خود سوره نور دارای شأن نزول نیست؛ اما آیات 6- 9 و 11- 16 و 30- 31 از سوره نور، دارای شأن نزول است که در ذیل بیان می شود: شأن نزول آیات 6 – 9 از سوره نور: در شأن نزول این آیات از ابن عباس چنین نقل شده که سعد بن عباده (بزرگ انصار) (و یا عاصم بن عدی) گفت: یا رسول اللَّه! اگر مردی وارد خانه شد و فاسقی را در کنار همسر خود دید چه کند؟ اگر فریاد بزند، شلاق می‌خورد، چون یک نفر است و شاهد هم ندارد. اگر سکوت کند، غیرتش اجازه نمی‌دهد. اگر به دنبال یافتن شاهد برود، کار زنا تمام می‌شود. در این میان شخصی به نام (هلال بن امیه) با اضطراب وارد شد و به پیامبر (ص) عرض کرد: زنم را با مردی در حال زنا دیدم، به خدا سوگند راست می‌گویم. پیامبر (ص) ناراحت شد. اصحاب آن حضرت نیز هیجان زده شدند که این مرد، هم ناموسش را در چنین حالی دیده است و هم شلاق خواهد خورد، زیرا شاهدی ندارد تا سخن خود را ثابت کند. در این موقع آیات 6 – 9 از سوره نور بر پیامبر (ص) نازل شد و راه حل دقیقی به مسلمانان ارائه داد.[1] شأن نزول آیات 11- 16 از سوره نور: مشهور مفسّرین در شأن نزول این آیات چنین گفته اند: پیامبر اکرم (ص) در هر سفری با قید قرعه یکی از همسرانش را همراه خود می‌برد. در جنگ (بنی مصطلق) عایشه را برد. وقتی که نبرد پایان یافت و مردم به مدینه باز می‌گشتند، عایشه برای تطهیر و یا یافتن دانه‌های گردنبند گمشده‌اش از قافله عقب ماند. یکی از اصحاب که او نیز از قافله دور مانده بود، عایشه را به لشکر رساند. بعضی افراد به عایشه و آن صحابی، تهمت ناروا زدند. این اتهام به گوش مردم رسید، پیامبر ناراحت شد و عایشه به خانه پدر رفت و گریه‌ها کرد تا آن که این آیات نازل شد.[2] پی نوشت: [1]مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج 14،ص 378 – 379، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ اول، 1374ش؛ طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن،مترجمان، ج17، ص 102-103،انتشارات فراهانی‌، تهران،چاپ اول، 1360ش. [2] تفسیر نمونه، ج 14،ص 387-390؛ مجمع البیان فی تفسیر القرآن،مترجمان، ج17، ص 107 – 109. منبع:islamquest.net
خود سوره نور دارای شأن نزول نیست؛ اما آیات 6- 9 و 11- 16 و 30- 31 از سوره نور، دارای شأن نزول است که در ذیل بیان می شود:
شأن نزول آیات 6 – 9 از سوره نور:
در شأن نزول این آیات از ابن عباس چنین نقل شده که سعد بن عباده (بزرگ انصار) (و یا عاصم بن عدی) گفت: یا رسول اللَّه! اگر مردی وارد خانه شد و فاسقی را در کنار همسر خود دید چه کند؟ اگر فریاد بزند، شلاق میخورد، چون یک نفر است و شاهد هم ندارد. اگر سکوت کند، غیرتش اجازه نمیدهد. اگر به دنبال یافتن شاهد برود، کار زنا تمام میشود. در این میان شخصی به نام (هلال بن امیه) با اضطراب وارد شد و به پیامبر (ص) عرض کرد: زنم را با مردی در حال زنا دیدم، به خدا سوگند راست میگویم.
پیامبر (ص) ناراحت شد. اصحاب آن حضرت نیز هیجان زده شدند که این مرد، هم ناموسش را در چنین حالی دیده است و هم شلاق خواهد خورد، زیرا شاهدی ندارد تا سخن خود را ثابت کند. در این موقع آیات 6 – 9 از سوره نور بر پیامبر (ص) نازل شد و راه حل دقیقی به مسلمانان ارائه داد.[1]
شأن نزول آیات 11- 16 از سوره نور:
مشهور مفسّرین در شأن نزول این آیات چنین گفته اند:
پیامبر اکرم (ص) در هر سفری با قید قرعه یکی از همسرانش را همراه خود میبرد. در جنگ (بنی مصطلق) عایشه را برد. وقتی که نبرد پایان یافت و مردم به مدینه باز میگشتند، عایشه برای تطهیر و یا یافتن دانههای گردنبند گمشدهاش از قافله عقب ماند. یکی از اصحاب که او نیز از قافله دور مانده بود، عایشه را به لشکر رساند. بعضی افراد به عایشه و آن صحابی، تهمت ناروا زدند. این اتهام به گوش مردم رسید، پیامبر ناراحت شد و عایشه به خانه پدر رفت و گریهها کرد تا آن که این آیات نازل شد.[2]
پی نوشت:
[1]مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج 14،ص 378 – 379، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ اول، 1374ش؛ طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن،مترجمان، ج17، ص 102-103،انتشارات فراهانی، تهران،چاپ اول، 1360ش.
[2] تفسیر نمونه، ج 14،ص 387-390؛ مجمع البیان فی تفسیر القرآن،مترجمان، ج17، ص 107 – 109.
منبع:islamquest.net
- [سایر] سبب نزول سوره نور که توسط خداوند به پیامبر الهام گردید، چیست؟
- [سایر] شأن نزول سوره تحریم چیست؟
- [سایر] شأن نزول سوره تحریم چیست؟
- [سایر] شأن نزول و محتوای سوره طور چیست؟
- [سایر] شأن نزول آیه چهل سوره احزاب چیست؟
- [سایر] شأن نزول و محتوای سوره طور چیست؟
- [سایر] شأن نزول و محتوای سوره الرحمن چیست؟
- [سایر] شان نزول آیه 223 سوره بقره چیست؟
- [سایر] شأن نزول و محتوای سوره الرحمن چیست؟
- [سایر] شأن نزول دو آیه آخر سوره حجر چیست؟
- [امام خمینی] روزه مستحبی اولاد اگر اسباب اذیت پدر و مادر یا جد شود، جایز نیست، بلکه اگر اسباب اذیت آنان نشود، ولی او را از گرفتن روزه مستحبی جلوگیری کنند، احتیاط واجب آن است که روزه نگیرد.
- [آیت الله علوی گرگانی] روزه مستحبّی اولاد اگر اسباب اذیّت پدر ومادر یا جدّ شود، حرام است.
- [آیت الله خوئی] روز مستحبی اولاد اگر اسباب اذیت پدر و مادر یا جد شود، حرام است.
- [آیت الله اردبیلی] لعان یا برای اثبات عمل زنای زن است و یا برای نفی فرزندی که از او متولّد شده است و باید نزد حاکم شرع انجام شود و کیفیّت لعان در اوایل سوره (نور) بیان شده است و شرایط و احکام آن نیز در کتابهای مفصّل فقهی آمده است.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] روزه مستحبی اولاد؛ اگر اسباب اذیت پدر و مادر یا جد شود حرام است.
- [آیت الله سیستانی] روزه مستحبی اولاد ، اگر اسباب اذیت ناشی از شفقت پدر و مادر شود حرام است .
- [آیت الله اردبیلی] روزه مستحبّی فرزند اگر اسباب اذیّت پدر و مادر یا جدّ او شود، جایز نیست.
- [آیت الله بروجردی] روزهی مستحبی اولاد اگر اسباب اذّیت پدر و مادر یا جد شود، حرام است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] روزه مستحبی اولاد اگر اسباب اذیت پدر و مادر یا جد به خاطر شفقت بر اولاد شود جایز نیست.
- [آیت الله مکارم شیرازی] سوره هایی که سجده واجب دارد چهار سوره است: 1 سوره سجده (سوره 32) آیه 15. 2 سوره فصلت (سوره 41) آیه 37. 3 سوره نجم (سوره 53) آیه 62. 4 سوره علق(سوره 96) آیه 19.