ایات قران
چرا در بعضی از آیات قرآن کلمه آیه به صورت جمع و در بعضی دیگر به صورت مفرد آمده است؟
معنای کلمه "آیه" در کتاب های لغوی این گونه آمده است: (آیه به معنای نشانه و عبرت است. چنان که خداوند می گوید: در داستان یوسف و برادرانش آیاتی وجود دارد؛ یعنی نشانه ها و عبرت های مختلفی وجود دارد).[1] در قرآن کریم و ادبیات عرب آن جا که یک نشانه وجود داشته باشد، از کلمه آیه استفاده می کنند که مفرد است، و هرگاه که دو یا چند نشانه وجود داشته باشد، از کلمه "آیات" که جمع است استفاده می کنند. حال با ذکر چند مورد از قرآن کریم این استفاده را بیان می داریم. 1. (وَ قالَ لَهُمْ نَبِیُّهُمْ إِنَّ آیَةَ مُلْکِهِ ... )؛[2] پیغمبرشان گفت که نشان پادشاهی او این است‌... . 2. (قالَ رَبِّ اجْعَلْ لی‌ آیَةً ... )؛[3] گفت: ای پروردگار من، برای من نشانه‌ای پدیدار کن‌. 3. (وَ ما تَأْتیهِمْ مِنْ آیَةٍ مِنْ آیاتِ رَبِّهِم‌ ...)؛[4] و هیچ آیه‌ای از آیات پروردگارشان بر ایشان نازل نشد. 4. (تِلْکَ آیاتُ اللَّهِ نَتْلُوها عَلَیْکَ بِالْحَق‌ ...)؛[5] این نشانه‌های خدا است که پی در پی میخوانیم بر تو بحق‌ ... . همان طور که این آیات نشان می دهد، برای رساندن معنای مفرد کلمه آیه بکار رفته و برای رساندن معنای جمع از کلمه آیات استفاده شده است. پی نوشت: [1]. ابن منظور، لسان العرب، ج 14، ص 61. [2]. بقره، 248. [3]. آل عمران، 41. [4]. انعام، 3. [5]. بقره، 252. منبع:islamquest.net
معنای کلمه "آیه" در کتاب های لغوی این گونه آمده است: (آیه به معنای نشانه و عبرت است. چنان که خداوند می گوید: در داستان یوسف و برادرانش آیاتی وجود دارد؛ یعنی نشانه ها و عبرت های مختلفی وجود دارد).[1] در قرآن کریم و ادبیات عرب آن جا که یک نشانه وجود داشته باشد، از کلمه آیه استفاده می کنند که مفرد است، و هرگاه که دو یا چند نشانه وجود داشته باشد، از کلمه "آیات" که جمع است استفاده می کنند. حال با ذکر چند مورد از قرآن کریم این استفاده را بیان می داریم. 1. (وَ قالَ لَهُمْ نَبِیُّهُمْ إِنَّ آیَةَ مُلْکِهِ ... )؛[2] پیغمبرشان گفت که نشان پادشاهی او این است‌... . 2. (قالَ رَبِّ اجْعَلْ لی‌ آیَةً ... )؛[3] گفت: ای پروردگار من، برای من نشانه‌ای پدیدار کن‌. 3. (وَ ما تَأْتیهِمْ مِنْ آیَةٍ مِنْ آیاتِ رَبِّهِم‌ ...)؛[4] و هیچ آیه‌ای از آیات پروردگارشان بر ایشان نازل نشد. 4. (تِلْکَ آیاتُ اللَّهِ نَتْلُوها عَلَیْکَ بِالْحَق‌ ...)؛[5] این نشانه‌های خدا است که پی در پی میخوانیم بر تو بحق‌ ... . همان طور که این آیات نشان می دهد، برای رساندن معنای مفرد کلمه آیه بکار رفته و برای رساندن معنای جمع از کلمه آیات استفاده شده است. پی نوشت: [1]. ابن منظور، لسان العرب، ج 14، ص 61. [2]. بقره، 248. [3]. آل عمران، 41. [4]. انعام، 3. [5]. بقره، 252. منبع:islamquest.net
پاسخ:
معنای کلمه "آیه" در کتاب های لغوی این گونه آمده است: (آیه به معنای نشانه و عبرت است. چنان که خداوند می گوید: در داستان یوسف و برادرانش آیاتی وجود دارد؛ یعنی نشانه ها و عبرت های مختلفی وجود دارد).[1]
در قرآن کریم و ادبیات عرب آن جا که یک نشانه وجود داشته باشد، از کلمه آیه استفاده می کنند که مفرد است، و هرگاه که دو یا چند نشانه وجود داشته باشد، از کلمه "آیات" که جمع است استفاده می کنند. حال با ذکر چند مورد از قرآن کریم این استفاده را بیان می داریم.
1. (وَ قالَ لَهُمْ نَبِیُّهُمْ إِنَّ آیَةَ مُلْکِهِ ... )؛[2] پیغمبرشان گفت که نشان پادشاهی او این است... .
2. (قالَ رَبِّ اجْعَلْ لی آیَةً ... )؛[3] گفت: ای پروردگار من، برای من نشانه‌ای پدیدار کن.
3. (وَ ما تَأْتیهِمْ مِنْ آیَةٍ مِنْ آیاتِ رَبِّهِم ...)؛[4] و هیچ آیه‌ای از آیات پروردگارشان بر ایشان نازل نشد.
4. (تِلْکَ آیاتُ اللَّهِ نَتْلُوها عَلَیْکَ بِالْحَق ...)؛[5] این نشانه‌های خدا است که پی در پی میخوانیم بر تو بحق ... .
همان طور که این آیات نشان می دهد، برای رساندن معنای مفرد کلمه آیه بکار رفته و برای رساندن معنای جمع از کلمه آیات استفاده شده است.
پی نوشت:
[1]. ابن منظور، لسان العرب، ج 14، ص 61.
[2]. بقره، 248.
[3]. آل عمران، 41.
[4]. انعام، 3.
[5]. بقره، 252.
منبع:islamquest.net
- [سایر] چرا در بعضی از آیات قرآن کلمه آیه به صورت جمع و در بعضی دیگر به صورت مفرد آمده است؟
- [سایر] چرا در آیه 78 سوره نحل، کلمه سمع مفرد آمده و کلمات ابصار و افئده جمع آمده اند؟
- [سایر] چرا در آیه 78 سوره نحل، کلمه سمع مفرد آمده و کلمات ابصار و افئده جمع آمده اند؟
- [سایر] چرا در بسیاری از آیات قرآن "سمع" مفرد آمده و "ابصار و قلوب و افئده" به صورت جمع آمده است؟
- [سایر] آیا کلمه (آیه) مذکر است یا مؤنث؟ چرا به صورت آیات و با (الف و تاء) جمع بسته میشود؟
- [سایر] کلمه اشراق به چه معنا و مفهومی است.چند بار در قرآن تکرار شده است.در کدام سوره و آیه قرآن ذکر شده است .تفسیر این آیه چیست. ارتباط این آیه که کلمه اشراق دارد با آیات قبل و بعد آن چیست؟
- [سایر] چرا بعضی از ضمایر قرآن جمع و بعضی مفرد است؟
- [سایر] چرا در سوره ملک آیه 23 (گوش) به صورت مفرد و (چشم و دل) به صورت جمع، آمده است؟
- [سایر] تفسیر آیه (وَ قَطَّعْنَاهُمُ اثْنَتَیْ عَشْرَةَ أَسْبَاطاً...) (سوره اعراف، آیه 160) چیست؟ آیا نباید بهجای (أَسْبَاطا)، (سبطا) باشد؟ دوازده قبیله، در عربی مفرد میشود؛ چون اگر اسم متکثر بالای ده باشد به صورت مفرد در میآید. این قاعده در آیات دیگر رعایت شده است؛ مانند: (ثَلاَثِینَ لَیْلَةً)(اعراف، 142) و (اثْنَتا عَشْرَةَ)(بقره، 60).
- [سایر] چرا در قرآن در اوّل جمله اگر فعلی بیاید حتماً مفرد می آید، حتی اگر فاعلش جمع باشد؟
- [آیت الله وحید خراسانی] هرگاه بعد از فراغ از ایه ای شک کند که ایه یا کلمه ای از ان را درست گفته یا نه به شک خود اعتنا نکند چه داخل در غیر ان شده یا نشده باشد و اگر قبل از فراغ از ایه شک کند که کلمه ای از ایه را درست گفته یا نه باید به شک خود اعتنا کند و دوباره ان کلمه و ما بعد ان را به طور صحیح بگوید اگر چه به تکرار ما قبل ان کلمه باشد و در هر دو صورت تکرار ان ایه یا کلمه و ما بعد ان برای احراز صحت اشکال ندارد تا به حد وسواس نرسد که در این صورت دوباره گفتن حرام است ولی بطلان نماز محل اشکال است و احتیاط واجب این است که نمازش را تمام کرده و دوباره بخواند
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] هرگاه شک کند که آیه یا کلمه ای را درست گفته یا نه؛ مثلا شک کند که قل هو اللّه احد را درست گفته یا نه؛ می تواند به شک خود اعتنا نکند؛ ولی اگر احتیاطا آن آیه یا کلمه را دوباره به طور صحیح بگوید اشکال ندارد. و اگر چند مرتبه هم شک کند؛ می تواند چند بار بگوید؛ اما اگر به وسواس برسد و باز هم بگوید؛ بنا بر احتیاط مستحب نمازش را دوباره بخواند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . هر گاه بعد از تمام شدن آیه یا کلمه ای شک کند که آن را درست گفته یا نه تا داخل در رکن بعد نشده می تواند برگردد و احتیاطاً آن آیه یا کلمه را بطور صحیح بگوید ولی اگر جزء بعدی رکن باشد مثلاً در رکوع شک کند که سوره را درست خوانده یا نه نمی تواند برگردد و باید به شک خود اعتنا نکند.
- [آیت الله جوادی آملی] .در چهار سوره قرآن, آیه سجده هست: آیه 15 سوره (سجده), آیه 37 سوره (فصّلت), آیه 62 سوره (نجم) و آیه 19 سوره (علق). هر کس یکی از این چهار آیه را بخواند یا گوش فرا دهد، پس از تمام شدن آیه، فوراً باید سجده کند و اگر آن را فراموش کرده، هر وقت یادش آمد, باید سجده نماید.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] هرگاه شک کند که آیه یا کلمه ای را درست گفته یا نه اگر به چیزی که بعد از آن است مشغول نشده، بنابر احتیاط واجب باید آن آیه یا کلمه را به طور صحیح بگوید و اگر به چیزی که بعد از آن است مشغول شده چنانچه آن چیز رکن باشد مثل آنکه در رکوع شک کند که فلان کلمه از سوره را درست گفته یا نه باید به شک خود اعتنا نکند و اگر رکن نباشد مثلاً موقع گفتن اَللهُ الصَّمَدْ شک کند که قُل هُوَاللهُ احد را درست گفته یا نه باز هم می تواند به شک خود اعتنا نکند ولی اگر احتیاطاً آن آیه یا کلمه را به طور صحیح بگوید اشکال ندارد و اگر چند مرتبه هم شک کند می تواند چند بار بگوید اما اگر به وسواس برسد و باز هم بگوید بنابر احتیاط واجب باید نمازش را دوباره بخواند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] آیههای: 15 سوره سجده و 37 سوره فصّلت و 62 سوره نجم و 19 سوره علق، آیات سجده واجب است که اگر انسان بخواند یا گوش دهد بعد از تمام شدن آن آیه باید فوراً سجده کند، هر چند هنگام خواندن یا گوش دادن به قرآن بودن آن توجّه نداشته باشد و اگر فراموش کرد هر وقت یادش آمد باید سجده کند و کسی که گوش نمیدهد ولی آیه را میشنود بنا بر احتیاط مستحب سجده کند.
- [آیت الله نوری همدانی] هر گاه شک کند که آیه یا کلمه ای را درست گفته یا نه ، اگر به چیز ی که بعد از آن است مشغول نشده ، باید آن آیه یا کلمه را به طور صحیح بگوید و اگر به چیزی که بعد از آن است مشغول شده ، چنانچه آن چیز رکن باشد مثل آنکه در رکوع شک کند که فلان کلمه از سوره را درست گفته یا نه، باید به شک خود اعتنا نکند ، واگر رکن نباشد ، مثلاً موقع گفتن ( الله الصمد ) شک کند که ( قل هو الله احد ) را درست گفته یا نه ، باز هم می تواند به شک خود اعتنا نکند ، ولی اگر احتیاطا آن آیه یا کلمه را به طور صحیح بگوید اشکال ندارد ، و اگر چند مرتبه هم شک کند ، می تواند چند بار بگوید اما اگر به وسواس برسد و باز هم بگوید ، بنابر احتیاط واجب باید نمازش را دوباره بخواند .
- [آیت الله وحید خراسانی] مستحب است که بر بالین محتضر سوره مبارکه یس و صافات و احزاب و ایه الکرسی و ایه پنجاه و چهارم از سوره اعراف و سه ایه اخر سوره بقره بلکه هر چه از قران ممکن است بخوانند
- [آیت الله وحید خراسانی] مستحب است که بر بالین محتضر سوره مبارکه یس و صافات و احزاب و ایه الکرسی و ایه پنجاه و چهارم از سوره اعراف و سه ایه اخر سوره بقره بلکه هر چه از قران ممکن است بخوانند
- [آیت الله نوری همدانی] مستحب است برای راحت شدن محتضر بر بالین او سوره مبارکة یس و الصافات و آیه الکرسی و آیه پنجاه و چهارم ازو سورة اعراف و سه آیه آخر سوره بقره بلکه هر چه ازو قرآن ممکن بخوانند .