انسان کامل، مانند آیینه ای است که در پهنه نظام کیهانی گسترده است و خدا را به خوبی نشان می دهد. از عالم عقل تا آخرین ذره مادی در قوس نزول و از نازل ترین ذره تا عالی ترین دره نادره عقلی در قوس صعود کشیده است و به همین جهت همه اسما و اوصاف الهی را نشان می دهد. به بیان دیگر ، از آنجا که انسان کامل مظهر الهی است، جامع و مظهر همه اسمای او نیز خواهد بود. همان اسمایی که خداوند سبحان، به صورت علم لدنی، به انسان کامل آموخته است. (1)
1در واقع از آنجا که خلیفه، به معنای مظهر است و خداوند دارای اسما و صفات گوناگونی است؛ انسان کامل نیز مظهر این اسما خواهد بود ؛ به عنوان مثال خداوند ، به هر چیزی دانا و بر هر چیزی توانا است و زنده ای است که هرگز نمی میرد؛ از این رو انسان کامل، کسی است که به اذن الهی به (کل شیء علیم و قدیر و الحی الذی لا یموت) است. البته این اسما به مقداری که در جهان امکان ظهور دارد و میسر است ، برای انسان کامل نیز مقدور می باشد. (2)
پر و مالامال از نور حق است
جام تن بشکست تور مطلق است
نور خورشید از بیفتد بر حدث
او همان نور است نپذیرد خبث (3)
چون بپراند مراشه در روش
می پرم بر اوج دل چو پرتوش
همچو ماه و آفتابی می پرم
پرده های آسمان ها می درم (4)
پی نوشتها:
1- بقره (2) آیه 31.
2- تفسیر موضوعی قرآن کریم، ج 6 ، صص 167-171؛ ج 7، ص 163؛ ج 9، ص 31.
3- مثنوی معنوی ، دفتر 2، ابیات 3410-3411.
4- همان، ابیات 1158-1159.
