برخی معتقدند گاهی اوقات از یک نفر تعبیر جمع آورده میشود به جهت بزرگی و والا بودن جایگاه گوینده، (تبیان، ج 3، ص 562). برخی نیز به این نکته اشاره کردهاند، از آنجا که ذات خداوند متعال منزه از مباشرت در انجام کارهاست به همین جهت تمامی افعال خداوند توسط واسطههای در فیض مانند ملائکه انجام میشود. به همین جهت مواردی که جمع آورده میشود مجموع ذات خداوند که سبب اصلی است و واسطههای در انجام آن کار در نظر گرفته شده مثلاً در نزول قرآن واسطهها و عواملی که در نزول قرآن از عالم بالا بر قلب پیامبر(ص) همچون جبرئیل ملک حامل وحی دخیل هستند در نظر گرفته میشود و گفته میشود ما قرآن را نازل کردیم و یا در مواردی که مثلاً خداوند فرموده و ما ظلمونا ولکن کانوا انفسهم یظلمون؛ آنان به ما ظلم نکردند بلکه به خودشان ظلم کردند (بقره، آیه57). از آنجا که ظلم به اولیای خداوند ظلم به خداوند است خداوند اولیاء خودش را در نظر گرفته و به همین جهت جمع آورده. در کتاب اصول کافی در مورد آیه فلماء اسفونا انتقمنا منهم؛ هنگامی که ما را به خشم آوردند از آنها انتقام گرفتیم (زخرف، آیه 55). از امام صادق(ع) روایت کرده است که: خداوند عزوجل به مانند ما به خشم نمیآید ولکن برای خودش اولیای آفریده است که آنها به خشم میآیند یا خشنود میشوند پس خشم و خشنودی آنان را خشم و خشنودی خودش دانسته و به خودش نسبت داده است. در مورد آیه (و ماظلمونا) نیز روایاتی نزدیک به همین مضمون وارد شده است، (کافی، ج 1، ص 144 - برهان، ج 4، ص 150 و ج 1، ص 102). (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، کد: 11/11124)
برخی معتقدند گاهی اوقات از یک نفر تعبیر جمع آورده میشود به جهت بزرگی و والا بودن جایگاه گوینده، (تبیان، ج 3، ص 562).
برخی نیز به این نکته اشاره کردهاند، از آنجا که ذات خداوند متعال منزه از مباشرت در انجام کارهاست به همین جهت تمامی افعال خداوند توسط واسطههای در فیض مانند ملائکه انجام میشود. به همین جهت مواردی که جمع آورده میشود مجموع ذات خداوند که سبب اصلی است و واسطههای در انجام آن کار در نظر گرفته شده مثلاً در نزول قرآن واسطهها و عواملی که در نزول قرآن از عالم بالا بر قلب پیامبر(ص) همچون جبرئیل ملک حامل وحی دخیل هستند در نظر گرفته میشود و گفته میشود ما قرآن را نازل کردیم و یا در مواردی که مثلاً خداوند فرموده و ما ظلمونا ولکن کانوا انفسهم یظلمون؛ آنان به ما ظلم نکردند بلکه به خودشان ظلم کردند (بقره، آیه57).
از آنجا که ظلم به اولیای خداوند ظلم به خداوند است خداوند اولیاء خودش را در نظر گرفته و به همین جهت جمع آورده. در کتاب اصول کافی در مورد آیه فلماء اسفونا انتقمنا منهم؛ هنگامی که ما را به خشم آوردند از آنها انتقام گرفتیم (زخرف، آیه 55).
از امام صادق(ع) روایت کرده است که: خداوند عزوجل به مانند ما به خشم نمیآید ولکن برای خودش اولیای آفریده است که آنها به خشم میآیند یا خشنود میشوند پس خشم و خشنودی آنان را خشم و خشنودی خودش دانسته و به خودش نسبت داده است. در مورد آیه (و ماظلمونا) نیز روایاتی نزدیک به همین مضمون وارد شده است، (کافی، ج 1، ص 144 - برهان، ج 4، ص 150 و ج 1، ص 102). (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، کد: 11/11124)
- [سایر] آیا تغییر دعای مأثور و تبدیل ضمایر مفرد آن به جمع صحیح است؟
- [سایر] دلایل بکارگیری ضمایر جمع در قرآن چیست؟
- [سایر] چرا در بعضی از آیات قرآن کلمه آیه به صورت جمع و در بعضی دیگر به صورت مفرد آمده است؟
- [سایر] چرا در قرآن در اوّل جمله اگر فعلی بیاید حتماً مفرد می آید، حتی اگر فاعلش جمع باشد؟
- [سایر] چرا در بعضی از آیات قرآن کلمه آیه به صورت جمع و در بعضی دیگر به صورت مفرد آمده است؟
- [سایر] چرا در قرآن همیشه ضمایر مذکر, مقدم بر ضمایر مونث آورده شده است ؟
- [سایر] چرا در بسیاری از آیات قرآن "سمع" مفرد آمده و "ابصار و قلوب و افئده" به صورت جمع آمده است؟
- [سایر] چرا در قرآن کریم ضمائر مذکر برای خداوند آورده میشود؟
- [سایر] چرا قرآن از ضمایر مذکر استفاده کرده است؟
- [سایر] چرا در قرآن برای خدا ضمایر مذکر آمده است؟
- [آیت الله مظاهری] اگر روزهدار زنا کند و بعد با حلال خود جماع نماید یک کفّاره جمع کافی است.
- [آیت الله مظاهری] اگر به چیز حرامی روزه خود را باطل کند اگر آن چیز ذاتاً حرام باشد مثل شراب و زنا، کفّاره جمع )گرفتن دو ماه روزه که سی و یک روزِ آن پی در پی باشد و اطعام شصت فقیر( بر او واجب میشود و چنانچه کفّاره جمع برایش ممکن نباشد هر کدام را که ممکن است باید انجام دهد و اگر ذاتاً حرام نباشد بلکه به جهتی حرام شده باشد مثل نزدیکی کردن با عیال خود در حال حیض، کفّاره جمع ندارد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] در حال نماز، انسان نباید به دیگری سلام کند ولی باید جواب سلام مسلمان ممیّز را بدهد، به این شکل که اگر سلام کننده کلمه (سلام) را بر (علیکم) و مانند آن مقدّم داشت، باید نمازگزار در جواب سلام را مقدّم دارد و به احتیاط مستحب از سایر جهات نیز همان طور که او سلام کرده جواب دهد؛ مثلاً اگر (السلام) - با الف و لام - گفته، او نیز با الف و لام جواب بگوید و اگر (علیکم) - به صیغه جمع - گفته او نیز به صیغه جمع جواب دهد و چنانچه سلامکننده (علیکم) و مانند آن را بر سلام مقدم داشت، بنا بر احتیاط واجب با صیغههای سلامی که در قرآن وارد شده است مانند (سَلامٌ عَلَیْکَ) یا (سَلامٌ عَلَیْکُمْ) به قصد این که از قرآن است جواب بگوید.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر روزه دار دروغی را به خدا و پیغمبر نسبت دهد، بنابر احتیاط واجب کفّاره جمع بر او واجب میشود.
- [آیت الله سبحانی] اگر روزه دار جماع حرام کند و بعد با حلال خود جماع نماید یک کفّاره جمع بر او واجب است.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر جبیره تمام اعضای وضو را گرفته باشد بنابر احتیاط واجب جمع کند بین وضوی جبیره و تیمم
- [آیت الله مکارم شیرازی] احتیاط مستحب آن است که از سایر پولهای رایج مانند اسکناس اگر شرایط دیگر در آن جمع باشد زکات بدهند.
- [امام خمینی] اگر روزه دار جماع حرام کند و بعد با حلال خود جماع نماید، یک کفاره جمع کافی است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] زمین سنگفرش و آجرفرش و زمین سختی که آب در آن فرو نمیرود، اگر نجس شود با آب قلیل پاک میگردد ولی باید به قدری آب روی آن بریزند که جاری شود و بنا بر احتیاط آب را با دستمال و مانند آن جمع کنند و گرنه، جایی که آب در آن جمع میشود نجس میماند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر عاصی ترک معصیت نمی کند مگر به جمع ما بین مرتبه اولی و ثانیه، واجب است جمع به اینکه هم از او اعراض کند، و ترک معاشرت نماید و با چهره عبوس با او ملاقات کند، و هم او را امر به معروف کند لفظاً و نهی کند لفظاً.