وارد
دلیل وارد به معنی دلیل منتفی کننده موضوع دلیل دیگر است.
آیا می‌شود نماز نخواند و با کارهای خوب وارد بهشت شد؟
در روایات بسیاری اعلام شده است که از اولین چیزهایی که در روز قیامت از آن سؤال می‌شود، نماز است و قبولی نماز آن قدر ارزش دارد که بعد از آن شاید دیگر اعمال خود به خو‏د پذیرفته شوند: «إِنَّ أَوَّلَ مَا یُحَاسَبُ بِهِ الْعَبْدُ الصَّلَاةُ فَإِنْ قُبِلَتْ قُبِلَ مَا سِوَاهَا»؛[1] اولین چیزی که در قیامت از انسان سؤال می‌شود نماز است که اگر مورد پذیرش واقع شد بقیه اعمال پذیرفته خواهد شد. از سوی دیگر، نه تنها بی‌نمازان، بلکه حتی افرادی که نماز می‌خوانند، اما در آن سستی می‌ورزند از دایره شفاعت پیامبر اسلام(ص) خارجند: «عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص)‏ لَا یَنَالُ شَفَاعَتِی غَداً مَنْ أَخَّرَ الصَّلَاةَ الْمَفْرُوضَةَ بَعْدَ وَقْتِهَا»؛[2] امام صادق(ع) از رسول خدا(ص) نقل می‌کند به شفاعت ما نمی‌رسد کسی که نماز واجبش را به بعد از وقتش تأخیر بیاندازد. «قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص)‏ لَیْسَ مِنِّی مَنِ اسْتَخَفَّ بِصَلَاتِهِ لَا یَرِدُ عَلَیَّ الْحَوْضَ لَا وَ اللَّهِ»؛[3] رسول خدا(ص) فرمود: هر کس نماز خود را کوچک شمارد و نظرش سبک شمردن نماز باشد، از امّت من نیست، و به خدا سوگند هرگز در کنار حوض کوثر بر من وارد نخواهد شد.‏ با این وجود و با تمام ارزش و وزنه سنگینی که نماز دارد، در مقام نظریه پردازی نمی‌توان گفت؛ اگر فردی تمام اعمالش نیک باشد و تنها نماز نخواند مستحق دوزخ است. اما ما معتقدیم که چنین شخصی یافت نمی‌شود و مصداقی برای آن نمی‌توان یافت؛ زیرا پیامبر اسلام(ص) فرمود: «لَا یَزَالُ الشَّیْطَانُ ذَعِراً مِنَ الْمُؤْمِنِ مَا حَافَظَ عَلَی الصَّلَوَاتِ الْخَمْسِ فَإِذَا ضَیَّعَهُنَّ تَجَرَّأَ عَلَیْهِ وَ أَوْقَعَهُ فِی الْعَظَائِم»؛[4] شیطان همواره از انسان مؤمن بیمناک است، تا زمانی که نمازهای پنج‌گانه را حفاظت و مراقبت می‌‏کند. و هنگامی که حق نمازها را تباه کرد، شیطان نسبت به او جرأت می‌‏یابد و او را دچار گرفتاری‌های بزرگ می‌‏کند. لذا با توجه به تصریح این روایت، این تنها یک خیال است که فردی تمام اعمالش خوب باشد و تنها نماز نخواند! [1] . کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج ‏3، ص 268، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق. [2] . ابن بابویه، محمد بن علی‏،أمالی، النص، ص 399، تهران، کتابچی، چاپ ششم، 1376 ش. [3] . منسوب به علی بن موسی، امام هشتم علیه السلام، الفقه المنسوب إلی الإمام الرضا علیه السلام، ص 101، مشهد، مؤسسة آل البیت علیهم السلام، چاپ اول، 1406 ق.‏ [4] . علی بن موسی، امام هشتم علیه السلام، صحیفة الإمام الرضا علیه السلام، محقق، مصحح، نجف، محمد مهدی،‏ ص 42، مشهد، کنگره جهانی امام رضا علیه السلام، چاپ اول، 1406 ق.‏
در روایات بسیاری اعلام شده است که از اولین چیزهایی که در روز قیامت از آن سؤال می‌شود، نماز است و قبولی نماز آن قدر ارزش دارد که بعد از آن شاید دیگر اعمال خود به خو‏د پذیرفته شوند: «إِنَّ أَوَّلَ مَا یُحَاسَبُ بِهِ الْعَبْدُ الصَّلَاةُ فَإِنْ قُبِلَتْ قُبِلَ مَا سِوَاهَا»؛[1] اولین چیزی که در قیامت از انسان سؤال می‌شود نماز است که اگر مورد پذیرش واقع شد بقیه اعمال پذیرفته خواهد شد. از سوی دیگر، نه تنها بی‌نمازان، بلکه حتی افرادی که نماز می‌خوانند، اما در آن سستی می‌ورزند از دایره شفاعت پیامبر اسلام(ص) خارجند: «عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص)‏ لَا یَنَالُ شَفَاعَتِی غَداً مَنْ أَخَّرَ الصَّلَاةَ الْمَفْرُوضَةَ بَعْدَ وَقْتِهَا»؛[2] امام صادق(ع) از رسول خدا(ص) نقل می‌کند به شفاعت ما نمی‌رسد کسی که نماز واجبش را به بعد از وقتش تأخیر بیاندازد. «قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص)‏ لَیْسَ مِنِّی مَنِ اسْتَخَفَّ بِصَلَاتِهِ لَا یَرِدُ عَلَیَّ الْحَوْضَ لَا وَ اللَّهِ»؛[3] رسول خدا(ص) فرمود: هر کس نماز خود را کوچک شمارد و نظرش سبک شمردن نماز باشد، از امّت من نیست، و به خدا سوگند هرگز در کنار حوض کوثر بر من وارد نخواهد شد.‏ با این وجود و با تمام ارزش و وزنه سنگینی که نماز دارد، در مقام نظریه پردازی نمی‌توان گفت؛ اگر فردی تمام اعمالش نیک باشد و تنها نماز نخواند مستحق دوزخ است. اما ما معتقدیم که چنین شخصی یافت نمی‌شود و مصداقی برای آن نمی‌توان یافت؛ زیرا پیامبر اسلام(ص) فرمود: «لَا یَزَالُ الشَّیْطَانُ ذَعِراً مِنَ الْمُؤْمِنِ مَا حَافَظَ عَلَی الصَّلَوَاتِ الْخَمْسِ فَإِذَا ضَیَّعَهُنَّ تَجَرَّأَ عَلَیْهِ وَ أَوْقَعَهُ فِی الْعَظَائِم»؛[4] شیطان همواره از انسان مؤمن بیمناک است، تا زمانی که نمازهای پنج‌گانه را حفاظت و مراقبت می‌‏کند. و هنگامی که حق نمازها را تباه کرد، شیطان نسبت به او جرأت می‌‏یابد و او را دچار گرفتاری‌های بزرگ می‌‏کند. لذا با توجه به تصریح این روایت، این تنها یک خیال است که فردی تمام اعمالش خوب باشد و تنها نماز نخواند! [1] . کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج ‏3، ص 268، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق. [2] . ابن بابویه، محمد بن علی‏،أمالی، النص، ص 399، تهران، کتابچی، چاپ ششم، 1376 ش. [3] . منسوب به علی بن موسی، امام هشتم علیه السلام، الفقه المنسوب إلی الإمام الرضا علیه السلام، ص 101، مشهد، مؤسسة آل البیت علیهم السلام، چاپ اول، 1406 ق.‏ [4] . علی بن موسی، امام هشتم علیه السلام، صحیفة الإمام الرضا علیه السلام، محقق، مصحح، نجف، محمد مهدی،‏ ص 42، مشهد، کنگره جهانی امام رضا علیه السلام، چاپ اول، 1406 ق.‏
پاسخ:
در روایات بسیاری اعلام شده است که از اولین چیزهایی که در روز قیامت از آن سؤال می‌شود، نماز است و قبولی نماز آن قدر ارزش دارد که بعد از آن شاید دیگر اعمال خود به خود پذیرفته شوند:
«إِنَّ أَوَّلَ مَا یُحَاسَبُ بِهِ الْعَبْدُ الصَّلَاةُ فَإِنْ قُبِلَتْ قُبِلَ مَا سِوَاهَا»؛[1] اولین چیزی که در قیامت از انسان سؤال می‌شود نماز است که اگر مورد پذیرش واقع شد بقیه اعمال پذیرفته خواهد شد.
از سوی دیگر، نه تنها بی‌نمازان، بلکه حتی افرادی که نماز می‌خوانند، اما در آن سستی می‌ورزند از دایره شفاعت پیامبر اسلام(ص) خارجند:
«عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص) لَا یَنَالُ شَفَاعَتِی غَداً مَنْ أَخَّرَ الصَّلَاةَ الْمَفْرُوضَةَ بَعْدَ وَقْتِهَا»؛[2] امام صادق(ع) از رسول خدا(ص) نقل می‌کند به شفاعت ما نمی‌رسد کسی که نماز واجبش را به بعد از وقتش تأخیر بیاندازد.
«قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص) لَیْسَ مِنِّی مَنِ اسْتَخَفَّ بِصَلَاتِهِ لَا یَرِدُ عَلَیَّ الْحَوْضَ لَا وَ اللَّهِ»؛[3] رسول خدا(ص) فرمود: هر کس نماز خود را کوچک شمارد و نظرش سبک شمردن نماز باشد، از امّت من نیست، و به خدا سوگند هرگز در کنار حوض کوثر بر من وارد نخواهد شد.
با این وجود و با تمام ارزش و وزنه سنگینی که نماز دارد، در مقام نظریه پردازی نمی‌توان گفت؛ اگر فردی تمام اعمالش نیک باشد و تنها نماز نخواند مستحق دوزخ است. اما ما معتقدیم که چنین شخصی یافت نمی‌شود و مصداقی برای آن نمی‌توان یافت؛ زیرا پیامبر اسلام(ص) فرمود: «لَا یَزَالُ الشَّیْطَانُ ذَعِراً مِنَ الْمُؤْمِنِ مَا حَافَظَ عَلَی الصَّلَوَاتِ الْخَمْسِ فَإِذَا ضَیَّعَهُنَّ تَجَرَّأَ عَلَیْهِ وَ أَوْقَعَهُ فِی الْعَظَائِم»؛[4] شیطان همواره از انسان مؤمن بیمناک است، تا زمانی که نمازهای پنج‌گانه را حفاظت و مراقبت می‌کند. و هنگامی که حق نمازها را تباه کرد، شیطان نسبت به او جرأت مییابد و او را دچار گرفتاری‌های بزرگ می‌کند.
لذا با توجه به تصریح این روایت، این تنها یک خیال است که فردی تمام اعمالش خوب باشد و تنها نماز نخواند! [1] . کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 3، ص 268، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق. [2] . ابن بابویه، محمد بن علی،أمالی، النص، ص 399، تهران، کتابچی، چاپ ششم، 1376 ش. [3] . منسوب به علی بن موسی، امام هشتم علیه السلام، الفقه المنسوب إلی الإمام الرضا علیه السلام، ص 101، مشهد، مؤسسة آل البیت علیهم السلام، چاپ اول، 1406 ق. [4] . علی بن موسی، امام هشتم علیه السلام، صحیفة الإمام الرضا علیه السلام، محقق، مصحح، نجف، محمد مهدی، ص 42، مشهد، کنگره جهانی امام رضا علیه السلام، چاپ اول، 1406 ق.
- [سایر] در قیامت کسی که وارد بهشت شد، تا آخر در بهشت مسکن می گزیند. اگر کسی وارد جهنم شد، آیا احتمال دارد بعد از مدتی وارد بهشت شود؟
- [سایر] چه کسانی وارد بهشت می‌شوند؟
- [سایر] چه کسانی وارد بهشت می‌شوند؟
- [سایر] چگونه شیطان توانست بعد از اخراج از بهشت دوباره وارد بهشت شود؟
- [سایر] آیا مسلمان گناهکار وارد بهشت می شود؟
- [سایر] آیا از حیوانات هم وارد بهشت می‌شوند؟
- [سایر] چگونه شیطان توانست بعد از اخراج از بهشت دوباره وارد بهشت شود؟
- [سایر] اول کسی که وارد بهشت می‌شود کیست؟
- [سایر] چه کسانی بدون حساب وارد بهشت می شوند؟
- [سایر] آیا یک مسیحی یا یهودی (یک غیرمسلمان) وارد بهشت می‌شود؟
- [آیت الله مظاهری] اگر وقت نماز به قدری تنگ است که به واسطه به جا آوردن بعضی از کارهای مستحب نماز، مقداری از آن بعد از وقت خوانده می‌شود باید آن مستحب را به جا نیاورد. مثلاً اگر به واسطه خواندن قنوت و تسبیحات مستحبّی مقداری از نماز بعد از وقت خوانده می‌شود باید آنها را نخواند و اگر بخواند معصیت کرده ولی نماز او صحیح است.
- [آیت الله خوئی] اگر وقت نماز به قدری تنگ است، که به واسطة بهجا آوردن بعضی از کارهای مستحب نماز، مقداری از آن بعد از وقت خوانده می‌شود باید آن مستحب را بهجا نیاورد. مثلًا اگر به واسط خواندن قنوت مقداری از نماز بعد از وقت خوانده می‌شود، باید قنوت نخواند. توضیح المسائل 109 احکام وقت نماز ..... ص : 108
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر وقت نماز به قدری تنگ است که به واسطه به جا آوردن بعضی از کارهای مستحب نماز؛ مقداری از آن بعد از وقت خوانده می شود؛ باید آن مستحب را به جا نیاورد؛ مثلا اگر به واسطه خواندن قنوت مقداری از نماز بعد از وقت خوانده می شود؛ باید قنوت را نخواند.
- [امام خمینی] اگر وقت نماز به قدری تنگ است که به واسطه به جا آوردن بعضی از کارهای مستحب نماز، مقداری از آن بعد از وقت خوانده می شود، باید آن مستحب را به جا نیاورد. مثلا اگر به واسطه خواندن قنوت مقداری از نماز بعد از وقت خوانده می شود،باید قنوت نخواند.
- [آیت الله بهجت] اگر وقت نماز بهقدری تنگ است که بهسبب بهجا آوردن بعضی از کارهای مستحب نماز، مقداری از آن بعد از وقت خوانده می‌شود، باید آن مستحب را بهجا نیاورد؛ مثلاً اگر بهسبب خواندن قنوت مقداری از نماز بعد از وقت خوانده می‌شود، باید قنوت نخواند.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر وقت نماز به قدری تنگ است که به واسطه بجا آوردن بعضی از کارهای مستحبّ نماز، مقداری از آن بعد از وقت خوانده می‌شود، باید آن مستحبّ را بجا نیاورد، مثلاً اگر به واسطه خواندن قنوت مقداری از نماز بعد از وقت خوانده می‌شود، باید قنوت نخواند.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر وقت نماز به قدری تنگ است که به واسطه به جا اوردن بعضی از کارهای مستحب نماز مقداری از ان بعد از وقت خوانده می شود باید ان مستحب را به جا نیاورد مثلا اگر به واسطه خواندن قنوت مقداری از نماز بعد از وقت خوانده می شود باید قنوت را نخواند
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر وقت نماز به قدری تنگ است، که به واسطه به جا آوردن بعضی از کارهای مستحب نماز مقداری از آن بعد از وقت خوانده می شود باید آن مستحب را به جا نیاورد. مثلاً اگر به واسطه خواندن قنوت مقداری از نماز بعد از وقت خوانده می شود، باید قنوت نخواند.
- [آیت الله بروجردی] اگر وقت نماز به قدری تنگ است که به واسطهی به جا آوردنِ بعضی از کارهای مستحب نماز، مقداری از آن بعد از وقت خوانده می‌شود، باید آن مستحب را به جا نیاورد، مثلاً اگر به واسطهی خواندن قُنوت مقداری از نماز بعد از وقت خوانده می‌شود، باید قنوت را نخواند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] با پوست خز نماز خواندن اشکال ندارد ولی بنابر احتیاط واجب با پوست سنجاب نماز نخواند.