شرح پرسش: با توجه به این که خداوند دیده نمی شود، آیه 15 از سوره مطفّفین (کَلَّا إِنَّهُمْ عَن رَّبِّهِمْ یَوْمَئِذٍ لَّمَحْجُوبُونَ) را چگونه تفسیر می کنید؟ پاسخ: استعمال لغت (حجاب) لزوماً به معنای مادّی آن نیست؛ زیرا با توجّه به ادلّه عقلی و نقلی نمی توانیم خداوند را مادّی بدانیم. [1] از این رو، استعمال واژه (حجاب) در آیه شریفه معنای مادّی ندارد. همان طور که در آیات دیگری نیز واژه حجاب به کار رفته که معنای مادّی آن منظور نیست: (وَ إِذَا قَرَأْتَ الْقُرْءَانَ جَعَلْنَا بَیْنَکَ وَ بَینْ‌َ الَّذِینَ لَا یُؤْمِنُونَ بِالاَخِرَةِ حِجَابًا مَّسْتُورًا)؛ [2] یعنی، (و هنگامی که قرآن می‌ خوانی، میان تو و آنها که به آخرت ایمان نمی ‌آورند، حجاب ناپیدایی قرار می‌دهیم‌). در آیه مورد پرسش، مفسّران کلمه (محجوب) را به (محروم) تفسیر کرده اند، [3] به این بیان: آنان از رحمت، کرامت، احسان و قرب پروردگار محروم می شوند. [4] پس، مادّیت از آن استفاده نمی شود. در نهایت ترجمه آیه این گونه است: (چنین نیست (که می‌ پندارند)، آنها در آن روز از (رحمت و کرم) پروردگارشان محجوب و محرومند). [5] پی نوشت: [1] http://islamquest.net/fa/archive/question/1330 ؛ http://islamquest.net/fa/archive/question/2359. [2] . اسراء، 45. [3] http://islamquest.net/fa/archive/question/6928 . [4] . طبرسی، فضل بن حسن، ‌ مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج‌10، ص 689، ناصر خسرو ، تهران‌، 1372 ش؛ حسینی همدانی، سید محمد حسین، انوار درخشان، ج 18، ص 44، نشر کتابفروشی لطفی، تهران، چاپ اول، 1404ق؛ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج 26، ص 263،دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ اول، 1374ش. [5] . مطفّفین، 15، ترجمه الهی قمشه ای. منبع:islamquest.net
با توجه به این که خداوند دیده نمی شود، منظور از « لَّمَحْجُوبُونَ» در سوره مطفّفین چیست؟
شرح پرسش:
با توجه به این که خداوند دیده نمی شود، آیه 15 از سوره مطفّفین (کَلَّا إِنَّهُمْ عَن رَّبِّهِمْ یَوْمَئِذٍ لَّمَحْجُوبُونَ) را چگونه تفسیر می کنید؟
پاسخ:
استعمال لغت (حجاب) لزوماً به معنای مادّی آن نیست؛ زیرا با توجّه به ادلّه عقلی و نقلی نمی توانیم خداوند را مادّی بدانیم. [1] از این رو، استعمال واژه (حجاب) در آیه شریفه معنای مادّی ندارد. همان طور که در آیات دیگری نیز واژه حجاب به کار رفته که معنای مادّی آن منظور نیست: (وَ إِذَا قَرَأْتَ الْقُرْءَانَ جَعَلْنَا بَیْنَکَ وَ بَینَْ الَّذِینَ لَا یُؤْمِنُونَ بِالاَخِرَةِ حِجَابًا مَّسْتُورًا)؛ [2] یعنی، (و هنگامی که قرآن می خوانی، میان تو و آنها که به آخرت ایمان نمی آورند، حجاب ناپیدایی قرار میدهیم).
در آیه مورد پرسش، مفسّران کلمه (محجوب) را به (محروم) تفسیر کرده اند، [3] به این بیان: آنان از رحمت، کرامت، احسان و قرب پروردگار محروم می شوند. [4] پس، مادّیت از آن استفاده نمی شود.
در نهایت ترجمه آیه این گونه است: (چنین نیست (که می پندارند)، آنها در آن روز از (رحمت و کرم) پروردگارشان محجوب و محرومند). [5]
پی نوشت:
[1] http://islamquest.net/fa/archive/question/1330 ؛
http://islamquest.net/fa/archive/question/2359.
[2] . اسراء، 45.
[3] http://islamquest.net/fa/archive/question/6928 .
[4] . طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج10، ص 689، ناصر خسرو ، تهران، 1372 ش؛ حسینی همدانی، سید محمد حسین، انوار درخشان، ج 18، ص 44، نشر کتابفروشی لطفی، تهران، چاپ اول، 1404ق؛ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج 26، ص 263،دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ اول، 1374ش.
[5] . مطفّفین، 15، ترجمه الهی قمشه ای.
منبع:islamquest.net
- [سایر] با توجه به این که خداوند دیده نمی شود، آیه 15 از سوره مطفّفین (کَلَّا إِنَّهُمْ عَن رَّبِّهِمْ یَوْمَئِذٍ لَّمَحْجُوبُونَ) را چگونه تفسیر می کنید؟
- [سایر] منظور از «دابة الارض» در سوره نمل چیست؟
- [سایر] منظور از «دابة الارض» در سوره نمل چیست؟
- [سایر] چرا در آیه 125 سوره انعام خداوند فرموده «یَشْرَحْ صَدْرَه» و نفرمود: «یَشرَح قلبَه»؟
- [سایر] منظور از تردّد خدا چیست؟ مگر خدا کارهایش قطعی و ارادهاش «کن فیکون» نیست؟
- [سایر] در آیات اول سوره فتح «لیغفرلک الله ما تقدم من ذنبک و ما تأخر» منظور از «ذنب» و گناه پیامبر(ص) چیست؟
- [سایر] منظور از «انشقاق» که از جمله اسماء قیامت است چیست؟
- [سایر] منظور از «تهوی الیهم» در آیه 37 سوره ابراهیم چیست؟
- [سایر] در آیه 108 سوره طه منظور از «داعی که در او هیچ کژی نیست»، چیست؟
- [سایر] منظور از جایگاه ترسناک که در آیات 21، 22، 23 سوره «ق» آمده است، چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] در رکعت اوّل و دوم نمازهای واجب روزانه باید بعد از تکبیرة الاحرام سوره حمد را قرائت کند و بعد از آن بنابر احتیاط واجب یک سوره تمام از قرآن مجید را بخواندن. و باید توجّه داشت که سوره (فیل) و (ایلاف) یک سوره حساب می شود و همچنین سوره (والضّحی) و (الم نشرح).
- [آیت الله مکارم شیرازی] در رکعت اول و دوم نمازهای واجب روزانه باید بعد از تکبیرة الاحرام سوره حمد را قرائت کند و بعد از آن بنابر احتیاط واجب یک سوره تمام از قرآن مجید را و خواندن یک یا چند آیه کافی نیست. و باید توجه داشت که سوره (فیل) و (ایلاف) یک سوره حساب می شود و همچنین سوره (والضحی) و (الم نشرح).
- [امام خمینی] پنج چیز بر جنب حرام است: اول: رساندن جایی از بدن به خط قرآن یا به اسم خدا و اسامی مبارکه پیامبران و امامان علیهم السلام، به احتیاط واجب حکم اسم خدا را دارد. دوم: رفتن در مسجدالحرام و مسجد پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم، اگر چه از یک در داخل و از در دیگر خارج شود. سوم: توقف در مساجد دیگر، ولی اگر از یک در داخل و از در دیگر خارج شود، یا برای برداشتن چیزی برود مانعی ندارد. و احتیاط واجب آن است که در حرم امامان هم توقف نکند. چهارم: گذاشتن چیزی در مسجد. پنجم: خواندن سوره ای که سجده واجب دارد و آن چهار سوره است: اول: سوره سی و دوم قرآن (الم تنزیل) دوم: سوره چهل و یکم (حم سجده) سوم: سوره پنجاه و سوم (و النجم) چهارم: سوره نود و ششم (اقرا) و اگر یک حرف را به قصد یکی از این چهار سوره هم بخواند حرام است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] آیههای: 15 سوره سجده و 37 سوره فصّلت و 62 سوره نجم و 19 سوره علق، آیات سجده واجب است که اگر انسان بخواند یا گوش دهد بعد از تمام شدن آن آیه باید فوراً سجده کند، هر چند هنگام خواندن یا گوش دادن به قرآن بودن آن توجّه نداشته باشد و اگر فراموش کرد هر وقت یادش آمد باید سجده کند و کسی که گوش نمیدهد ولی آیه را میشنود بنا بر احتیاط مستحب سجده کند.
- [آیت الله نوری همدانی] پنج چیز بر جنب حرام است : اول : رساندن جائی از بدن به خط قرآن یا به اسم خدا و اسم پیامبران و امامان ( علیهم السلام ) بطوری که در وضو گفته شد . دوم : رفتن در مسجد الحرام و مسجد پیغمبر ( صلی الله علیه و آله و سلم ) اگر چه از یک در داخل ، و از در دیگری خارج شود . سوم : توقف در مساجد دیگر ، ولی اگر از یک در داخل و از در دیگری خارج شود ، یا برای برداشتن چیزی برود مانعی ندارد و احتیاط واجب آن است که در حرم امامان هم توقف نکند . چهارم : گذاشتن چیزی در مسجد . پنجم : خواندن سوره ای که سجده واجب دارد و آن چهار سوره است : اول ، سورة سی و دوم قرآن ( الم تنزیل ) دوم ، سورة چهل و یکم ( حم سجده ) سوم ، سورة پنجاه و سوم ( و النجم ) چهارم ، سورة نود و ششم ( اقرء ) و اگر یک حرف ر ا به قصد یکی از این چهار سوره هم بخواند حرام است . چیزهائی که بر جنب مکروه است
- [آیت الله جوادی آملی] .سجده برای غیر خدا حرام است. سجده فرشتگان برای حضرت آدم نبود, زیرا وی به مثابه قبله بود, چنانکه سجده حضرت یعقوب(ع)و فرزندان او برای حضرت یوسف(ع) نبود, بلکه به منظور شکر خدا بود. آنچه برخی از زائران قبور امامان معصوم(ع)به صورت سجده انجام میدهند، اگر به منظور شکر نعمت توفیق به زیارت آنان باشند, اشکال ندارد و اگر مقصود خضوع در برابر آنها باشد, حرام است و برای پرهیز از توّهم برخی، سزاوار است که چنین کاری انجام نشود.
- [آیت الله سبحانی] پنج چیز بر جنب حرام است: اول رساندن جایی از بدن به خط قرآن یا به اسم خدا و پیغمبران و امامان(علیهم السلام)، به طوری که در وضو گفته شد. دوم رفتن در مسجدالحرام و مسجد پیامبر(صلی الله علیه وآله) اگرچه از یک در داخل و از در دیگر خارج شود. سوم توقف در مساجد دیگر ولی اگر از یک در داخل و از در دیگر خارج شود، یا برای برداشتن چیزی برود مانعی ندارد و احتیاط واجب آن است که در حرم امامان هم توقف نکند. چهارم گذاشتن چیزی در مسجد در غیر حال عبور. پنجم خواندن آیه ای که پس از خواندن باید سجده کرد و آنها در چهار سوره است اول: سوره سی و دوم قرآن (الم تنزیل) دوم: سوره چهل و یکم (حم سجده) سوم: سوره پنجاه و سوم (والنجم) چهارم: سوره نود و ششم (اقرأ) و احتیاط آن است یک حرف از این چهار سوره را هم نخواند.
- [آیت الله اردبیلی] اگر مسلمانی منکر خدا یا پیامبر صلیاللهعلیهوآلهوسلم شود یا حکم ضروری دین یعنی حکمی که مسلمانان جزء دین اسلام میدانند، مثل واجب بودن نماز و روزه را انکار کند، در صورتی که انکار آن حکم به انکار خدا یا پیامبر صلیاللهعلیهوآلهوسلم برگردد و با توجه به این موضع آن را انکار کند، (مرتدّ) است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] پنج چیز بر جنب حرام است: اوّل: رساندن جایی از بدن به خط قرآن یا به اسم خدا، و اسامی مبارکه پیامبران و امامان(علیهم السلام)، که بنابر احتیاط واجب حکم اسم خدا را دارد. دوّم: رفتن در مسجدالحرام و مسجد پیغمبر(صلی الله علیه وآله)، اگرچه از یک در داخل و از در دیگر خارج شود. سوّم: توقف در مساجد دیگر، ولی اگر از یک در داخل و از در دیگر خارج شود، یا برای برداشتن چیزی برود مانعی ندارد. و احتیاط واجب آن است که در حرم امامان هم توقف نکند، اگرچه اولی آن است که حکم مسجدالحرام و مسجد پیامبر(صلی الله علیه وآله) را در حرم امامان(علیه السلام)رعایت نماید. چهارم: گذاشتن چیزی در مسجد. پنجم: خواندن سوره ای که سجده واجب دارد و آن چهار سوره است: 1 سوره سی و دوم قرآن (الم تنزیل). 2 سوره چهل و یکم (حم سجده). 3 سوره پنجاه و سوّم (والنّجم). 4 سوره نود و ششم (اقرء). و اگر یک حرف از این چهار سوره را هم بخواند حرام است
- [آیت الله اردبیلی] پنج چیز بر جنب حرام است: اوّل: رساندن جایی از بدن به خط قرآن یا به اسم خدا و نیز بنابر احتیاط واجب، به اسامی مبارکه پیامبران و امامان علیهمالسلام و حضرت زهرا علیهاالسلام . دوم: رفتن در مسجدالحرام و مسجدالنبی صلیاللهعلیهوآلهوسلم ، اگرچه از یک در داخل و بدون توقف از در دیگر خارج شود. سوم: توقف در مساجد دیگر، ولی اگر از یک در داخل و از در دیگر بدون توقف خارج شود، مانعی ندارد و احتیاط واجب آن است که در حرم امامان علیهمالسلام نیز توقف نکند. چهارم: ورود به مسجد به قصد گذاشتن چیزی در آن و احتیاط واجب آن است که از گذاشتن چیزی در مسجد بدون وارد شدن به آن نیز اجتناب کند. پنجم: خواندن بعض یا تمام سورهای که سجده واجب دارد و آنها چهار سورهاند: 1 سوره (سجده) یعنی سوره سی و دوم قرآن (الم تنزیل)، 2 سوره (فصّلت) یعنی سوره چهل و یکم قرآن (حم سجده)، 3 سوره (نجم) یعنی سوره پنجاه و سوم قرآن (و النجم)، 4 سوره (علق) یعنی سوره نود و ششم قرآن (اقرء) و خواندن یک حرف از این چهار سوره نیز حرام است.