عالم ذر یا عالم میثاق عبارت از زمان، مرحله، صحنه، موطن و یا جهانی قبل این جهان است که خداوند متعال تمام انسایی را که از صلب حضرت آدم علیه السلام می‌باشند به صورت زرّات ریزی خارج نموده و بعد از تعلق ارواح به آن ذرات، از آنان میثاق و عهد بر ربوبیت خویش و نبوت انبیای الهی و ولایت ائمه‌ی معصومین علیهم السلام را اخذ فرموده است.
در اینکه این اخذ میثاق درجه عالمی و یا چه مرحله‌ای رخ داده و کیفیت آن چگونه بوده است در ابتدا پاسخ روشنی از آیات قرآن کریم به دست نمی‌آوریم، روایات تشییع و تسنن هم با وجود کثرت، نتیجه‌ی قطعی و نهایی را به سادگی ارائه ننموده و بدین خاطر، آرا و نظرات متفاوتی از سوی مفسرین و متکلمین و دانشمندان اسلامی پیرامون عالم ذر بیان گردیده است که در مجموع، آیات و روایاتی که پیرامون این عالم و میثاق، و خلقت و طینت انسان‌ها در دسترس می‌باشند میدان وسیعی راحت بررسی و پژوهش فراهم آورده است، ولی آنچه از مجموعه‌ی آیات و روایات و نظرات، نصیب ما می‌گردد چنین است که ذات اقدس اله توفیق معاینه و شهود ربوبیت خویش را به تمام انسان‌ها عطا نموده و هر یک از آنان نوعی معرفت شهودی و حضوری به پروردگار خویش را داشته‌اند، هر چند ممکن است بر اثر اشتغالات، نسبت به این معرفت و شهود دچار غفلت و فراموشی بگردند.
ادله اثبات عالم ذر یا عوالم ذر مجموعه‌ای گرانبها از آیات و روایات می‌باشند، که با تدبر و جمع بندی آنها درهای بسیاری به روی مشتاقان معارف الهی باز خواهد کرد.
منبع: http://farsi.islamquest.net
