درباره اینکه کدام فرشته قبل از دیگران به دستور خدا بر حضرت آدم(ع) سجده کرده، مطلبی در منابع روایی شیعه و سنی نیافتیم. اما در برخی از کتابهای تفسیری شیعه و اهل سنت در اینباره ادعاهایی شده است: 1. (اولین فرشته، اسرافیل بود که سجده کرد و خدا این پاداش را به او داد که قرآن در پیشانی او نوشته شود).[1] 2. (اولین فرشته جبرئیل بود که بر آدم سجده کرد و در قبال آن، این افتخار را پیدا کرد که مأمور نازل کردن وحی بر پیامبران خصوصاً پیامبر گرامی اسلام(ص) باشد).[2] صاحب تفسیر البرهان –که از تفاسیر شیعی است- نیز همین نقل را مطرح کرده است.[3] پی نوشتها: [1]. سیوطی، جلال الدین، الدر المنثور فی تفسیر المأثور، ج 1، ص 50، کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی، قم، 1404ق. [2]. حقی بروسوی، اسماعیل، تفسیر روح البیان، ج 1، ص 104، دارالفکر، بیروت، بیتا؛ حسینی بخاری، أبو الطیب محمد صدیق خان، فتح البیان فی مقاصد القرآن، ج 1، ص 132، المَکتبة العصریَّة للطبَاعة و النّشْر، صَیدا، بیروت، 1412ق. [3]. ر.ک: بحرانی، سید هاشم، البرهان فی تفسیر القرآن، ج ‌3، ص 344، بنیاد بعثت، تهران، چاپ اول، 1416ق. منبع: www.islamquest.net
درباره اینکه کدام فرشته قبل از دیگران به دستور خدا بر حضرت آدم(ع) سجده کرده، مطلبی در منابع روایی شیعه و سنی نیافتیم. اما در برخی از کتابهای تفسیری شیعه و اهل سنت در اینباره ادعاهایی شده است:
1. (اولین فرشته، اسرافیل بود که سجده کرد و خدا این پاداش را به او داد که قرآن در پیشانی او نوشته شود).[1]
2. (اولین فرشته جبرئیل بود که بر آدم سجده کرد و در قبال آن، این افتخار را پیدا کرد که مأمور نازل کردن وحی بر پیامبران خصوصاً پیامبر گرامی اسلام(ص) باشد).[2] صاحب تفسیر البرهان –که از تفاسیر شیعی است- نیز همین نقل را مطرح کرده است.[3]
پی نوشتها:
[1]. سیوطی، جلال الدین، الدر المنثور فی تفسیر المأثور، ج 1، ص 50، کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی، قم، 1404ق.
[2]. حقی بروسوی، اسماعیل، تفسیر روح البیان، ج 1، ص 104، دارالفکر، بیروت، بیتا؛ حسینی بخاری، أبو الطیب محمد صدیق خان، فتح البیان فی مقاصد القرآن، ج 1، ص 132، المَکتبة العصریَّة للطبَاعة و النّشْر، صَیدا، بیروت، 1412ق.
[3]. ر.ک: بحرانی، سید هاشم، البرهان فی تفسیر القرآن، ج 3، ص 344، بنیاد بعثت، تهران، چاپ اول، 1416ق.
منبع: www.islamquest.net
- [سایر] اولین میوهای که حضرت آدم(ع) در روی زمین خوردند چه بود؟
- [سایر] گناه حضرت آدم(ع) ؟؟
- [سایر] آیا حضرت آدم(ع) عصمت داشته اند؟
- [سایر] نام فرشتهای که به حضرت زهرا کمک میکرد چیست؟
- [سایر] در مورد زیارت وارث توضیح دهید و وجه ارث امام حسین(ع) از حضرت آدم و ابراهیم(ع) چیست؟
- [سایر] حضرت آدم(ع) هنگام خلقت چند ساله بود؟
- [سایر] حضرت آدم (ع) متعلق به چند قرن قبل است؟
- [سایر] دین حضرت آدم(ع) چه دینی بوده است؟
- [سایر] داستان حضرت آدم(ع) و شجره ممنوعه را توضیح دهید؟
- [سایر] علم حضرت آدم(ع) به اسماء به چه معناست؟
- [آیت الله جوادی آملی] .سجده بر تربت حضرت سید الشهداء(ع) افضل از سجده بر سایر چیزهایی است که سجده بر آنها صحیح است. پس از آن, در فضیلت، خاک و سپس سنگ و پس از سنگ، گیاه است.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] برای سجده بهتر از هر چیز تربت حضرت سیدالشهداء (ع) می باشد؛ بعد از آن خاک؛ بعد از خاک سنگ و بعد از سنگ گیاه است.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] نماز در حرم امامان (ع) مستحب بلکه بهتر از مسجد است و مروی است که نماز حرم مطهر حضرت امیرالمؤمنین (ع) برابر دویست هزار نماز است.
- [آیت الله بهجت] دستور سجده سهو این است که بعد از سلام نماز فوراً نیت سجده سهو کند و پیشانی را به چیزی که سجده بر آن صحیح است بگذارد و بنابر احتیاط واجب بهنحو مأثور بگوید: (بسم اللّه و بِاللّه و صَلَّی اللّه عَلی محمّدٍ و آلِ محمّد) یا (بسم اللّه و باللّه اللّهمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ)، ولی بهتر است بگوید: (بسم اللّه و باللّه السّلامُ عَلَیکَ اَیّهَا النَّبِیُّ و رَحْمَةُ اللّه وَ بَرَکاتُه)، بعد باید بنشیند و دوباره به سجده رود و یکی از ذکرهایی را که گفته شد بگوید و بنابر اظهر وقتی سر از سجده برداشت تشهد بخواند، سپس سلام بدهد.
- [آیت الله بروجردی] موقع نوشتن اسم مبارک حضرت رسول) ع) مستحب است صلوات را هم بنویسد و نیز بهتر است هر وقت آن حضرت را یاد میکند صلوات بفرستد.
- [آیت الله بهجت] دستور سجده سهو این است که بعد از سلام نماز فورا نیت سجده سهو کند و پیشانی را به چیزی که سجده بر آن صحیح است بگذارد و بنا بر احتیاط واجب به نحو مأثور بگوید : ( بسم اللّه و بِاللّه و صَلَّی اللّه عَلی محمّدٍ و آلِ محمّد ) یا ( بسم اللّه و باللّه اللّهمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ ) ، ولی بهتر است بگوید : ( بسم اللّه و باللّه السّلامُ عَلَیکَ اَیُّهَا النَّبِیُّ و رَحْمَةُ اللّه وَ بَرَکاتُه ) ، بعد باید بنشیند و دوباره به سجده رود و یکی از ذکرهایی را که گفته شد بگوید و بنا بر اظهر وقتی سر از سجده برداشت تشهد بخواند سپس سلام بدهد .
- [آیت الله بهجت] برای سجده، بهتر از هر چیز تربت حضرت سیدالشهدا علیهالسلام میباشد، بعد از آن خاک است.
- [آیت الله سبحانی] دستور سجده سهو این است که بعد از سلام نماز فوراً نیّت سجده سهو کند و پیشانی را به چیزی که سجده بر آن صحیح است بگذارد و بگوید: (بِسْمِ اللهِ و باللهِ وَ صَلَّی اللهُ عَلی مُحَمَّد وَ آلهِ یا بِسْمِ الله وَ بِاللهِ اَللَّهُمَّ صَلّ عَلی مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد) ولی بهتر است بگوید (بِسْمِ اللهِ وَ بِاللهِ اَلسَّلامُ عَلَیکَ اَیُّهَا النَّبِیُّ وَ رَحْمَة الله وَ بَرَکاتُه)، بعد باید بنشیند و دوباره به سجده رود و یکی از ذکرهائی را که گفته شد بگوید و بنشیند و بعد از خواندن تشهد سلام دهد. قضای سجده و تشهد فراموش شده
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . دستور سجده سهو این است که بعد از سلام نماز فوراً نیت سجده سهو کند، و پیشانی را به چیزی که سجده بر آن صحیح است بگذارد، و ذکر بگوید، و ذکر سجده سهو را به سه نحو می شود انجام داد. اول "بِسْمِ اللهِ وَبِاللهِ وَصَلَّی اللهُ عَلی مُحَمَّد وَآلِه". دوم "بِسْمِ اللهِ وَبِاللهِ اللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد". سوم "بِسْمِ اللهِ وَبِاللهِ السَّلاَمُ عَلَیْکَ اَیُّهَا النَّبِیُّ وَرَحْمَةُ اللهِ وَبَرَکَاتُه"، و احتیاط اختیار قسم سوم است، بعد باید بنشیند و دوباره به سجده رود و ذکر را بگوید و بنشیند و بعد از خواندن تشهد سلام دهد.
- [آیت الله اردبیلی] دستور سجده سهو این است که بعد از سلام نماز فورا نیّت سجده سهو کند و پیشانی را بر چیزی که سجده بر آن صحیح است بگذارد و بگوید: (بِسْمِ اللّهِ وَبِاللّهِ وَصَلَّی اللّهُ عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِهِ) ی (بِسْمِ اللّهِ وَبِاللّهِ أللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ) و بهتر است که بگوید: (بِسْمِ اللّهِ وَبِاللّهِ ألسَّلامُ عَلَیْکَ أیُّهَا النَّبِیُّ وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ) و بعد باید بنشیند و دوباره به سجده رود و یکی از ذکرهایی را که گفته شد بگوید و بنشیند و بعد از خواندن تشهّد سلام دهد.