طریقه کامل تلقین میت چگونه است؟ چه باید گوییم؟ عین عبارت چیست؟

یکی از آداب و مستحبات، در هنگام دفن میت، تلقین دادن شهادتین به وی بوده، که طریقه انجام آن به شرح ذیل است:  
بعد از آن که میّت را در قبر گذاشتند، گره‌های کفن را باز کرده و صورت میّت را روی خاک بگذارند و بالشی از خاک زیر سر او بسازند و پشت میت، خشت خام یا کلوخی بگذارند که میّت به پشت برنگردد و پیش از آن که لحد را بپوشانند، دست راست را به شانۀ راست میّت بزنند و دست چپ را به قوت بر شانۀ چپ میّت بگذارند و دهان را نزدیک گوش او ببرند و به شدّت حرکتش دهند و سه مرتبه بگویند:
«اسْمَعْ افْهَمْ یا فُلانَ بْنَ فُلان» و به جای فلان، اسم میّت و پدرش را بگویند مثلًا اگر اسم او محمد و اسم پدرش علی است سه مرتبه بگویند:
«اسْمَعْ افْهَمْ یا مُحَمَّدَ بْنَ عَلی» پس از آن بگویند:
«هَلْ انْتَ عَلَی الْعَهْدِ الَّذِی فَارَقْتَنا عَلَیهِ مِنْ شَهَادَةِ انْ لٰا إِلٰهَ إِلَّا اللّٰهُ وَحْدَهُ لَا شَریکَ لَهُ وَ انَّ مُحَمَّداً صَلّی اللّٰهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ وَ سَیِّدُ النَّبِیّینَ وَ خاتَمُ الْمُرْسَلِینَ و انَّ عَلِیاً أَمیرُ الْمُؤمِنینَ وَ سَیِّدُ الْوصِیِّینَ وَ امامٌ افْتَرَضَ اللّٰهُ طاعَتَهُ عَلَی الْعٰالَمِینَ وَ انَّ الْحَسَنَ وَ الْحُسَیْنَ وَ عَلِیَّ بْنَ الْحُسَیْنِ وَ مُحَمَّدَ بْنَ عَلِیٍّ وَ جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدٍ وَ مُوسَی بْنَ جَعْفَرٍ وَ عَلِیَّ بن مُوسیٰ وَ مُحَمَّدَ بْنَ عَلِیٍّ وَ عَلی بْنَ مُحَمَّدٍ وَ الْحَسَنَ بْنَ عَلیٍّ وَ الْقٰائِمَ الْحُجَّةَ الْمَهْدِیَّ صَلَواتُ اللّٰهِ عَلَیْهِمْ ائِمَّةُ الْمُؤمِنینَ وَ حُجَجُ اللّٰهِ عَلَی الْخَلْقِ أَجْمَعِینَ وَ ائِمَّتُکَ ائِمَّةُ هُدیً بِکَ ابْرارٌ یا فُلانَ بْنَ فُلانٍ» و به جای فلان بن فلان اسم میّت و پدرش را بگوید.
و بعد بگوید: «اذا اتٰاکَ الْمَلَکٰانِ الْمُقَرَّبٰانِ رَسُولَیْنِ مِنْ عِندِ اللّٰهِ تَبٰارَکَ وَ تَعٰالَی وَ سَأَلاکَ عَنْ رَبِّکَ وَ عَنْ نَبِیِّکَ وَ عَنْ دِیِنکَ وَ عَنْ کِتابِکَ وَ عَنْ قِبْلَتِکَ وَ عَنْ ائِمَّتِکَ فَلا تَخَفْ وَ لا تَحْزَنْ وَ قُلْ فِی جَوابِهِما اللّٰهُ رَبّی وَ مُحَمَّدٌ صَلَّی اللّٰهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ نَبِیِّی وَ الإِسْلامُ دِینِی وَ الْقُرْآنُ کِتٰابِی وَ الْکَعْبَةُ قِبْلَتِی وَ امیْرُ الْمُؤمِنینَ عَلِیُّ بْنُ أبی طٰالِبٍ امٰامی وَ الْحَسَنُ بْنُ عَلِیٍّ الُمجْتَبیٰ امٰامی وَ الْحُسَیْنُ بْنُ عَلِیٍّ الشَّهیدُ بِکَرْبَلاءَ امٰامِی وَ عَلِیٌّ زَیْنُ الْعٰابِدِینَ امَامِی وَ مُحَمَّدٌ البِاقِرُ امَامِی وَ جَعْفَرٌ الصّادِقُ امَامِی وَ مُوسَی الکاظِمُ إِمامی وَ عَلِیٌّ الرِّضٰا إِمامی و مُحَمَّدٌ الجَوادُ إِمامی و عَلیٌّ الْهَادِی امَامِی وَ الْحَسَنُ الْعَسْکَریُّ امَامِی وَ الْحُجَّةُ الْمُنْتَظَرُ امٰامی هٰؤُلٰاءِ صَلَواتُ اللّٰهِ عَلَیْهِمْ أَجْمَعِینَ ائِمَّتِی وَ سَادَتِی وَ قَادَتِی وَ شُفَعَائِی بِهِمْ أَتَولَّی وَ مِنْ اعدائِهِمْ أَتَبَرَّأُ فِی الدُّنْیَا وَ الآخِرَةِ ثُمَّ اعْلَمْ یا فُلانَ بْنَ فُلان» و به جای فلان بن فلان اسم میّت و پدرش را بگوید و بعد بگوید: «انَّ اللّٰهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی نِعْمَ الرَّبُّ وَ انَّ مُحَمَّداً صَلَّی اللّٰهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ نِعْمَ الرَّسُولُ وَ انَّ عَلِیَّ بْنَ أَبِی طالِبٍ وَ اوْلادَهُ الْمَعْصُومینَ الْأَئِمَّةَ الْاثْنَیْ عَشَرَ نِعْمَ الْأئِمَّةُ وَ انَّ مٰا جَاءَ بِهِ مُحَمَّدٌ صَلَّی اللّٰهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ حَقٌ وَ انَّ الْمَوْتَ حَقٌ وَ سُؤٰالَ مُنْکَرٍ وَ نَکیرٍ فِی القَبْرِ حَقٌّ وَ الْبَعْثَ حَقٌّ‌ النُّشُورَ حَقٌّ وَ الصِّرٰاطَ حَقٌّ وَ الْمِیْزٰانَ حَقٌّ وَ تَطٰایُرَ الْکُتُبِ حَقٌّ وَ انَّ الْجَنَّةَ حَقٌّ وَ النّٰارَ حَقُّ وَ انَّ السَّاعَةَ آتِیَةٌ لا رَیْبَ فِیهَا وَ انَّ اللّٰهَ یَبْعَثُ مَنْ فِی الْقُبُورِ» پس بگوید: «أَ فَهِمْتَ یا فُلانُ» و به جای فلان، اسم میّت را بگوید پس از آن بگوید: «ثَبَّتَکَ اللّٰهُ بِالْقَولِ الثَّابِتِ وَ هَداک اللّٰهُ إِلَی صِرَاطٍ مُسْتَقِیمٍ عَرَّفَ اللّٰهُ بَیْنَکَ وَ بَیْنَ اوْلیٰائِکَ فی مُسْتَقَرٍّ مِنْ رَحْمَتِهِ» پس بگوید: «اللّٰهُمَّ جَافِ الْأَرْضَ عَنْ جَنْبَیْهِ وَ اصْعَدْ بِرُوحِهِ الَیکَ وَ لَقِّهِ مِنکَ بُرهَاناً اللّٰهُمَّ عَفوَکَ عَفْوَک»
و در صورتی که میت زن باشد پاره‌ای از این دعا تغییر می‌کند به این ترتیب: «اسْمَعِی، افْهَمِی یٰا فُلٰانَةَ ابْنَةَ فُلٰانٍ» و به جای «فُلٰانَةَ» نام میت و به جای فلان نام پدرش را‌ بگوید و پس از آن بگوید: «هَلْ أَنْتِ عَلَی الْعَهْدِ الَّذٖی فٰارَقْتِنٰا .. أَئِمَّتُکِ ائِمَّةُ هُدیً ابْرٰارٌ یٰا فُلٰانَةَ ابْنَةَ فُلٰانٍ» و به جای «فلانة» اسم میت و به جای فُلان اسم پدرش را بگوید پس بگوید: «اذٰا أَتٰاکِ الْمَلَکٰانِ الْمُقَرَّبٰانِ رَسُولَیْنِ مِنْ عِنْدِ اللّٰهِ تَبٰارَکَ وَ تَعٰالیٰ وَ سَأَلاکِ عَنْ رَبِّکِ وَ عَنْ نَبِیِّکِ وَ عَنْ دِینِکِ وَ عَنْ کِتٰابِکِ وَ عَنْ قِبْلَتِکِ وَ عَنْ أَئِمَّتِکِ فَلٰا تَخٰافِی وَ لٰا تَحْزَنِی وَ قُولِی فی جَوٰابِهِمٰا .. ثُمَّ اعْلَمِی یٰا فُلٰانَةَ ابْنَةَ فُلٰان» و به جای «فلانة» اسم میت و به جای فلان نام پدرش را بگوید و بعد بگوید: «أ فَهِمْتِ یَا فُلَانَةُ» و به جای «فلانة» اسم میت را بگوید پس از آن بگوید: «ثَبَّتَکِ اللّٰهُ بِالْقَوْلِ الثّٰابِتِ وَ هَدٰاکِ اللّٰهُ الٰی صِرٰاطٍ مُسْتَقیٖمٍ عَرَّفَ اللّٰهُ بَیْنَکِ وَ بَیْنَ أَوْلِیٰائِکِ فی مُسْتَقَرٍّ مِنْ رَحْمَتِهِ» پس بگوید: «اللّٰهُمَّ جٰافِ الْأَرْضَ عَنْ جَنْبَیْهٰا وَ اصْعَدْ بِرُوحِهٰا إِلَیْکَ وَ لَقّهٰا مِنْکَ بُرْهٰاناً اللّٰهُمَّ عَفْوَکَ عَفْوَکَ».[1]   [1] . امام خمینی، سید روح اللّٰه، توضیح المسائل (محشّٰی - امام خمینی)، ج‌1، ص 344، دفتر انتشارات اسلامی، قم، ایران، هشتم، 1424 ه‍ ق.