در قرآن آمده است در جنگ بدر فرشته‌ها با علامت مشخص بودند تعداد و علامت‌های آنها چه بود و چه کسی جلودار و رهبر آنها بود؟

در آیه‌ای از قرآن کریم درباره فرشتگان جنگ بدر می‌خوانیم: «بلی‏ إِنْ تَصْبِرُوا وَ تَتَّقُوا وَ یَأْتُوکُمْ مِنْ فَوْرِهِمْ هذا یُمْدِدْکُمْ رَبُّکُمْ بِخَمْسَةِ آلافٍ مِنَ الْمَلائِکَةِ مُسَوِّمینَ»؛[1] آری، [امروز هم] اگر استقامت و تقوا پیشه کنید، و دشمن به همین زودی به سراغ شما بیاید، خداوند شما را به پنج هزار نفر از فرشتگان، که نشانه‌هایی با خود دارند، یاری می‌کند.
«مُسَوَّمِینَ» از ریشه «سوم» به معنای علامت‌دارها است. در قدیم با داغ کردن و مهر، دام‌ها و بردگان را نشان می‌کردند که یا خودشان یا ستورانشان یا فرستاده‌هاشان را علامت‌گذاری می‌کردند.[2]
از پیامبر اکرم(ص) درباره ستوران جنگی روایت شده است: «تَسَوَّمُوا فانّ الملائکة قد تَسَوَّمَتْ»؛ علامت بگذارید؛ زیرا فرشتگان در جنگ بدر، مرکب‌هاشان را علامت گذاردند.[3]
با توجه به این‌که جبرئیل و دیگر فرشتگانی که در جنگ بدر به کمک پیامبر خدا(ص) رفته بودند، عمامه گذاشتند، از این جهت به آنان «مسوّمین» گفتند که جلودار آنان نیز جبرئیل بود.[4]
در این زمینه به دو روایت اشاره می‌کنیم. 
1. امام رضا(ع) فرمود: «مراد از مسوّمین عمامه‌ها است، پیامبر خدا عمامه گذارد و دو طرف آن‌را از جلو و عقب (روی سینه و پشت) انداخت و جبرئیل عمامه گذارد و دو طرف آن‌را رها کرد».[5]
2. امام باقر(ع) فرمود: «در روز بدر فرشتگان عمامه‌هایی داشتند که آخرش رها شده بود».[6]
گفتنی است؛ در روایات آمده است فرشتگانی که برای کمک پیامبر(ص) در جنگ بدر به زمین آمده‌اند بالا نرفتند و بالا نخواهند رفت تا زمانی که امام عصر(عج) را یاری کنند و آنان پنج هزار نفر هستند».[7]   [1] . آل عمران، 125. [2] . راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات ألفاظ القرآن، تحقیق: داودی، صفوان عدنان، ص 438، بیروت، دارالقلم‏، چاپ اول، 1412ق. [3] . همان؛ عبسی،  أبو بکر بن أبی شیبة، الکتاب المصنف فی الأحادیث و الآثار، ج 6، ص 437، ریاض، مکتبة الرشد، چاپ اول، 1409ق.
ناشر: مرتضوی‏، چاپ دوم، تهران، 1374ش‏.‏ [4] . در روایت صراحت به این موضوع نیست، امّا با توجه به این‌که جداگانه از آن‌حضرت نام برده شد این استفاده می‌شود. [5] . کلینی، محمد بن یعقوب بن اسحاق، الکافی، محقق و مصحح: غفاری علی اکبر، آخوندی، محمد، ج ‏6، ص 460، ‏تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق‏.‏ [6] . همان، ج ‏6، ص 461. [7] . عیاشی، محمد بن مسعود، کتاب التفسیر، ج‏1، ص 197، تهران، چاپخانه علمیه، 1380ق.