آیا حدیث با سند (موثّق) نزد علما و فقهای شیعه حجت است و معتبر می‌باشد؟ یعنی از جهت سند و متن پذیرفته می‌شود؟

این ۲۰ زیررده در این رده قرار دارند؛ این رده در کل حاوی ۲۰ زیررده است.

مجتهد یا فقیه، کسی که توانایی اجتهاد یا استنباط احكام شرعى را از منابع معتبر دارد. واژه مجتهد در متون فقهی کاربرد دارد و در روایات، واژه فقیه به کار رفته است. مجتهد مطلق و متجزی، مجتهد بالفعل و بالقوه، مجتهد اعلم و مجتهد جامع الشرایط، از اقسام فقیه یا مجتهد است. شیخ طوسی، محقق حلی، علامه حلی، شیخ انصاری و میرزای شیرازی از مجتهدان و فقیهان به‌نام شیعه هستند.

این ۱۱ زیررده در این رده قرار دارند؛ این رده در کل حاوی ۱۱ زیررده است.

مورد اطمينان، امين

شیعه، یکی از دو مذهب بزرگ دین اسلام در کنار اهل سنت، که بنابر اصول اعتقادی آن، نصب امام و خلیفه پیامبر(ص)، الهی است و دخالت در نصب او در صلاحیت غیر خدا نیست. بنابر عقاید شیعه، امامت مانند نبوت امری الهی و رکن دین است و پیامبر(ص) نسبت به آن غفلت نکرده و تعیین امام از باب حفظ مصالح امت، بر او واجب بوده و او به مناسبت‌های مختلف از جمله غدیر، به امر الهی، از امامت حضرت علی(ع) به نصب الهی خبر داده است. پیروان مذهب شیعه در طول تاریخ به فرقه‌های متعدد تقسیم شدند که مهمترین آنها امامیه ، اسماعیلیه و زیدیه است. بنابر برخی روایات، واژه شیعه را نخستین بار پیامبر(ص) به کار برده است. برخی منابع روایی و کلامی، بزرگانی از صحابه چون سلمان، ابوذر، عمار و مقداد را نخستین شیعیان دانسته‌اند. امروزه از کلمه شیعه، غالبا بزرگترین گروه آن، امامیه قصد می‌شود و برای دو گروه دیگر از عناوین اسماعیلیه و زیدیه استفاده می‌گردد.

متن الفاظی است كه معنای حدیث بدان استوار است. [۱]

در اصطلاح اصولي ها , دليل به چيزي گفته مي شود که قابليت استنباط حکم شرعي از آن وجود دارد ; به بيان ديگر , وسيله اي است که مجتهد را ( وجدانا يا تعبدا ) به حکم واقعي مي رساند . اين تعريف شامل ادله قطعي و ظني معتبر ( امارات ) مي گردد , اما اصول عملي را در بر نمي گيرد ; زيرا اين اصول به منظور تعيين وظيفه عملي مکلف در حالت شک به کار مي روند . برخي از اصولي ها حکم شرعي را اعم از حکم واقعي و ظاهري معنا کرده اند . بر اساس اعتقاد اينان , اصول عملي نيز ما را به حکم ـ هر چند حکم ظاهري ـ مي رساند. شايد تقسيم ادله به ادله اجتهادي - ادله قطعي و امارات - و ادله فقاهتي ( اصول عملي ) بر همين مبنا باشد , زيرا دليل اجتهادي مصدر و ريشه حکم واقعي است ـ چه با احراز وجداني از طريق قطع و چه با احراز تعبدي از راه اماره ـ و دليل فقاهتي ,مصدر و ريشه حکم ظاهري است ( بنا بر اين که موداي اماره را حکم ظاهري بدانيم ) . اگر دليل را معنا کنيم به آن چه که مکلف را به حجت مي رساند , شامل اصل عملي و امارات هر دو مي گردد ; زيرا هر دو , در اين که باعث اثبات تنجيز و تعذير ( حجيت ) در برابر حکم واقعي مي گردند, مشترک اند .

سند همان زنجیره ی راویان حدیث است كه متن را از معصوم خبر می دهند. قال ابن جماعه: و اخذه اما من السند و هو ما ارتفع و علا من سفح الجبل لان المسند یرفعه الی قائله، او من قولهم فلان سند ای معتمد، فسمی الاخبار عن طریق المتن سنداً لاعتماد الحفاظ فی صحه الحدیث و ضعفه الیه. [۱]

الفوائد الرجالیة ممکن است عنوان برای کتاب‌های ذیل باشد: • الفوائد الرجالیه (قاینی)، تألیف قاینی بیرجندی، محمدباقر بن محمد حسن (۱۲۷۶ - ۱۳۵۲ ق)• الفوائد الرجالیه (قزوینی)، تألیف حسینی قزوینی، سید حسین (م ۱۲۰۸ ق)• الفوائد الرجالیة (ابوالحسن)، تألیف ابوالحسن، سید علی• الفوائد الرجالیة (بحرالعلوم)، تألیف بحرالعلوم، محمدرضا بن محمد مهدی (۱۱۸۹ - ۱۲۵۳ ق)، فقیه، اصولی، محدث، و رجالی و تنها پسر بازمانده از بحرالعلوم• الفوائد الرجالیة (مازندرانی)، تألیف مازندرانی خواجویی، محمد اسماعیل (م ۱۱۷۳ ق)• الفوائد الرجالیة (محقق کرکی)، تألیف محقق کرکی (ق ۹)• الوجیزة فی الدرایة و الفوائد الرجالیة، تألیف اصفهانی حایری، میرزا عبد الرزاق بن علی رضا (۱۲۹۱ - ق ۱۴)

دِرایَةُ الحدیث از شاخه‌های علوم حدیثی است. این دانش در گذشته به بررسی مفهوم و سند حدیث می‌پرداخت ولی در اصطلاح کنونی بیشتر به بررسی سند روایات پرداخته و مفهوم شناسی را به علم «فقه الحدیث» واگذار کرده است. آثار زیادی در این دانش تدوین شده است.

به روایتی که از نظر سند به معصوم برسد روایت صحیح گفته می‌شود.

• علی بن احمد بلخی• علی بن احمد بوشنجی• علی بن احمد پنجگردی• علی بن احمد حریشی• علی بن احمد جمالی• علی بن احمد حرالی

علما و بزرگان نامدار شیعه • علمای قرن اول هجری• علمای قرن دوم هجری• علمای قرن سوم هجری• علمای قرن چهارم هجری• علمای قرن پنجم هجری• علمای قرن ششم هجری • علمای قرن هفتم هجری• علمای قرن هشتم هجری• علمای قرن نهم هجری• علمای قرن دهم هجری• علمای قرن یازدهم هجری• علمای قرن دوازدهم هجری• علمای قرن سیزدهم هجری• علمای قرن چهاردهم هجری

ابو الفضل ممکن است اسم برای اشخاص ذیل باشد: • حضرت ابوالفضل، برادر بزرگوار حضرت سید الشهداء (علیه‌السلام) و از شخصیت‌های بزرگ جهان اسلام و از شهدا کربلا• ابوالفضل ابن‌قیسرانی، ابوالفضل‌ محمد بن‌ طاهر بن‌ علی‌ بن‌ احمد مقدسی‌، محدث‌ و نویسنده متصوف• ابوالفضل بخاری، ‌بُخاری، محمّدبن محمّد، ابوالفضل (یا ابوالعفه) حافظ الدین کبیر محمدبن محمدبن نصر بخاری، مفسّر، محدث و فقیه حنفی مذهب• ابوالفضل ابن‌اخوه، اِبْن‌ِ اِخوَه‌، ابوالفضل‌ عبدالرحیم‌ بن‌ احمد بن‌ محمد بن‌ ابراهیم‌ بن‌ الاخوة بغدادی‌ شیبانی‌، ادیب‌، شاعر، مفسّر و محدّث‌ شافعی‌• ابوالفضل الثائر فی الله، الثائر فی الله، ابوالفضل (ابوطالب) جعفربن محمد، فرمان‌روای علوی زیدی هُوسَمْ در نیمة نخست سده چهارم• ابوالفضل بدیع الزمان همدانی، ملقّب به «بدیع الزمان» یا «بدیع» از نامدارترین ادیبان عربی‌نویس ایرانی قرن چهارم• ابوالفضل برادی، ‌بَرّادی، ابوالفضل (ابوالقاسم) بن ابراهیم، دانشمندی از فرقه اباضیّه و اهل افریقای شمالی، در نیمه دوم قرن هشتم• ابوالفضل تهرانی، عالم جامع و مؤلف شیعی قرن سیزدهم و چهاردهم• ابوالفضل بهاءالدین محمدبن حسن اصفهانی، معروف به فاضل هندی، از علمای بزرگ شیعه• ابوالفضل بهرام‌پور، یکی از مفسران معاصر• ابوالفضل تستری، تُسْتَری، ابوالفضل سهل بن فضل بن سهل (یَشار بن حِسِد)، متکلم قرائیمی مصری• ابوالفضل جیلی، جیلی‌، ابوالفضل‌ احمدبن‌ صالح‌، محدّث‌ ، مورخ‌ و فقیه‌ حنبلی‌• ابوالفضل حافظ عراقی، حافظ عراقی، ابوالفضل زین‌الدین عبدالرحیم‌ بن حسین، محدّث و فقیه شافعی قرن هشتم• ابوالفضل ختلی، اَبوالفَضل خُتَلی، محمد بن حسن، عارف و زاهد سده‌های ۴-۵/۱۰-۱۱م خراسان و پیر و استاد علی بن عثمان هجویری• ابوالفضل داورپناه، از علمای معاصر و صاحب تفسیر انوار العرفان فی تفسیر القرآن• ابوالفضل سرخسی، سَرَخسی، ابوالفضل محمد بن حسن، از عرفای قرن چهارم• ابوالفضل شاذان بن جبرئیل قمی، سدیدالدین، ابوالفضل، شاذان بن جبرئیل بن ابی طالب قمی از علمای قرن ششم هجری• ابوالفضل طریقه ‌دار، مؤلف کتاب جزیره خضرا افسانه یا واقعیت

اقسام حدیث تقسیم بندی‌هایی در علوم حدیث است که برای فهم بهتر سند یا متن روایات به کار می‌رود.

زین الدین بن نورالدین علی بن احمد عاملی جُبَعی(۹۱۱-۹۵۵ یا ۹۶۵ق) معروف به شهید ثانی، فقیه نامدار شیعی در قرن دهم قمری. او از نوادگان علامه حلی است. وی نزد علمای شیعه و سنی به تحصیل پرداخت و از هر دو دسته تأییدیه‌هایی دریافت کرد. شهید ثانی مذاهب پنجگانه اسلامی را تدریس می‌کرد و طبق مبانی هر یک فتوا می‌داد.

خبر دارای راوی توثیق شده غیر امامی را خبر موثق می گویند.

حدیث قوی از اقسام خبر واحد است که به آن خبر قوی و روایت قوی نیز گفته میشود.

محمدمهدی ممکن است اسم برای اشخاص ذیل باشد: • محمدمهدی جواهری، بزرگترین‌ شاعر کلاسیک‌ عراقی ایرانی‌ تبار در نیمه قرن‌ چهاردهم‌• محمدمهدی خان استر آبادی، منشی و وقایع‌نگار نادر شاه افشار• محمدمهدی خراسانی، عالم دینی، متبحر در فقه و فلسفه در قرن دوازدهم و سیزدهم• محمدمهدی خالصی، عالم مبارز امامی قرن چهاردهم• محمد مهدی نراقی، از علمای اخلاق قرن دوازدم• محمد‌مهدی کجوری شیرازی‌، علامه ذوالفنون، جامع معقول و منقول و از بزرگان علم و تقوی و فضیلت دارالعلم شیراز • سید محمد مهدی بجستانی خراسانی، از علمای شیعه• سید بحرالعلوم، سیدمحمدمهدی بن سیدمرتضی طباطبایی نجفی بحرالعلوم، فقیه، محدث، حکیم، ادیب و سردودمان آل بحرالعلوم• سید محمد مهدی درچه ای، از علمای شیعه• سید محمد مهدی شهرستانی، عالمی نامدار و از بزرگان علمای امامیه در اواخر قرن دوازدهم و اوایل قرن سیزدهم هجری• سیدمحمدمهدی ‌بن ‌سیدحسن بحرالعلوم، از علمای بزرگ شیعه و از خاندان بحرالعلوم• سیدمحمدمهدی حسینی اصفهانی خراسانی، یکی از چهره‌های درخشان در کاروان علم و اخلاق• سید محمدمهدی موسوی اصفهانی، از علمای بزرگ کاظمین در قرن چهاردهم هجری قمری

محلاتی ممکن است اسم برای اشخاص ذیل باشد: • اسماعیل محلاتی، از علمای معاصر شیعه• بهاءالدین محلاتی، از علمای معاصر شیعه• ذبیح‌ الله محلاتی مشتاق عسکری، از علمای معاصر شیعه• سید هاشم رسولی محلاتی، از نویسندگان و مترجمین معاصر• محمد رضا توسلی محلاتی، از علمای معاصر و از نمایندگان امام خمینی در حج ۱۴۰۰ق./ ۱۳۵۹ ش. و ۱۴۰۱ ق./۱۳۶۰ ش• محمدجعفر محلاتی، از علمای برجسته مجاهد و ضد استعمار ایران در قرن چهاردهم هجری

اختلاف ضد اتفاق است.

«الحدیث» مجموعه ایست از احادیث و روایات تربیتی از معصومین علیهم‌السّلام که به طور موضوعی فراهم آمده و به ترتیب حروف الفبا تنظیم گشته است.

این ۶ زیررده در این رده قرار دارند؛ این رده در کل حاوی ۶ زیررده است.

صفت انحراف به انحراف حرف از مخرج خود به سمت مخرج حرف دیگر اطلاق می‌شود و یکی از صفات فرعی حروف می‌باشد.

شیرازی، صفتِ نسبت به شهر شیراز است و ممکن است به یکی از این افراد اشاره کند:

دِرایَةُ الحدیث از شاخه‌های علوم حدیثی است. این دانش در گذشته به بررسی مفهوم و سند حدیث می‌پرداخت ولی در اصطلاح کنونی بیشتر به بررسی سند روایات پرداخته و مفهوم شناسی را به علم «فقه الحدیث» واگذار کرده است. آثار زیادی در این دانش تدوین شده است.

واقفیه، واقفه یا ممطوره، گروهی از شیعیان است که بر امامت امام موسی کاظم(ع) توقف کردند و از اعتراف به امامت امام رضا(ع) سرباز زده و معتقد بودند که امام کاظم(ع)، مهدی موعود است که در غیبت به سر می‌برد و رجعت خواهد کرد. همچنین گروهی از شیعیان که بر امامت امام حسن عسکری توقف نموده و وی را مهدی موعود دانستند نیز واقفه گفته می‎شود.

اخلاق، بخشی از دین است که به صفات درونی انسان می‌پردازد. اخلاق در اصطلاح به صفات درونی انسان گفته می‌شود که در او به صورت عادت و ملکه در آمده است. اخلاق هم خلق‌های خوب و هم خلق‌های بد و هم اخلاق اجتماعی و هم اخلاق فردی را شامل می‌شود. قرآن هدف بعثت پیامبر (ص) را اصلاح اخلاق انسان‌ها معرفی کرده است. در روایات از مهم‌ترین صفات نیک اخلاقی، با عنوان مکارم الأخلاق یاد شده است. کتاب‌های جامع السعادات، معراج السعاده، اخلاق شُبّر و اخلاق ناصری از کتاب‌های مشهور شیعه در زمینه اخلاق است.

اِمامیه‌، از مذاهب زیرمجموعه مذهب شیعه در کنار زیدیه و اسماعیلیه که به آن مذهب جعفری یا اثنی عشری هم گفته می‌شود. پیروان آن معتقد به امامت دوازده امام معصوم پس از پیامبر اکرم(ص) هستند. از نظر شیعه امامیه، کاربرد مطلق کلمه شیعه اشاره به آنان دارد، ولی این اصطلاح در مباحث کلامی، عنوانی عام است که شامل هر سه گروه می‌شود.

حدیث اصطلاحی در فرهنگ اسلامی و علوم دینی است که بیانگر سخنان نقل شده از زبان پیامبر(ص) و دیگر معصومین(ع) یا حاکی از رفتار و سلوک ایشان باشد.

توثیقات ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • توثیقات عام، توثیق راویان به صورت عام و به صورت ضمنی در قالب عناوینی كلّی، هم‌چون اصحاب اجماع• توثیقات خاص، توثیق در مورد یک راوی مشخص، با الفاظ دال بر وثاقت

ـــ حقیقت، به معنای کارگیرى لفظ در معناى وضع شده براى آن گفته می شود. از آن در علم اصول فقه سخن گفته‌اند. ـــ حقیقت به استعمال لفظ در معنای حقیقی آن اطلاق می‌شود.

کتاب «فرائد الاصول»، «الرسائل»، «الدلائل» تالیف شیخ اعظم مرتضی بن محمد امین انصاری تستری نجفی (متوفای ۱۲۸۱ قمری) است.

جزاء ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • جزا، جزای عمل بد انسان و دارای کاربرد در فقه اسلامی• جزاء (جمله شرطی)، به معنی نتیجه و جزء دوم در جمله شرطی• جزاء (نذر)، معنای مقابل شرط در باب نذر

رأى مشهور فقهاء در مسأله فقهی را فتوای مشهور می گویند .

اعتقاد به معنی باور قلبی داشتن است. از این عنوان به مناسبت در باب های طهارت و زکات و نیز در اصول فقه سخن رفته است.

لفظ شامل تمام افراد یک ماهیت را مطلق گویند.

مورد اطمينان، امين

به نقصان به حسب اجزا و شرایط فساد گفته می شود.

حوزه علمیه، عنوانی متأخر برای سازمان‌ها، نهادها و مراکز آموزش نظام‌مند علوم دینی در میان شیعه امامیه می‌باشد.

حجیت داشتن یعنی صحّت استناد و احتجاج به یک دلیل.

آیه، عبارت، جمله یا جملات تشکیل‌دهنده قرآن که با ترتیب خاصی از یکدیگر تفکیک شده‌اند و سوره‌های قرآن را به وجود آورده‌اند. در قرآن کریم، کلمه آیه به همین معنا استفاده شده و آیات قرآن، «‌بیّنات‌» یعنی آشکار و واضح دانسته شده‌اند.

احمد از برجسته‌ترین نام‌های پیامبر اسلام(ص) است، که در قرآن کریم نیز آمده است. واژه «احمد» برای نامیدن پیامبر اسلام(ص) در یک جا از قرآن مجید[۱] به کار رفته است، آنجا که از زبان عیسی(ع) بشارتی درباره آمدن پیامبری در روزگاران بعد مطرح شده است.

شهادت به معنای کشته شدن در راه خدا، از آموزه‌های دین اسلام که با آموزه‌هایی دیگر همچون جهاد پیوند دارد. قرآن کریم بارها از این آموزه یاد کرده است. بنابر آیات قرآن، شهید همچون زندگان است و نباید او را مرده خواند. در روایات اسلامی، شهادت بالاترین خوبی‌ها معرفی شده است. واقعه کربلا و شهادت امام حسین (ع) بر جایگاه شهادت در نزد شیعیان افزوده است. بسیاری از شیعیان به شهادت حضرت فاطمه زهرا(س) باور دارند و بنابر برخی روایات، همه امامان شیعه به شهادت رسیده‌اند.

شیعه، یکی از دو مذهب بزرگ دین اسلام در کنار اهل سنت، که بنابر اصول اعتقادی آن، نصب امام و خلیفه پیامبر(ص)، الهی است و دخالت در نصب او در صلاحیت غیر خدا نیست. بنابر عقاید شیعه، امامت مانند نبوت امری الهی و رکن دین است و پیامبر(ص) نسبت به آن غفلت نکرده و تعیین امام از باب حفظ مصالح امت، بر او واجب بوده و او به مناسبت‌های مختلف از جمله غدیر، به امر الهی، از امامت حضرت علی(ع) به نصب الهی خبر داده است. پیروان مذهب شیعه در طول تاریخ به فرقه‌های متعدد تقسیم شدند که مهمترین آنها امامیه ، اسماعیلیه و زیدیه است. بنابر برخی روایات، واژه شیعه را نخستین بار پیامبر(ص) به کار برده است. برخی منابع روایی و کلامی، بزرگانی از صحابه چون سلمان، ابوذر، عمار و مقداد را نخستین شیعیان دانسته‌اند. امروزه از کلمه شیعه، غالبا بزرگترین گروه آن، امامیه قصد می‌شود و برای دو گروه دیگر از عناوین اسماعیلیه و زیدیه استفاده می‌گردد.

عدالت اصطلاحی فقهی و کلامی است. در فقه، عنوانی است برای صفتی که باعث ترک گناه می‌گردد و در بسیاری از احکام عملی از آن سخن رفته است. از نظر فقهی، عدالت یک شخص با تأیید دو عادل یا معاشرت فراوان با خود او یا باور متدینین به عدالت وی، قابل اثبات است. بیشتر فقها معتقدند حُسن ظاهر (یعنی آراستگی ظاهری از جهت پایبندی به احکام شرعی) برای اثبات عدالت فرد کافی است.

خاصّه به لحاظ لغوی به معنای خواص و نزدیکان ویژه شخص است و در مقابل آن عامه به معنای همگان است.

بعض: بخشى نامعیّن از چیزى.

خبر به دو معنای مقابل انشاء و حدیث آمده است. از عنوان یاد شده در فقه، در بابهایی نظیر اجتهاد و تقلید، طهارت و صلات و در اصول فقه، بحث تعادل و تراجیح، سخن گفته‌اند.

زین ابزاری که برروی اسب می نهند.

کم شدن ارزش مالي (بخودي خود يا بواسطه يک چيز ديگر)

در اصطلاح اصولي ها , دليل به چيزي گفته مي شود که قابليت استنباط حکم شرعي از آن وجود دارد ; به بيان ديگر , وسيله اي است که مجتهد را ( وجدانا يا تعبدا ) به حکم واقعي مي رساند . اين تعريف شامل ادله قطعي و ظني معتبر ( امارات ) مي گردد , اما اصول عملي را در بر نمي گيرد ; زيرا اين اصول به منظور تعيين وظيفه عملي مکلف در حالت شک به کار مي روند . برخي از اصولي ها حکم شرعي را اعم از حکم واقعي و ظاهري معنا کرده اند . بر اساس اعتقاد اينان , اصول عملي نيز ما را به حکم ـ هر چند حکم ظاهري ـ مي رساند. شايد تقسيم ادله به ادله اجتهادي - ادله قطعي و امارات - و ادله فقاهتي ( اصول عملي ) بر همين مبنا باشد , زيرا دليل اجتهادي مصدر و ريشه حکم واقعي است ـ چه با احراز وجداني از طريق قطع و چه با احراز تعبدي از راه اماره ـ و دليل فقاهتي ,مصدر و ريشه حکم ظاهري است ( بنا بر اين که موداي اماره را حکم ظاهري بدانيم ) . اگر دليل را معنا کنيم به آن چه که مکلف را به حجت مي رساند , شامل اصل عملي و امارات هر دو مي گردد ; زيرا هر دو , در اين که باعث اثبات تنجيز و تعذير ( حجيت ) در برابر حکم واقعي مي گردند, مشترک اند .

خرابی، نقص

علم دارای ارزش ذاتی می‌باشد و در دین مبین اسلام به علم ارزش و بهای بالایی داده شده است.

قُم یکی از مهم‎ترین شهرهای مذهبی ایران و از پایگاه‌های تشیع است. اگر چه قدمت آن به قبل از اسلام برمی‌گردد ولی اصل شهر در سال ۹۳-۸۳ق تاسیس شد. ورود خاندان اشعریون به قم باعث آبادانی آن گردید و از آنجا که آنان گرایش به اهل بیت داشتند، شهر قم از همان ابتدای تاسیس با تفکر شیعی درآمیخت. مهاجرت حضرت معصومه (س) و دفن وی در قم و به دنبال آن، مهاجرت دیگر امامزادگان و سادات، این شهر را به پایگاه تشیع تبدیل کرد. تاسیس حوزه علمیه در این شهر بر شهرت شیعی آن افزود. امروزه می‌توان این شهر را بزرگترین پایگاه تشیع در جهان نامید که از آن، معارف شیعی به نقاط مختلف جهان گسترده می‌شود.