ارزشهای سخن گفتن را از دیدگاه قرآن بیان کنید.

1- صراحت: صراحت در سخن گفتن، نقطه مقابل گنگی، ابهام و دو پهلو بودن سخن است.
در زمان پیغمبر اکرم(ص) کفار، بسیار میل داشتند که مسلمان ها به گونه ای با ایشان کنار بیایند و شاید در بین مسلمان ها و مؤمنان هم کسانی محافظه کار و راحت طلب بودند و نمی خواستند کار به جنگ و جدال بکشد که خداوند در قرآن به آن اشاره کرده، می فرماید:
(وَدُّوا لَوْ تُدْهِنُ فَیُدْهِنُونَ) (1)
((دوست می داشتند که قدری نرمش و انعطاف داشته باشی تا آنها هم با تو کنار بیایند و نرمش داشته باشند.))
اما باید توجه داشت که در مسائل اصولی، جایی برای انعطاف، نرمش، اغماض و چشم پوشی وجود ندارد و بر چنین مسائلی باید با صراحت و قاطعیت تأکید کرد.
2- ملایمت
(فَقُولا لَهُ قَوْلاً لَیِّناً لَعَلَّهُ یَتَذَکَّرُ أَوْ یَخْشی)(2)
((با او (فرعون) به نرمی سخن بگویید باشد که متذکر شود و خشیت پیدا کند.))
قرآن توصیه می کند به مسلمانان که آهسته سخن بگویند و سر و صدا و داد و قال راه نیندازند. قرآن، در ضمن نصایح حضرت لقمان به فرزندش، حکایت می کند که به او می گفت:
(وَ اغْضُضْ مِنْ صَوْتِکَ إِنَّ أَنْکَرَ الْأَصْواتِ لَصَوْتُ الْحَمِیرِ)(3)
((آرام و آهسته سخن بگو و صدایت را پایین بیاور که ناخوشایند ترین صداها صدای الاغ است.))
3- فروتنی و ادب: قرآن در موارد خاصی، مانند گفتگو با والدین، بر ادب و تواضع در کلام تأکید کرده است: (وقل لهما قولاً کریماً) منظور از قول کریم در این آیه، همان سخن مؤدبانه است.
4- صداقت و راستگویی: در آیه ای خداوند در وصف ستایش آمیز بندگان شایسته خود می فرماید:
(الصَّابِرِینَ وَ الصَّادِقِینَ وَ الْقانِتِینَ وَ الْمُنْفِقِینَ وَ الْمُسْتَغْفِرِینَ بِالْأَسْحارِ)(4)
((کسانی که صبر پیشه و راستگو هستند، فرمانبردار (دستورات الهی) و انفاق کنندگان به فقرا هستند و سحرگاهان از درگاه خداوند طلب بخشش می کنند.))
در آیه دیگری به مؤمنان دستور می دهد که تقوای خدا را پیشه کنند و همراه با راستگویان باشند.
و در آیه دیگری به مؤمنان به خاطر صفات برجسته ای که نام برده است و از آن جمله، به زنان و مردان صادق و راستگو، مغفرت، بخشش و پاداش بزرگ وعده داده است.
پی نوشتها:
1: قلم 9
2: طه44
3: لقمان 19
4: آل عمران 17
eporsesh.com