عبدالله پدر پیامبر اسلام(ص) چه زمانی و چگونه از دنیا رفت و آیا ارثی برای پیامبر باقی گذاشت؟
مشهور آن است که عبدالله بن عبدالمطلب قبل از این‌که فرزند بزرگوارش ‏حضرت محمد(ص) به دنیا بیاید، در شهر یثرب(مدینه) از دنیا رفت[1] و در همان‌جا او را دفن کردند. ولی نقل دیگری می‌گوید که؛ حضرت محمد(ص) متولد شده بود و دو ماه[2] یا بیشتر[3] از عمر شریف آن‌حضرت گذشته بود که عبدالله از دنیا رفت.[4] یعقوبی و برخی دیگر معتقدند که؛ دیدگاه دوم اجماعی است و مورد قبول ‏بیشتر علماء و دانشمندان است.[5] ولی ابن اثیر در کتاب «اسد الغابة» دیدگاه اول را ثابت‌تر و محکم‌تر می‌داند.[6] ماجرای وفات عبدالله را نیز این‌گونه نوشته‌اند که؛ ایشان به منظور تجارت، همراه کاروان قریش رهسپار شام شد. او هنگام بازگشت ‏از شام بیمار شد و به خاطر همان پیوند خویشاوندی که ‏ذکر شد در میان‏ قوم «بنی عدی بن نجار» توقف کرد. ولی بیماری ‏او طولانی شده و پس از یک ماه که بستری بود، از دنیا رفت. وقتی کاروان قریش به مکه رسید و عبدالمطلب از حال فرزندش جویا شد و با خبر شد که در مدینه گرفتار بیماری شده است‏، بزرگ‌ترین فرزند خود؛ یعنی‏ حارث را نزد او به مدینه فرستاد. اما هنگامی که حارث به مدینه‏ رسید، متوجه شد که عبدالله از دنیا رفته است. پدر گرامی پیامبر(ص) را در مکانی به نام ‏«دار النابغة‏» دفن کردند.[7] طبق آنچه که ابن اثیر در «اسد الغابة» نوشته آنچه از عبدالله به  رسول ‏خدا(ص) به ارث رسید عبارت بود از: یک کنیز و نیز پنج ‏شتر و یک گله گوسفند و یک شمشیر و مقداری پول.[8] همچنین نظیر این گفتار از واقدی در کتاب ‏«المنتقی فی مولود المصطفی‏» نقل شده که بجز شمشیر و پول، اموال دیگر را ذکر کرده است.[9] قابل ذکر است که «برکة بنت ثعلبة» و یا همان «ام ایمن‏»، همان کنیزی است که پس ‏از وفات آمنه تربیت رسول خدا(ص) را بر عهده گرفت و همیشه همراه آن‌حضرت بود تا وقتی که رسول خدا بزرگ شد. پیامبر او را آزاد کرد و به ازدواج عبید در آورد که از او صاحب فرزندی به نام أیمن شد. پس از مرگ شوهر، به همسری زید بن حارثه درآمد. او دوبار به حبشه و مدینه مهاجرت کرد. ام ایمن تا پنج‏ یا شش ماه پس ‏از رحلت رسول خدا(ص) زنده بود و آن‌گاه از دنیا رفت.[10]   [1] . بیهقی، احمد بن حسین، دلائل النبوة، ج 1، ص 88، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، 1405ق. [2] . کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج 1، ص 439، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق. [3] . ابن هشام، عبد الملک،  السیرة النبویة، ج 1، ص 158، بیروت، دار المعرفة، چاپ اول، بی‌تا. [4] . ابن عبدالبر، یوسف بن عبد الله‏، الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، ج 1، ص 33 - 34، بیروت، دار الجیل، چاپ اول، 1412ق. [5] . یعقوبی، احمد بن أبی یعقوب‏، تاریخ الیعقوبی، ج 2، ص 10، بیروت، دار صادر، چاپ اول، بی‌تا. [6] . ابن اثیر جزری، علی بن محمد، اسد الغابة فی معرفة الصحابة، ج 1، ص 20، بیروت، دار الفکر، 1409ق. [7] . ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج 1، ص 50، بیروت، دار الکتاب العربی، چاپ دوم، 1409ق. [8] . اسد الغابه، ج 1، ص 21. [9] . مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج 15، ص 125، بیروت، مؤسسة الطبع و النشر، چاپ اول، 1410ق. [10] . ابن کثیر دمشقی‏، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایة، ج 6، ص 334، بیروت، دار الفکر، 1407ق.
عنوان سوال:

عبدالله پدر پیامبر اسلام(ص) چه زمانی و چگونه از دنیا رفت و آیا ارثی برای پیامبر باقی گذاشت؟


پاسخ:

مشهور آن است که عبدالله بن عبدالمطلب قبل از این‌که فرزند بزرگوارش ‏حضرت محمد(ص) به دنیا بیاید، در شهر یثرب(مدینه) از دنیا رفت[1] و در همان‌جا او را دفن کردند.
ولی نقل دیگری می‌گوید که؛ حضرت محمد(ص) متولد شده بود و دو ماه[2] یا بیشتر[3] از عمر شریف آن‌حضرت گذشته بود که عبدالله از دنیا رفت.[4]
یعقوبی و برخی دیگر معتقدند که؛ دیدگاه دوم اجماعی است و مورد قبول ‏بیشتر علماء و دانشمندان است.[5] ولی ابن اثیر در کتاب «اسد الغابة» دیدگاه اول را ثابت‌تر و محکم‌تر می‌داند.[6]
ماجرای وفات عبدالله را نیز این‌گونه نوشته‌اند که؛ ایشان به منظور تجارت، همراه کاروان قریش رهسپار شام شد. او هنگام بازگشت ‏از شام بیمار شد و به خاطر همان پیوند خویشاوندی که ‏ذکر شد در میان‏ قوم «بنی عدی بن نجار» توقف کرد. ولی بیماری ‏او طولانی شده و پس از یک ماه که بستری بود، از دنیا رفت. وقتی کاروان قریش به مکه رسید و عبدالمطلب از حال فرزندش جویا شد و با خبر شد که در مدینه گرفتار بیماری شده است‏، بزرگ‌ترین فرزند خود؛ یعنی‏ حارث را نزد او به مدینه فرستاد. اما هنگامی که حارث به مدینه‏ رسید، متوجه شد که عبدالله از دنیا رفته است. پدر گرامی پیامبر(ص) را در مکانی به نام ‏«دار النابغة‏» دفن کردند.[7]
طبق آنچه که ابن اثیر در «اسد الغابة» نوشته آنچه از عبدالله به  رسول ‏خدا(ص) به ارث رسید عبارت بود از: یک کنیز و نیز پنج ‏شتر و یک گله گوسفند و یک شمشیر و مقداری پول.[8] همچنین نظیر این گفتار از واقدی در کتاب ‏«المنتقی فی مولود المصطفی‏» نقل شده که بجز شمشیر و پول، اموال دیگر را ذکر کرده است.[9]
قابل ذکر است که «برکة بنت ثعلبة» و یا همان «ام ایمن‏»، همان کنیزی است که پس ‏از وفات آمنه تربیت رسول خدا(ص) را بر عهده گرفت و همیشه همراه آن‌حضرت بود تا وقتی که رسول خدا بزرگ شد. پیامبر او را آزاد کرد و به ازدواج عبید در آورد که از او صاحب فرزندی به نام أیمن شد. پس از مرگ شوهر، به همسری زید بن حارثه درآمد. او دوبار به حبشه و مدینه مهاجرت کرد. ام ایمن تا پنج‏ یا شش ماه پس ‏از رحلت رسول خدا(ص) زنده بود و آن‌گاه از دنیا رفت.[10]   [1] . بیهقی، احمد بن حسین، دلائل النبوة، ج 1، ص 88، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، 1405ق. [2] . کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج 1، ص 439، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق. [3] . ابن هشام، عبد الملک،  السیرة النبویة، ج 1، ص 158، بیروت، دار المعرفة، چاپ اول، بی‌تا. [4] . ابن عبدالبر، یوسف بن عبد الله‏، الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، ج 1، ص 33 - 34، بیروت، دار الجیل، چاپ اول، 1412ق. [5] . یعقوبی، احمد بن أبی یعقوب‏، تاریخ الیعقوبی، ج 2، ص 10، بیروت، دار صادر، چاپ اول، بی‌تا. [6] . ابن اثیر جزری، علی بن محمد، اسد الغابة فی معرفة الصحابة، ج 1، ص 20، بیروت، دار الفکر، 1409ق. [7] . ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج 1، ص 50، بیروت، دار الکتاب العربی، چاپ دوم، 1409ق. [8] . اسد الغابه، ج 1، ص 21. [9] . مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج 15، ص 125، بیروت، مؤسسة الطبع و النشر، چاپ اول، 1410ق. [10] . ابن کثیر دمشقی‏، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایة، ج 6، ص 334، بیروت، دار الفکر، 1407ق.





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین