در حدیثی آمده است: شخصی نزد امیرالمؤمنین علی(ع) آمد و گفت: اشک چشمم خشک شده علتش چیست؟ آن‌حضرت فرمود: (از زیادی گناه و زیادی گناه هم از فراموشی مرگ و فراموشی مرگ هم از حُبّ دنیا است)؛ لطفاً متن کامل و منبع آن‌را ذکر کنید.
آنچه در پرسش آمده، ترکیبی از چند حدیث است که از جهت متن و محتوا یکسان هستند و اگر کنار هم قرار گیرند، نتیجه ذکر شده به‌دست می‌آید. در این‌جا به ذکر برخی از این احادیث بسنده می‌شود. امام علی(ع) می‌فرماید: «اشک چشم خشک نمی‌گردد مگر به‌واسطه قساوت قلب، و کسی قسی القلب نمی‌شود مگر از زیادی گناهان».[1] ‏ «هر کس بسیار مرگ را یاد کند، از مکر دنیا نجات پیدا می‌کند».[2] «ای مردم! از دنیا دوستی بر حذر باشید که آن سرچشمه هر خطا، درب ورودی هر بلا، همراه هر فتنه و باعث هر مصیبت و گرفتاری است».[3] گفتنی است؛ دوست داشتن دنیا به قدر معقول و مشروع که انسان را وادار به برپا کردن یک زندگی پاک و طبیعی کند امری پسندیده و شایسته است. اما دوستی و محبت به دنیا اگر عاملش حرص و طمع و هوا و شهوت باشد، و باعث آلوده شدن به هر نوع مال و لذت حرام گردد، نامعقول و نامشروع و موجب انجام رذایل اخلاقی و گناه و خرابی آخرت، و گرفتار شدن به عذاب است.   [1] . «قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ(ع) مَا جَفَّتِ الدُّمُوعُ إِلَّا لِقَسْوَةِ الْقُلُوبِ وَ مَا قَسَتِ الْقُلُوبُ إِلَّا لِکَثْرَةِ الذُّنُوب»؛ شیخ صدوق، علل الشرائع، ج ‏1، ص 81، قم، کتاب فروشی داوری، چاپ اول، 1385ش. ‏ [2] . «مَنْ أَکْثَرَ مِنْ ذِکْرِ الْمَوْتِ نَجَا مِنْ خِدَاعِ الدُّنْیَا»؛ لیثی واسطی، علی، عیون الحکم و المواعظ، محقق، مصحح، حسنی بیرجندی، حسین، ص 449، قم، دار الحدیث، چاپ اول، 1376ش؛ تمیمی آمدی، عبد الواحد بن محمد، غرر الحکم و درر الکلم، محقق، مصحح، رجائی، سید مهدی،‏ ص 619، قم، دار الکتاب الإسلامی، چاپ دوم، 1410ق. ‏ [3] . «أَیُّهَا النَّاسُ إِیَّاکُمْ وَ حُبَّ الدُّنْیَا فَإِنَّهَا رَأْسُ کُلِّ خَطِیئَةٍ وَ بَابُ کُلِّ بَلِیَّةٍ وَ قِرَانُ کُلِّ فِتْنَةٍ وَ دَاعِی کُلِّ رَزِیَّة»؛ ابن شعبه حرانی، حسن بن علی، تحف العقول عن آل الرسول (صلی الله علیه و آله)، محقق و مصحح: غفاری، علی اکبر، ص 215، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، 1404ق.
عنوان سوال:

در حدیثی آمده است: شخصی نزد امیرالمؤمنین علی(ع) آمد و گفت: اشک چشمم خشک شده علتش چیست؟ آن‌حضرت فرمود: (از زیادی گناه و زیادی گناه هم از فراموشی مرگ و فراموشی مرگ هم از حُبّ دنیا است)؛ لطفاً متن کامل و منبع آن‌را ذکر کنید.


پاسخ:

آنچه در پرسش آمده، ترکیبی از چند حدیث است که از جهت متن و محتوا یکسان هستند و اگر کنار هم قرار گیرند، نتیجه ذکر شده به‌دست می‌آید. در این‌جا به ذکر برخی از این احادیث بسنده می‌شود.
امام علی(ع) می‌فرماید:
«اشک چشم خشک نمی‌گردد مگر به‌واسطه قساوت قلب، و کسی قسی القلب نمی‌شود مگر از زیادی گناهان».[1] ‏
«هر کس بسیار مرگ را یاد کند، از مکر دنیا نجات پیدا می‌کند».[2]
«ای مردم! از دنیا دوستی بر حذر باشید که آن سرچشمه هر خطا، درب ورودی هر بلا، همراه هر فتنه و باعث هر مصیبت و گرفتاری است».[3]
گفتنی است؛ دوست داشتن دنیا به قدر معقول و مشروع که انسان را وادار به برپا کردن یک زندگی پاک و طبیعی کند امری پسندیده و شایسته است. اما دوستی و محبت به دنیا اگر عاملش حرص و طمع و هوا و شهوت باشد، و باعث آلوده شدن به هر نوع مال و لذت حرام گردد، نامعقول و نامشروع و موجب انجام رذایل اخلاقی و گناه و خرابی آخرت، و گرفتار شدن به عذاب است.   [1] . «قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ(ع) مَا جَفَّتِ الدُّمُوعُ إِلَّا لِقَسْوَةِ الْقُلُوبِ وَ مَا قَسَتِ الْقُلُوبُ إِلَّا لِکَثْرَةِ الذُّنُوب»؛ شیخ صدوق، علل الشرائع، ج ‏1، ص 81، قم، کتاب فروشی داوری، چاپ اول، 1385ش. ‏ [2] . «مَنْ أَکْثَرَ مِنْ ذِکْرِ الْمَوْتِ نَجَا مِنْ خِدَاعِ الدُّنْیَا»؛ لیثی واسطی، علی، عیون الحکم و المواعظ، محقق، مصحح، حسنی بیرجندی، حسین، ص 449، قم، دار الحدیث، چاپ اول، 1376ش؛ تمیمی آمدی، عبد الواحد بن محمد، غرر الحکم و درر الکلم، محقق، مصحح، رجائی، سید مهدی،‏ ص 619، قم، دار الکتاب الإسلامی، چاپ دوم، 1410ق. ‏ [3] . «أَیُّهَا النَّاسُ إِیَّاکُمْ وَ حُبَّ الدُّنْیَا فَإِنَّهَا رَأْسُ کُلِّ خَطِیئَةٍ وَ بَابُ کُلِّ بَلِیَّةٍ وَ قِرَانُ کُلِّ فِتْنَةٍ وَ دَاعِی کُلِّ رَزِیَّة»؛ ابن شعبه حرانی، حسن بن علی، تحف العقول عن آل الرسول (صلی الله علیه و آله)، محقق و مصحح: غفاری، علی اکبر، ص 215، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، 1404ق.





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین