تفسیر شیعه
تفسیر بر اساس عقاید مذهب شیعه را تفسیر شیعه گویند.
بین تفسیر شیعه و تفسیر سنی چه تفاوت‌هایی وجود دارد؟
در تفسیر ادبی قرآن کریم که بیشتر‌ به جنبه‌های ادبی (لغت، بلاغت، نحو و ...) پرداخته می‌شود، تفاوت چندانی میان مفسّران شیعه و اهل سنت وجود ندارد، اما تفاوت اصلی میان تفاسیر شیعه و اهل سنت آن است که؛ شیعیان در تفسیر قرآن کریم علاوه بر سخنان پیامبر اکرم(ص)، روایات ائمه اطهار(ع) را نیز در نظر می‌گیرند، اما اهل سنت، تنها بر نقطه نظرهای پیامبر(ص)، صحابه آن‌حضرت و تابعین تکیه می‌کنند. به همین جهت، اصطلاح (روایات تفسیری) یا (تفسیر مأثور)، نزد اهل سنّت، بر آن بخش از سنّت پیامبر(ص) و سخنان صحابه یا تابعان گفته می‌شود که در راستای تبیین و توضیح مراد خداوند از آیات قرآن، از آنان به جای مانده است؛ چنان‌که عبد العظیم زرقانی، قرآن‌پژوه نام‌آشنای اهل تسنّن دراین‌باره می‌نویسد: (تفسیر مأثور، عبارت است از آنچه در قرآن، سنّت یا کلام صحابه، به عنوان بیان و توضیح مراد خداوند از کتابش به‌دست ما رسیده‌ است).[1] پی نوشت: [1]. زرقانی، محمد عبد العظیم، مناهل العرفان فی علوم القرآن، ج 1، ص 480، دار احیاء التراث العربی، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا. منبع: islamquest.net
در تفسیر ادبی قرآن کریم که بیشتر‌ به جنبه‌های ادبی (لغت، بلاغت، نحو و ...) پرداخته می‌شود، تفاوت چندانی میان مفسّران شیعه و اهل سنت وجود ندارد، اما تفاوت اصلی میان تفاسیر شیعه و اهل سنت آن است که؛ شیعیان در تفسیر قرآن کریم علاوه بر سخنان پیامبر اکرم(ص)، روایات ائمه اطهار(ع) را نیز در نظر می‌گیرند، اما اهل سنت، تنها بر نقطه نظرهای پیامبر(ص)، صحابه آن‌حضرت و تابعین تکیه می‌کنند. به همین جهت، اصطلاح (روایات تفسیری) یا (تفسیر مأثور)، نزد اهل سنّت، بر آن بخش از سنّت پیامبر(ص) و سخنان صحابه یا تابعان گفته می‌شود که در راستای تبیین و توضیح مراد خداوند از آیات قرآن، از آنان به جای مانده است؛ چنان‌که عبد العظیم زرقانی، قرآن‌پژوه نام‌آشنای اهل تسنّن دراین‌باره می‌نویسد: (تفسیر مأثور، عبارت است از آنچه در قرآن، سنّت یا کلام صحابه، به عنوان بیان و توضیح مراد خداوند از کتابش به‌دست ما رسیده‌ است).[1] پی نوشت: [1]. زرقانی، محمد عبد العظیم، مناهل العرفان فی علوم القرآن، ج 1، ص 480، دار احیاء التراث العربی، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا. منبع: islamquest.net
پاسخ:
در تفسیر ادبی قرآن کریم که بیشتر به جنبه‌های ادبی (لغت، بلاغت، نحو و ...) پرداخته می‌شود، تفاوت چندانی میان مفسّران شیعه و اهل سنت وجود ندارد، اما تفاوت اصلی میان تفاسیر شیعه و اهل سنت آن است که؛ شیعیان در تفسیر قرآن کریم علاوه بر سخنان پیامبر اکرم(ص)، روایات ائمه اطهار(ع) را نیز در نظر می‌گیرند، اما اهل سنت، تنها بر نقطه نظرهای پیامبر(ص)، صحابه آن‌حضرت و تابعین تکیه می‌کنند. به همین جهت، اصطلاح (روایات تفسیری) یا (تفسیر مأثور)، نزد اهل سنّت، بر آن بخش از سنّت پیامبر(ص) و سخنان صحابه یا تابعان گفته می‌شود که در راستای تبیین و توضیح مراد خداوند از آیات قرآن، از آنان به جای مانده است؛ چنان‌که عبد العظیم زرقانی، قرآن‌پژوه نام‌آشنای اهل تسنّن دراین‌باره می‌نویسد: (تفسیر مأثور، عبارت است از آنچه در قرآن، سنّت یا کلام صحابه، به عنوان بیان و توضیح مراد خداوند از کتابش به‌دست ما رسیده است).[1]
پی نوشت:
[1]. زرقانی، محمد عبد العظیم، مناهل العرفان فی علوم القرآن، ج 1، ص 480، دار احیاء التراث العربی، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا.
منبع:
islamquest.net
- [سایر] فرقهای اصولی تفسیر تشیّع و اهل سنّت درچیست؟
- [سایر] مضمون آیه صلوات از دیدگاه مفسّران شیعه و سنی چگونه است؟
- [سایر] دیدگاه اهل سنت نسبت به امام زمان (عج) چیست؟ آیا تفاوت‌هایی بین نگاه شیعه و اهل سنت در اینباره وجود دارد؟
- [سایر] تفسیر روح المعانی از کیست؟ برای شیعه است یا سنی؟ و چگونه تفسیری از جهت محتوا است؟
- [سایر] آیا مورخین و محدثین اهل سنت نیز تفسیر شیعه از آیه اکمال دین (آیه سوم سوره مائده) را قبول دارند؟
- [سایر] آیا مورخین و محدثین اهل سنت نیز تفسیر شیعه از آیه اکمال دین (آیه سوم سوره مائده) را قبول دارند؟
- [سایر] اهل سنت ولایت را در قرآن چگونه تفسیر می کنند؟
- [سایر] اهل سنت ولایت را در قرآن چگونه تفسیر می کنند؟
- [سایر] سلام میخواستم تفسیر آیه ای که درباره وضو گرفتن در ناحیه دست(وغسلوا ...الی مرافغ)و استدلالات شیعه و سنی رو بدونم با آدرس آیه با تشکر
- [سایر] احکام مطهرات و نجاسات در فقه شیعه با فقه اهل سنت، چه تفاوت‌هایی دارد؟
- [آیت الله سیستانی] از نظر اهل سنّت، زن از همه تَرَکه شوهر اعمّ از منقول و غیرمنقول مانند زمین و غیره، ارث میبرد. حال آنکه از نظر مذهب امامیه، زن از اصل زمین یا قیمت آن ارث نمیبرد و تنها از قیمت بنا و درختان ارث میبرد، نه اصل آنها. بنابراین اگر مذهب اهل سنّت بر شیعه نافذ باشد به گونهای که زن سنّی مذهب از زمین و اصل بنا و درختان ارث ببرد، در صورتی که دیگر ورثه امامی مذهب باشند، زن امامی مذهب نیز میتواند میراثی را که از زمین و اصل بنا و درختان به او میرسد، بگیرد که سایر ورثه اهل سنت باشند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] چنانچه یکی از اولاد از نظر سنّی بزرگتر و دیگری از جهت بلوغ بزرگتر باشد قضاء نماز بر اولّی واجب است.
- [آیت الله سیستانی] نظر اهل سنّت آن است که مازاد سهمالارث میراث بر آن، به عَصَبه میت مانند برادر او داده می‌شود. لکن نظر مذهب امامیه خلاف آن است، مثلاً اگر مردی بمیرد و تنها دختری و برادری داشته باشد، از نظر امامیه باید نیمی از ارث را به دختر به عنوان سهمالارث و نیم دیگر را به عنوان ردّ به او بپردازند و به برادر میت سهمی تعلّق نمیگیرد. لکن نظر اهل سنّت آن است که در این فرض نیمی از ارث میت به برادر پرداخت می‌شود، چون که از عصبه میت به شمار می‌رود. حال اگر مذهب اهل سنّت بر وارث امامی مذهب نافذ باشد و مازاد سهمالارث به او پرداخت نشود، عصبه میت اگر امامی مذهب باشند، میتوانند از باب قاعده مقاصّه نوعی، مازاد سهمالارث وارثِ سنّی مذهب را بگیرند.
- [آیت الله سیستانی] بر طبق مذهب امامیه، زن مطلقه یائسه و صغیره اگر چه با آنها نزدیکی شده باشد عدّه ندارند. لیکن بر طبق مذاهب اهلسنّت با اختلافی که در شروط عدّه برای صغیره دارند عدّه بر آنان واجب است. حال اگر شوهر از اهلسنّت باشد، و زن یائسه یا صغیرهاش را با اعتقاد به لزوم عدّه برای صغیره طلاق دهد، ملزم به رعایت قواعد مذهب خود مانند فساد عقد خواهر مطلقه، و نکاح زنانی که جمع آنها با زن در دوران عدّه حرام است، می‌شود، بنابراین مرد شیعی میتواند با خواهر این مطلقه ازدواج کند هرچند آن مرد سنی با او عقد بسته باشد. و احتیاط واجب برای مرد شیعی نیز آن است که با این زن مطلقه پیش از تمام شدن عدهاش ازدواج نکند، و آن زن نیز اگر شیعه باشد و یا شیعه بشود تا پایان عدّه، ازدواج نکند. همچنین احوط آن است که در ایام عدّه از شوهر نفقه نگیرد، گر چه طبق مذهب شوهر واجبالنفقه او باشد، مگر آنکه از باب اجرای قاعده مقاصّه نوعی در صورت بودن شرایط آن، بتوان نفقه گرفت.
- [آیت الله سیستانی] از نظر اهل سنّت جمع میان عمه و برادرزادهاش یا خاله و خواهرزادهاش جایز نیست، بدین معنا که اگر هر دو را همزمان عقد کنند، هر دو عقد باطل است، و در صورتی که عقد یکی پس از دیگری باشد، عقد دومی باطل است. لکن از نظر فقه امامیه، عقد عمه پس از برادرزادهاش و خاله پس از خواهرزادهاش مطلقاً جایز است. همچنین عقد برادرزاده پس از عقد عمه و عقد خواهرزاده پس از عقد خاله، مشروط بر آنکه پیش از عقد عمه و خاله رضایت داده باشند و یا بعد از عقد رضایت بدهند جایز است. بنابراین اگر پیرو اهل سنّت، در نکاح میان عمه و برادرزادهاش و یا میان خاله و خواهرزادهاش جمع کند، پس اگر عقد آنها متقارن باشد چون به مذهب آنها عقد هر دو باطل است، برای پیرو مذهب امامیه جایز است بر هر یک از آنها و در صورت رضایت عمه یا خاله بر هر دو عقد کند. و اگر عقد مرد سنّی متقارن نباشد، عقد زن دوّم در فرض مذکور به مذهب آنها باطل است و مرد شیعی میتواند با او ازدواج کند. این حکم در مورد هر یک از آن دو زن در صورتی که امامی باشند، نیز جاری است.
- [آیت الله خوئی] هرگاه چیزی که پیدا کرده نشانهای دارد که به واسط آن میتواند صاحبش را پیدا کند، اگرچه بداند صاحب آن سنی یا کافری است که اموالش محترم است، در صورتی که قیمت آن چیز به یک درهم برسد باید از روزی که آن را پیدا کرده تا یک سال در محل اجتماع مردم اعلان کند.
- [آیت الله اردبیلی] پیروی از امر پدر و مادر در غیر از انجام کارهای حرام و ترک کارهای واجب عینی(1) بنابر احتیاط لازم است و مخالفت آنان اگر موجب آزار و بیاحترامی به آنان شود، حرام است و فرزندان در هر سنی که باشند، باید به پدر و مادر خود احترام بگذارند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] هرگاه چیزی که پیدا کرده؛ نشانه ای دارد که به واسطه آن می تواند صاحبش را پیدا کند؛ اگرچه بداند صاحب آن سنی یا کافری است که اموالش محترم است؛ در صورتی که قیمت آن چیز به مقدار یک درهم برسد؛ باید از روزی که آن را پیدا کرده تا یک سال در محل اجتماع مردم اعلان کند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] مستحبّ است در شوهر دادن دختری که بالغه است (یعنی مکلّف شده) و به سنی رسیده که حیض دیدن وی متعارف است، عجله کنند، از حضرت صادق علیهالسلام روایت شده که یکی از سعادتهای مرد آن است که دخترش در خانه او حیض نبیند.
- [آیت الله بهجت] بنابر اظهر جایز است زکات فطره را به فقیر مستضعف، یعنی کسی که نه اهل ولایت است و نه دشمن شیعه، بدهند.