نقل به معنا در حدیث چیست؟ آیا نقل به معنا در حدیث از نظر اندیشمندان اسلامی جایز است؟
اگر در حدیث؛ واژه‌ها و نوع چینش آنها با تحفّظ بر معنای آن تغییر داده شود، «نقل به معنا» گویند؛ یعنی معنا و مفهوم حدیث نقل شده است، نه نصّ آن. بحث نقل به معنا در حدیث را باید از زمان حیات پیامبر اسلام(ص) و بعد از آن‌حضرت و دوره قبل از تدوین و کتابت رسمی احادیث بررسی کرد. اصل جواز و رواج نقل به معنا در متون روایی از امور مسلم است. اما نقل به معنا در حدیث دارای شرایطی است که باید رعایت شود؛ مانند این‌که ناقل چنین روایتی می‌بایست از معانی واژه‌ها و نقش آنها در جمله آگاه باشد. و به اندازه کافی گفتارشناس و ادیب باشد. نقل به معنا نباید از رساندن معنای مقصود در عین عبارت‌های معصوم دچار کاستی باشد. گفتنی است؛ مقصود از مسئله «نقل به معنا» در حدیث‌شناسی، روایاتی است که پیش از تدوین در منابع روایی سینه به سینه نقل شده است. اما پس از آن‌که روایات در منابع روایی ثبت شد، دیگر نقل به معنا، مفهوم نخواهد داشت.  
عنوان سوال:

نقل به معنا در حدیث چیست؟ آیا نقل به معنا در حدیث از نظر اندیشمندان اسلامی جایز است؟


پاسخ:

اگر در حدیث؛ واژه‌ها و نوع چینش آنها با تحفّظ بر معنای آن تغییر داده شود، «نقل به معنا» گویند؛ یعنی معنا و مفهوم حدیث نقل شده است، نه نصّ آن. بحث نقل به معنا در حدیث را باید از زمان حیات پیامبر اسلام(ص) و بعد از آن‌حضرت و دوره قبل از تدوین و کتابت رسمی احادیث بررسی کرد.
اصل جواز و رواج نقل به معنا در متون روایی از امور مسلم است. اما نقل به معنا در حدیث دارای شرایطی است که باید رعایت شود؛ مانند این‌که ناقل چنین روایتی می‌بایست از معانی واژه‌ها و نقش آنها در جمله آگاه باشد. و به اندازه کافی گفتارشناس و ادیب باشد. نقل به معنا نباید از رساندن معنای مقصود در عین عبارت‌های معصوم دچار کاستی باشد.
گفتنی است؛ مقصود از مسئله «نقل به معنا» در حدیث‌شناسی، روایاتی است که پیش از تدوین در منابع روایی سینه به سینه نقل شده است. اما پس از آن‌که روایات در منابع روایی ثبت شد، دیگر نقل به معنا، مفهوم نخواهد داشت.
 





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین