شرح پرسش: سؤالی داشتم در مورد ارتباط ارواح با اهل زمین؟ گر چه خیلی پیچیده و طولانی است می خواستم به طور مختصر عرض کنم: این که ارواح که به گفته خودشان ارواح شهدا هستند و امامزاده ها هستند با یک فامیل اهل زمین ارتباط برقرار کرده اند. البته این ارتباط را از طریق دو عضو فامیل زمینی ها برقرار کرده اند. وقتی دلیل ارتباط از آنان پرسیده شده گفته اند که چون این فامیل اهل زمین اعمال شان خیلی خوب بوده ولی در زندگی شان مشکلات زیادی وجود داشته خواسته تا زمینی ها را کمک کنند؛ یعنی بعد از خیلی نیایش به درگاه خداوند توانسته اند که با زمینی ها ارتباط برقرار کنند. می گویند آنها هفت روح شهید از یک فامیل هستند. و حتی می گویند که تمام معصومین هم به دیدار شان می آیند. و به آن دو شخص زمینی که از طریقشان ارتباط گرفته شده نشان هم داده اند به اشکال مختلف نمی دانم که تا کجا صحت دارد. سؤال من این جا بود که آیا در جواب به این مسئله چطور رفتار کرد؟ چون ارتباط از طرف زمینی ها نیست که ارتباط را خاتمه دهند و ثانیاً که حکم شرعی این مسئله چیست؟ و آیا چطور می توان خود را مطمئن ساخت که آیا تمام چیزهایی که آنها یعنی ارواح می گویند حقیقت دارد؟ در حالی که قسم هم به ایشون داده شده، و همیشه کوشش کردند که بیشتر زمینی ها را به طرف حق هدایت کنند. ولی در بعضی حرف های شان مشکلاتی هم وجود دارد؛ یعنی یکی نبودن حرف های شان در خیلی موارد. پاسخ: امکان ارتباط با ارواح: یکی از راه های کسب آگاهی از عوالم دیگر، برقراری ارتباط با ارواح است. در این رابطه به نکات زیر توجه نمایید: الف: چنین ارتباطی به عنوان یک واقعیت، پذیرفتنی است؛ زیرا منابع اسلامی این مطلب را در موارد زیادی تأیید کرده است که به عنوان نمونه می توان به ارتباط و سخن گفتن پیامبر (ص) با ارواح مشرکان کشته شده در جنگ بدر و ارتباط آن حضرت با ارواح مؤمنین در قبرستان بقیع و ارتباط و صحبت حضرت علی (ع) با ارواح مردگان، اشاره کرد. ب: روح وقتی که احضار می شود چنان نیست که واقعاً در خارج ماده، تحقق یافته باشد، بلکه روح شخص مورد نظر در مشاعر احضار کننده حاضر شده و او آن را از راه تلقین پیش روی خود احساس می کند و سخنانی از او می شنود، نه این که واقعاً و در خارج مانند سایر موجودات مادی و طبیعی حاضر شود. ج: هیچ اعتباری در خصوص صحت گفته های ارواحی که احضار شده وجود ندارد و اگر ارتباط واقعاً برقرار شده باشد، به همه آن پیام هایی که توسط ارواح فرستاده می شود، نمی توان عمل کرد؛ زیرا چه بسا پیامی که به فرد مدعی ارتباط، رسیده باشد، از ارواح خبیثه صادر شده باشد.[1] د: گر چه بسیار از کسانی که دعوی ارتباط با عالم ارواح دارند دروغ می گویند، یا گرفتار تخیل و پندارند، ولی طبق تحقیقاتی که انجام شده است این امر به اثبات رسیده که ارتباط با عالم ارواح امکان پذیر است، و این امر برای جمعی از آگاهان، به تجربه رسیده است که در تماس با ارواح حقایقی را درک کرده اند.[2] معیار حقانیت مطالب از سوی ارواح: قاعده کلی برای شناسایی ییام های صحیح ارواح این است که پیام ها نباید با اصول ادیان الاهی و دعوت پیامبران منافات داشته باشد. بنابراین، برای شناخت پیام های درست از پیام های نادرست، باید اوّل دین و دستورات پیامبران و اولیاء الله (ائمه معصومین) را بخوبی شناخت و آن گاه با سنجش پیام ها با تعالیم ادیان الاهی و به ویژه اسلام، درستی و نادرستی آنها را مشخص نمود. پیام هایی که ارواح می فرستند (بر فرض صحت ارتباط و صحیح بودن پیام ها و صدور آنها از ارواح پاک مثل شهید) برای ما هیچ گونه التزامی نمی آورد؛ زیرا آنچه را که لازم بوده است که انجام دهیم یا ترک کنیم، اسلام برای ما بیان کرده است و دیگر نیازی به استمداد از دستورات ارواح نداریم. تنها به صورت یقین به ارتباط با ارواح و یقین به مؤمن بودن آن روح می توانیم (اختیار داریم) که از رهنمودهای آن استفاده کنیم، که رسیدن به چنین یقین و اطمینانی نیز بسیار مشکل است. با این حساب باید از خیر پیام های دریافت شده در این ارتباط ها، گذشت.[3] پی نوشتها: [1] . islamquest.net/fa/archive/question/1747. [2] . مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج 14، ص 321، انتشارات دارالکتب الاسلامیه، چاپخانه مدرسه امیر المؤمنین قم، 1362 شمسی؛ شجاعی، محمد صادق، دیدگاه های روان شناختی حضرت آیة الله مصباح یزدی، ص 41 و 42، انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، چاپ نگارش ، چاپ دوم، 1386 شمسی. [3]. islamquest.net/fa/archive/question/1747.
شرح پرسش:
سؤالی داشتم در مورد ارتباط ارواح با اهل زمین؟ گر چه خیلی پیچیده و طولانی است می خواستم به طور مختصر عرض کنم: این که ارواح که به گفته خودشان ارواح شهدا هستند و امامزاده ها هستند با یک فامیل اهل زمین ارتباط برقرار کرده اند. البته این ارتباط را از طریق دو عضو فامیل زمینی ها برقرار کرده اند. وقتی دلیل ارتباط از آنان پرسیده شده گفته اند که چون این فامیل اهل زمین اعمال شان خیلی خوب بوده ولی در زندگی شان مشکلات زیادی وجود داشته خواسته تا زمینی ها را کمک کنند؛ یعنی بعد از خیلی نیایش به درگاه خداوند توانسته اند که با زمینی ها ارتباط برقرار کنند. می گویند آنها هفت روح شهید از یک فامیل هستند. و حتی می گویند که تمام معصومین هم به دیدار شان می آیند. و به آن دو شخص زمینی که از طریقشان ارتباط گرفته شده نشان هم داده اند به اشکال مختلف نمی دانم که تا کجا صحت دارد. سؤال من این جا بود که آیا در جواب به این مسئله چطور رفتار کرد؟ چون ارتباط از طرف زمینی ها نیست که ارتباط را خاتمه دهند و ثانیاً که حکم شرعی این مسئله چیست؟ و آیا چطور می توان خود را مطمئن ساخت که آیا تمام چیزهایی که آنها یعنی ارواح می گویند حقیقت دارد؟ در حالی که قسم هم به ایشون داده شده، و همیشه کوشش کردند که بیشتر زمینی ها را به طرف حق هدایت کنند. ولی در بعضی حرف های شان مشکلاتی هم وجود دارد؛ یعنی یکی نبودن حرف های شان در خیلی موارد.
پاسخ:
امکان ارتباط با ارواح:
یکی از راه های کسب آگاهی از عوالم دیگر، برقراری ارتباط با ارواح است. در این رابطه به نکات زیر توجه نمایید:
الف: چنین ارتباطی به عنوان یک واقعیت، پذیرفتنی است؛ زیرا منابع اسلامی این مطلب را در موارد زیادی تأیید کرده است که به عنوان نمونه می توان به ارتباط و سخن گفتن پیامبر (ص) با ارواح مشرکان کشته شده در جنگ بدر و ارتباط آن حضرت با ارواح مؤمنین در قبرستان بقیع و ارتباط و صحبت حضرت علی (ع) با ارواح مردگان، اشاره کرد.
ب: روح وقتی که احضار می شود چنان نیست که واقعاً در خارج ماده، تحقق یافته باشد، بلکه روح شخص مورد نظر در مشاعر احضار کننده حاضر شده و او آن را از راه تلقین پیش روی خود احساس می کند و سخنانی از او می شنود، نه این که واقعاً و در خارج مانند سایر موجودات مادی و طبیعی حاضر شود.
ج: هیچ اعتباری در خصوص صحت گفته های ارواحی که احضار شده وجود ندارد و اگر ارتباط واقعاً برقرار شده باشد، به همه آن پیام هایی که توسط ارواح فرستاده می شود، نمی توان عمل کرد؛ زیرا چه بسا پیامی که به فرد مدعی ارتباط، رسیده باشد، از ارواح خبیثه صادر شده باشد.[1]
د: گر چه بسیار از کسانی که دعوی ارتباط با عالم ارواح دارند دروغ می گویند، یا گرفتار تخیل و پندارند، ولی طبق تحقیقاتی که انجام شده است این امر به اثبات رسیده که ارتباط با عالم ارواح امکان پذیر است، و این امر برای جمعی از آگاهان، به تجربه رسیده است که در تماس با ارواح حقایقی را درک کرده اند.[2]
معیار حقانیت مطالب از سوی ارواح:
قاعده کلی برای شناسایی ییام های صحیح ارواح این است که پیام ها نباید با اصول ادیان الاهی و دعوت پیامبران منافات داشته باشد. بنابراین، برای شناخت پیام های درست از پیام های نادرست، باید اوّل دین و دستورات پیامبران و اولیاء الله (ائمه معصومین) را بخوبی شناخت و آن گاه با سنجش پیام ها با تعالیم ادیان الاهی و به ویژه اسلام، درستی و نادرستی آنها را مشخص نمود.
پیام هایی که ارواح می فرستند (بر فرض صحت ارتباط و صحیح بودن پیام ها و صدور آنها از ارواح پاک مثل شهید) برای ما هیچ گونه التزامی نمی آورد؛ زیرا آنچه را که لازم بوده است که انجام دهیم یا ترک کنیم، اسلام برای ما بیان کرده است و دیگر نیازی به استمداد از دستورات ارواح نداریم. تنها به صورت یقین به ارتباط با ارواح و یقین به مؤمن بودن آن روح می توانیم (اختیار داریم) که از رهنمودهای آن استفاده کنیم، که رسیدن به چنین یقین و اطمینانی نیز بسیار مشکل است. با این حساب باید از خیر پیام های دریافت شده در این ارتباط ها، گذشت.[3]
پی نوشتها:
[1] . islamquest.net/fa/archive/question/1747.
[2] . مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج 14، ص 321، انتشارات دارالکتب الاسلامیه، چاپخانه مدرسه امیر المؤمنین قم، 1362 شمسی؛ شجاعی، محمد صادق، دیدگاه های روان شناختی حضرت آیة الله مصباح یزدی، ص 41 و 42، انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، چاپ نگارش ، چاپ دوم، 1386 شمسی.
[3]. islamquest.net/fa/archive/question/1747.
- [سایر] ارتباط با ارواح چه حکمی دارد؟ ارتباط با ارواح خوب مثل ارواح اولیاء، بزرگان جهت بهره گیری که بیشتر معنوی هست چیست؟
- [سایر] کیفیت ارتباط ارواح با یکدیگر در عالم برزخ چگونه است؟
- [سایر] ارتباط با ارواح مردگان تا چه اندازه معتبر است؟
- [سایر] آیا ارتباط با عالم ارواح امکان پذیر است؟
- [سایر] بنده سؤالی داشتم در مورد ارتباط ارواح با اهل زمین؟ گر چه خیلی پیچیده و طولانی است می خواستم به طور مختصر عرض کنم: این که ارواح که به گفته خودشان ارواح شهدا هستند و امامزاده ها هستند با یک فامیل اهل زمین ارتباط برقرار کرده اند. البته این ارتباط را از طریق دو عضو فامیل زمینی ها برقرار کرده اند. وقتی دلیل ارتباط از آنان پرسیده شده گفته اند که چون این فامیل اهل زمین اعمال شان خیلی خوب بوده ولی در زندگی شان مشکلات زیادی وجود داشته خواسته تا زمینی ها را کمک کنند؛ یعنی بعد از خیلی نیایش به درگاه خداوند توانسته اند که با زمینی ها ارتباط برقرار کنند. می گویند آنها هفت روح شهید از یک فامیل هستند. و حتی می گویند که تمام معصومین هم به دیدار شان می آیند. و به آن دو شخص زمینی که از طریقشان ارتباط گرفته شده نشان هم داده اند به اشکال مختلف نمی دانم که تا کجا صحت دارد. سؤال من این جا بود که آیا در جواب به این مسئله چطور رفتار کرد؟ چون ارتباط از طرف زمینی ها نیست که ارتباط را خاتمه دهند و ثانیاً که حکم شرعی این مسئله چیست؟ و آیا چطور می توان خود را مطمئن ساخت که آیا تمام چیزهایی که آنها یعنی ارواح می گویند حقیقت دارد؟ در حالی که قسم هم به ایشون داده شده، و همیشه کوشش کردند که بیشتر زمینی ها را به طرف حق هدایت کنند. ولی در بعضی حرف های شان مشکلاتی هم وجود دارد؛ یعنی یکی نبودن حرفهای شان در خیلی موارد.
- [سایر] آیا ارتباط و استفاده از جن و ارواح و حتی شیاطین در امور زندگی قابل توجیه است یا خیر ؟ چرا؟
- [سایر] اگر روح انسان، از امر الهی است، پس چگونه کافران و افراد بیصلاحیت، میتوانند با ارواح ارتباط برقرار کنند؟
- [سایر] خلقت ارواح انسانها از کدام یک از عوالم وجودی ریشه میگیرد؟ جبروت یا فراتر از آن؟ ارتباط روح با عین ثابت چگونه است؟
- [آیت الله بهجت] آیا احضار ارواح جایز است؟
- [سایر] آیا در عالم ارواح زمان وجود دارد؟
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] زمینی که آب در او فرو می رود مثل زمینی که روی آن شن یا ریگ باشد؛ اگر نجس شود با آب قلیل نیز پاک می شود.
- [آیت الله سیستانی] زمینی که آب در آن فرو میرود مثل زمینی که روی آن شن یا ریگ باشد ، اگر نجس شود با آب قلیل نیز پاک میشود .
- [آیت الله خوئی] زمینی که آب در او فرو میرود مثل زمینی که روی آن شن یا ریگ باشد، اگر نجس شود با آب قلیل پاک میشود.
- [آیت الله مظاهری] تعلیم و تحصیل و به کارگیری رمل و اسطرلاب و علم طلسم و احضار ارواح و اجنّه و فرشته و خواب مغناطیسی و شعبده و کلّیه علوم غریبه حرام است، گرچه برای تفحّص و تجسّس نباشد.
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر کافر ذمّ ی، یک پنجم زمینی را که از مسلمان خریده بود، به ولیّ خمس (ولی فقیه یا حاکم شرع ) به عنوان خمس تحویل دهد ; سپس همان مقدار زمینی را که خمس بوده, دوباره بخرد، باز هم باید خمس این مقدار زمینی را که دوباره خریده است بپردازد. خمس زمین مبادله شده در فرض اسلام ذمّی
- [آیت الله شبیری زنجانی] زمینی که آب در آن فرو میرود، مثل زمینی که روی آن شن یا ریگ باشد، اگر نجس شود با آب قلیل نیز پاک میشود اما زیر شن یا ریگها بنا بر احتیاط نجس میماند.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر کافر ذمّی صغیر باشد و ولیّ او برایش زمینی بخرد، باید خمس آن را بدهد.
- [آیت الله وحید خراسانی] دفن میت در جای غصبی و در زمینی که برای غیر دفن کردن وقف شده جایز نیست
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر کافر ذمی صغیر باشد، و ولیّ او برایش زمینی بخرد، باید خمس آن را بدهد.
- [آیت الله جوادی آملی] .زمینی که مسلمان به کافر ذمّی میفروشد، لازم نیست فروشنده شرط کند که ذمّی خمس آن را بپردازد.