(عالم ذر) یا (عالم میثاق) عبارت از زمان، مرحله، صحنه، موطن و یا جهانی قبل این جهان است که خداوند متعال تمام انسایی را که از صلب حضرت آدم علیه السلام می باشند به صورت زرّات ریزی خارج نموده و بعد از تعلق ارواح به آن ذرات، از آنان میثاق و عهد بر ربوبیت خویش و نبوت انبیای الهی و ولایت ائمه ی معصومین علیهم السلام را اخذ فرموده است.
در این که این اخذ میثاق درجه عالمی و یا چه مرحله ای رخ داده و کیفیت آن چگونه بوده است در ابتدا پاسخ روشنی از آیات قرآن کریم به دست نمی آوریم، روایات تشیع و تسنن هم با وجود کثرت، نتیجه ی قطعی و نهایی را به سادگی ارائه ننموده و بدین خاطر، آرا و نظرات متفاوتی از سوی مفسرین و متکلمین و دانشمندان اسلامی پیرامون عالم ذر بیان گردیده است که در مجموع، آیات و روایاتی که پیرامون این عالم و میثاق، و خلقت و طینت انسانها در دسترس می باشند میدان وسیعی راحت بررسی و پژوهش فراهم آورده است، ولی آنچه از مجموعه ی آیات و روایات و نظرات، نصیب ما می گردد چنین است که ذات اقدس اله توفیق معاینه و شهود ربوبیت خویش را به تمام انسانها عطا نموده و هر یک از آنان نوعی معرفت شهودی و حضوری به پروردگار خویش را داشته اند، هر چند ممکن است بر اثر اشتغالات، نسبت به این معرفت و شهود دچار غفلت و فراموشی بگردند.
ادله اثبات عالم ذر (یا عوالم ذر) مجموعه ای گرانبها از آیات و روایات می باشند، که با تدبر و جمع بندی آنها درهای بسیاری به روی مشتاقان معارف الهی باز خواهد کرد.
منبع: www.islamquest.net
