الف. عمل به قرآن: دستورات قرآن به دو دسته کلی تقسیم میشود؛ برخی از اوامر آن واجب، و برخی مستحب هستند. عمل کردن به واجباتی که در قرآن مطرح شده، همان طور که از اسمش برمیآید، واجب است. اما عمل کردن به دستوراتی که واجب نیستند، بلکه مستحب هستند، مثل برخی از عبادات مستحبی واجب نیست. با این حال نباید به دستورات مستحبی قرآن بیتوجهی شود و مورد بیاهمیتی قرار بگیرد که نفس خود این عمل مذموم و مورد نکوهش است. ب. فهم قرآن: در آیات مختلفی چنین آمده که قرآن صرفاً کتابی برای قرائت کردن نیست، بلکه لازم است در آن تفکر و تدبّر شود.[1] همانطور که خداوند دستور اکیدی بر تفکر و تدبر دارد و آنرا وسیله هدایت دانسته و در جایی، علت گمراهی منافقین را عدم تفکر در آیات قرآنی دانسته و میگوید: (أَ فَلا یَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ أَمْ عَلی‌ قُلُوبٍ أَقْفالُها)؛[2] آیا در قرآن تدبر نمیکنند یا اینکه بر قلبهایشان قفل زده شده است. همچنین روایات و نیز سیره مسلمانان شاهدی بر لزوم تدبّر در قرآن کریم است؛[3] برای نمونه؛ امام علی(ع) میفرماید: (وَ تَفَقَّهُوا فِیهِ فَإِنَّهُ رَبِیعُ‌ الْقُلُوب)؛[4] قرآن را بیاموزید و در آن تفقه کنید؛ زیرا قرآن بهار دلها است. پی نوشتها: [1]. ر.ک: islamquest.net/fa/archive/question/id21731. [2]. محمد، 24. [3]. ر.ک: .islamquest.net/fa/archive/question/fa29900 [4]. ابن شعبه حرانی، حسن بن علی، تحف العقول عن آل الرسول (ص)، محقق و مصحح: غفاری، علی اکبر، ص 149، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ دوم، 1404ق. منبع: www.islamquest.net
آیا فهم و عمل به قرآن کریم واجب است؟
الف. عمل به قرآن: دستورات قرآن به دو دسته کلی تقسیم میشود؛ برخی از اوامر آن واجب، و برخی مستحب هستند. عمل کردن به واجباتی که در قرآن مطرح شده، همان طور که از اسمش برمیآید، واجب است. اما عمل کردن به دستوراتی که واجب نیستند، بلکه مستحب هستند، مثل برخی از عبادات مستحبی واجب نیست. با این حال نباید به دستورات مستحبی قرآن بیتوجهی شود و مورد بیاهمیتی قرار بگیرد که نفس خود این عمل مذموم و مورد نکوهش است.
ب. فهم قرآن: در آیات مختلفی چنین آمده که قرآن صرفاً کتابی برای قرائت کردن نیست، بلکه لازم است در آن تفکر و تدبّر شود.[1] همانطور که خداوند دستور اکیدی بر تفکر و تدبر دارد و آنرا وسیله هدایت دانسته و در جایی، علت گمراهی منافقین را عدم تفکر در آیات قرآنی دانسته و میگوید: (أَ فَلا یَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ أَمْ عَلی قُلُوبٍ أَقْفالُها)؛[2] آیا در قرآن تدبر نمیکنند یا اینکه بر قلبهایشان قفل زده شده است.
همچنین روایات و نیز سیره مسلمانان شاهدی بر لزوم تدبّر در قرآن کریم است؛[3] برای نمونه؛ امام علی(ع) میفرماید: (وَ تَفَقَّهُوا فِیهِ فَإِنَّهُ رَبِیعُ الْقُلُوب)؛[4] قرآن را بیاموزید و در آن تفقه کنید؛ زیرا قرآن بهار دلها است.
پی نوشتها:
[1]. ر.ک: islamquest.net/fa/archive/question/id21731.
[2]. محمد، 24.
[3]. ر.ک: .islamquest.net/fa/archive/question/fa29900
[4]. ابن شعبه حرانی، حسن بن علی، تحف العقول عن آل الرسول (ص)، محقق و مصحح: غفاری، علی اکبر، ص 149، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ دوم، 1404ق.
منبع: www.islamquest.net
- [سایر] آیا فهم و تفسیر قرآن کریم برای غیر معصومین(علیهم السلام) ممکن است یا خیر؟ دلایل منکران امکان فهم قرآن کریم و رد آن ها را بیان کنید؟
- [سایر] آیا فهم و عمل به قرآن کریم واجب است ؟ درکدام بخش از دین اسلام مشخص شده ؟ وتوضیح برای تاکید بیشتر برعمل به قرآن کریم . باتشکر
- [سایر] بهترین راه قرائت و فهم قرآن کریم چیست؟
- [سایر] فهم قرآن روش ها و شرایط خاص خود را دارد، عمده ترین روش های شناخت قرآن کریم کدام اند؟
- [سایر] آیا تمام آیات قرآن دارای شأن نزول است یا نه؟ و جایگاه شأن نزول در فهم قرآن کریم به چه میزان است؟
- [سایر] شاخصه و بُعد اعجاز قرآن کریم برای عوام و آنانی که از مسایل علمی و فنی آگاهی ندارند، چیست؟ بُعد همه کَس فهم قرآن را نام ببرید؟
- [سایر] آیا زبان قرآن کریم همان زبان عرف عقلاست که بتوان با استفاده از قواعد فهم کلام عقلا به مراد خداوند رسید؟
- [سایر] ابزارهای فهم و تفسیر فردی قرآن چیست؟
- [سایر] ابزار فهم قرآن چیست؟
- [سایر] راه فهم قرآن چیست؟
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] در صورتی که دادن قرآن به کافر مستلزم هتک باشد حرام و گرفتن قرآن از او واجب است.
- [آیت الله سیستانی] در صورتی که دادن قرآن به کافر مستلزم هتک باشد حرام ، وگرفتن قرآن از او واجب است .
- [آیت الله خوئی] درصورتی که دادن قرآن به کافر مستلزم هتک باشد حرام و گرفتن قرآن از او واجب است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] در صورتی که دادن قرآن به کافر مستلزم هتک باشد حرام و گرفتن قرآن از او واجب است.
- [آیت الله علوی گرگانی] دادن قرآن به کافر حرام وگرفتن قرآن از او واجب است در صورتی که موجب هتک یا نجاست آن بشود ولی اگر برای آگاهی بگیرد با حفظ شرائط دادن حرام نیست و گرفتن هم واجب نمیباشد.
- [آیت الله علوی گرگانی] گذاشتن قرآن روی عین نجس مانند خون و مردار، اگرچه آن عین نجس خشک باشد، حرام است و برداشتن قرآن از روی آن واجب میباشد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] گذاشتن قرآن روی عین نجس مانند خون و مردار در صورتی که بیاحترامی به قرآن باشد، حرام و برداشتن آن واجب است.
- [آیت الله سبحانی] جلوگیری بچه یا دیوانه از دست زدن به خط قرآن واجب نیست، ولی اگر دست زدن آنان بی احترامی به قرآن باشد، باید جلوگیری کنند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . دادن قرآن به کافر اگر هتک و توهین شمرده شود و یا در معرض هتک باشد حرام و گرفتن قرآن از او واجب است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . جلوگیری بچه و دیوانه از مس خط قرآن واجب نیست ولی اگر مس نمودن آنان بی احترامی به قرآن باشد، باید از آنان جلوگیری کنند.