امام علی(ع) در یکی از ویژگی‌های قرآن کریم می‌فرماید: «... فَالْقُرْآنُ آمِرٌ زَاجِرٌ وَ صَامِتٌ نَاطِقٌ حُجَّةُ اللهِ عَلَی خَلْقِه ...»؛‏[1] پس قرآن فرمان دهنده است و بازدارنده، خاموش است و گوینده، حجّت خدا است بر آفریدگانش.‏ قرآن خاموش ناطق است از آن جهت که حروف است و به خودی خود حرف نمی‌زند به ظاهر خاموش است و نیاز به مترجم دارد، اما در حقیقت از ناطق‌ترین ناطق‌ها است؛ چرا که اخبار از گذشته و آینده، اوامر و نواهی، آداب و.... همه از طرف او است.[2] بنابر این منظور از خاموش ناطق این است که اگر چه به ظاهر سخن نمی‌گوید، اما اگر کسی به آن مراجعه کند می‌تواند بنیادهای معارف الهی را از آیات محکمات قرآن دریابد. [1] . سید رضی، محمد بن حسین، نهج البلاغة، محقق، صبحی صالح، ص 265، قم، هجرت، چاپ اول، 1414ق. [2] . ر. ک: ابن أبی الحدید، عبد الحمید بن هبة الله‏، نهج البلاغه، ج ‏9، ص 109؛ ج‏10، ص 116- 117، قم، کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی، چاپ اول، 1404ق.
اگر طبق سخن ائمه قرآن گویاست چرا صامت و خاموش است؟
امام علی(ع) در یکی از ویژگیهای قرآن کریم میفرماید: «... فَالْقُرْآنُ آمِرٌ زَاجِرٌ وَ صَامِتٌ نَاطِقٌ حُجَّةُ اللهِ عَلَی خَلْقِه ...»؛[1] پس قرآن فرمان دهنده است و بازدارنده، خاموش است و گوینده، حجّت خدا است بر آفریدگانش.
قرآن خاموش ناطق است از آن جهت که حروف است و به خودی خود حرف نمیزند به ظاهر خاموش است و نیاز به مترجم دارد، اما در حقیقت از ناطقترین ناطقها است؛ چرا که اخبار از گذشته و آینده، اوامر و نواهی، آداب و.... همه از طرف او است.[2]
بنابر این منظور از خاموش ناطق این است که اگر چه به ظاهر سخن نمیگوید، اما اگر کسی به آن مراجعه کند میتواند بنیادهای معارف الهی را از آیات محکمات قرآن دریابد.
[1] . سید رضی، محمد بن حسین، نهج البلاغة، محقق، صبحی صالح، ص 265، قم، هجرت، چاپ اول، 1414ق. [2] . ر. ک: ابن أبی الحدید، عبد الحمید بن هبة الله، نهج البلاغه، ج 9، ص 109؛ ج10، ص 116- 117، قم، کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی، چاپ اول، 1404ق.
- [سایر] اگر شریعت صامت نیست، پس چرا به قرآن، کتاب الله صامت و به معصوم، کتاب الله ناطق اطلاق شده است؟
- [سایر] آیا صامت خواندن قرآن حکم ناطق خوانی آن را دارد؟
- [سایر] عبادة بن صامت که بود؟ آیا درست است که عبادة بن صامت در میان شیعیان فردی ثقه نیست؟ آیا وی از انصار معاویه بود؟
- [آیت الله سبحانی] برداشتن تسبیح از زمین و خاموش کردن تلفن همراه و نیز قرائت سوره ای از قرآن از روی مصحف در حال قیام نماز اشکال دارد؟
- [سایر] روش سخن گفتن در قرآن چگونه تبیین شده است؟
- [سایر] برتری قرآن بر دیگر سخن ها تا چه اندازه است؟
- [سایر] آیا تفسیر و تدبر در قرآن مختص به ائمه است؟
- [سایر] ارزشهای سخن گفتن را از دیدگاه قرآن بیان کنید.
- [سایر] چرا قرآن از زن و مرد یکسان سخن به میان نمیآورد و تمام سخن خدا، حتی در مسایل مربوط به زنان با مردان است؟
- [سایر] تدبّر در قرآن چه اهمیتی دارد؟ و به واسطه تدبر، قرآن به چه زبانی با مردم سخن میگوید؟
- [آیت الله سبحانی] اگر زن بگوید حائضم یا از حیض پاک شده ام، باید سخن او را پذیرفت.
- [آیت الله مکارم شیرازی] سخن گفتن از روی سهو و فراموشی و نسیان نماز را باطل نمی کند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] تمام فرقه های اسلامی پاکند، مگر آنها که با ائمه معصومین(علیهم السلام)عداوت و دشمنی دارند و خوارج و غلات، یعنی غلوکنندگان در حق ائمه(علیهم السلام).
- [آیت الله بهجت] مستحب است انسان برای امور زیر وضو بگیرد: برای نماز میت، زیارت اهل قبور، رفتن به مسجد و حرم ائمه علیهمالسلام، برای همراه داشتن قرآن و خواندن و نوشتن آن، و نیز برای مس حاشیه قرآن، و برای خوابیدن. و نیز مستحب است کسی که وضو دارد دوباره وضو بگیرد. و اگر برای یکی از این کارها وضو بگیرد هرکاری را که باید با وضو انجام داد، میتواند بهجا آورد، مثلاً میتواند با آن وضو نماز بخواند.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر بر جایی از بدن ایه قران یا اسم خداوند متعال نوشته شده باشد چنانچه بخواهد غسل ترتیبی به جا اورد باید اب را طوری به بدن برساند که مس ان نوشته نشود و همچنین است اگر بخواهد وضوی ترتیبی بگیرد و بر بعض اعضای وضو ایه قران باشد و همچنین بنابر احتیاط واجب اگر اسم خداوند متعال باشد و در غسل و وضو مراعات احتیاط نسبت به اسماء انبیا و ایمه و حضرت زهرا علیهم السلام مستحب است
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر بر جایی از بدن ایه قران یا اسم خداوند متعال نوشته شده باشد چنانچه بخواهد غسل ترتیبی به جا اورد باید اب را طوری به بدن برساند که مس ان نوشته نشود و همچنین است اگر بخواهد وضوی ترتیبی بگیرد و بر بعض اعضای وضو ایه قران باشد و همچنین بنابر احتیاط واجب اگر اسم خداوند متعال باشد و در غسل و وضو مراعات احتیاط نسبت به اسماء انبیا و ایمه و حضرت زهرا علیهم السلام مستحب است
- [آیت الله مظاهری] قسم خوردن باید به یکی از اسمهای خداوند تبارک و تعالی باشد و قسم خوردن به کلمة (اللَّه) بهتر است، و اگر قسم به یکی از مقدسات دین نظیر قرآن و پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم و ائمّه طاهرین علیهم السلام باشد فایدهای ندارد.
- [امام خمینی] جایز نیست برای طلاب علوم دینیه دخول در مدارس که بعض معممین و ائمه جماعت از طرف دولت جائر و یا با اشاره دولت تصدی نمودهاند چه برنامه تحصیلی از طرف دولت جائر باشد یا از طرف این نحو متصدیان که عمّال دولت جائر هستند، زیرا در این امور نقشه محو آثار اسلام و احکام قرآن کریم کشیده شده است.
- [آیت الله نوری همدانی] احتیاط مستحبّ آن است که امام درحال خطبه ، سخنی غیرمربوط به خطبه ها نگوید ، اَلْبَتَّه در فاصلة بین خطبه ها ونماز ، سخن گفتن بلامانع است .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] احتیاط مستحب آن است که امام در حال خطبه سخنی غیر مربوط به خطبه ها نگوید البته در فاصله بین خطبه ها و نماز، سخن گفتن بلامانع است.