ الْآخِرَةِ ...».[6]
5. اهل افساد و قاطعان رحم: «فَهَلْ عَسَیْتُمْ إِنْ تَوَلَّیْتُمْ أَنْ تُفْسِدُوا فِی الْأَرْضِ وَ تُقَطِّعُوا أَرْحامَکُمْ. أُولئِکَ الَّذِینَ لَعَنَهُمُ اللَّهُ ...».[7]
6. کسانی که آیات خدا و راه‌های هدایت را کتمان کرده و مخفی می‌دارند: «إِنَّ الَّذِینَ یَکْتُمُونَ ما أَنْزَلْنا مِنَ الْبَیِّناتِ وَ الْهُدی‏ مِنْ بَعْدِ ما بَیَّنَّاهُ لِلنَّاسِ فِی الْکِتابِ أُولئِکَ یَلْعَنُهُمُ اللَّهُ وَ یَلْعَنُهُمُ اللَّاعِنُونَ».[8]
7. ظالمان و ستم‌کاران: «أَلا لَعْنَةُ اللَّهِ عَلَی الظَّالِمِینَ».[9]
8. شجره ملعونه: «وَ ما جَعَلْنَا الرُّؤْیَا الَّتِی أَرَیْناکَ إِلَّا فِتْنَةً لِلنَّاسِ وَ الشَّجَرَةَ الْمَلْعُونَةَ فِی الْقُرْآنِ ...».[10]
9. آنان‌که بزنان پاک‌دامن نسبت زنا دهند: «إِنَّ الَّذِینَ یَرْمُونَ الْمُحْصَناتِ الْغافِلاتِ الْمُؤْمِناتِ لُعِنُوا فِی الدُّنْیا وَ الْآخِرَةِ ...».[11] ، [12]
البته چنین اشخاصی در صورت توبه مورد رحمت خداوند قرار می‌گیرند.
با توجه به مطالبی که بیان شد؛ روشن می‌شود که هر فرد یا گروه و طایفه، به نسبت گناهی که مرتکب می‌شوند به همان اندازه مورد لعن پروردگار واقع خواهند شد. کفار و منافقان به اندازه خودشان، قاطعان رحم به مقدار گناه خویش، همین‌طور استمنا کننده و... .   [1] . قرشی، سید علی اکبر، قاموس قرآن، ج ‏6، ص 194، دار الکتب الإسلامیة، تهران، 1371ش. [2] . راغب اصفهانی، المفردات فی غریب القرآن، ص 741، دارالعلم الدار الشامیة، دمشق، بیروت، 1412ق. [3] . احزاب، 64. [4] . همان، 60 و 61؛ فتح، 6. [5] . نساء، 118. [6] . احزاب، 57. [7] . محمد، 22- 23. [8] . بقره، 159. [9] . هود، 18؛ اعراف 44 [10] . اسراء، 60. «مراد از شجره ملعونه بنی امیّه است». [11] . نور، 23. [12] . ر. ک: قاموس قرآن، ج ‏6، ص 194- 195.





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین