http://rasekhoon.net

مراد از «وحی» و «امر آسمان‌‌ها» در آیه 12 سوره فصلت چیست؟
شرح پرسش: با سلام و خسته نباشید. در آیه 12 سوره فصلت منظور از وحی به آسمان چه نوع وحیی می‌باشد و این وحی گیرنده‌اش کیست و مخاطب این وحی برای چه کسانی است؟ همچنین منظور از (امر) در ادامه آیه چه امری است که در چند جای دیگر قرآن از جمله سوره قدر هم آمده است؟ پاسخ اجمالی در قرآن کریم می‌خوانیم: (فَقَضاهُنَّ سَبْعَ سَماواتٍ فی‌ یَوْمَیْنِ وَ أَوْحی‌ فِی کُلِّ سَماءٍ أَمْرَها)؛[1] آن گاه هفت آسمان را در دو روز پدید آورد. و در هر آسمانی کارش را به آن وحی کرد. در این‌که مراد از (وحی) و (امر آسمان‌‌ها) در این آیه چیست؟ مفسران قرآن نظریاتی ارائه کرده‌اند که برخی از آنها چنین است. 1. منظور از امر آسمان که می‌فرماید: خدا به هر آسمانی امر آن‌را وحی کرد، آثاری است که استعداد داشتن آن‌را داشته و یا حکمت اقتضا می‌‌کرد که آن آثار را داشته باشد؛ مانند این‌که فرشتگانی در آن‌جا باشند، یا ستاره‌‌ای در آن خلق شود، و... و کلمه (وحی) به معنای خلقت و ایجاد است و جمله مورد بحث(وَ أَوْحی‌ فِی کُلِّ سَماءٍ أَمْرَها) عطف است بر جمله (قضاهن) و می‌‌خواهد این وحی و امر را مقید به زمان آن(یومین) کند. به عبارت دیگر، وحی در هر آسمان نیز در همان دو روز- که هفت آسمان را در آن دو روز پدید آورد- صورت گرفت. بنابر این معنای جمله مورد بحث این است که خداوند در همان دو روز موجودات در هر آسمانی را که یا ملائکه بودند، یا ستاره، و یا غیر آن، آفرید.[2] 2. بعضی گفته‌ اند: مراد از امر آسمان‌ها، تکلیف الهی متوجه به اهل هر آسمان است که همان ملائکه ساکن در آن باشند. و معنای (وحی) همان معنای معروفش است.[3] در نتیجه معنای جمله این است که خدای تعالی به اهل هر آسمان و ملائکه‌‌‌ای که در آن هستند اوامری در باره عبادت وحی کرد.[4] 3. منظور از امر آسمان، آن چیزی است که خدا از آسمان خواسته است.[5] 4. معنای آیه این است که خدای سبحان در هر آسمانی امر الهی را که منسوب و متعلق به آن آسمان است به اهلش، یعنی ملائکه ساکن در آن، وحی می‌‌کند.[6] برای آگاهی بیشتر در باره وحی پاسخ‌های زیر را مطالعه کنید: پیامبران و انواع وحی، 4979 وحی و کیفیت آن، 88 پی نوشت: [1]. فصلت، 12. [2]. آلوسی، سید محمود، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، تحقیق، عطیة، علی، عبدالباری، ج 12، ص 356، دارالکتب العلمیة، بیروت، چاپ اول، 1415ق. [3]. (وحی) در لغت به معنای اشاره سریع است که می‌‌تواند از جنس کلام یا از باب رمزگویی و یا به صورت صوت مجرد از ترکیب و یا به صورت اشاره و امثال آن باشد. راغب اصفهانی، مفردات، ص 515، ماده (وحی). [4]. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مقدمه، بلاغی‌، محمد جواد، ج ‌9، ص 9، ناصر خسرو، تهران، چاپ سوم، 1372ش؛ روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، ج ‌12، ص 356. [5]. طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، مقدمه، تهرانی، شیخ آقابزرگ، تحقیق، قصیر عاملی، احمد، ج 9، ص 112، دار احیاء التراث العربی، بیروت، بی‌تا. [6]. طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج 17، 369، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ پنجم، 1417ق. منبع: islamquest.net
عنوان سوال:

مراد از «وحی» و «امر آسمان‌‌ها» در آیه 12 سوره فصلت چیست؟


پاسخ:

شرح پرسش:
با سلام و خسته نباشید. در آیه 12 سوره فصلت منظور از وحی به آسمان چه نوع وحیی می‌باشد و این وحی گیرنده‌اش کیست و مخاطب این وحی برای چه کسانی است؟ همچنین منظور از (امر) در ادامه آیه چه امری است که در چند جای دیگر قرآن از جمله سوره قدر هم آمده است؟
پاسخ اجمالی
در قرآن کریم می‌خوانیم: (فَقَضاهُنَّ سَبْعَ سَماواتٍ فی‌ یَوْمَیْنِ وَ أَوْحی‌ فِی کُلِّ سَماءٍ أَمْرَها)؛[1] آن گاه هفت آسمان را در دو روز پدید آورد. و در هر آسمانی کارش را به آن وحی کرد.
در این‌که مراد از (وحی) و (امر آسمان‌‌ها) در این آیه چیست؟ مفسران قرآن نظریاتی ارائه کرده‌اند که برخی از آنها چنین است.
1. منظور از امر آسمان که می‌فرماید: خدا به هر آسمانی امر آن‌را وحی کرد، آثاری است که استعداد داشتن آن‌را داشته و یا حکمت اقتضا می‌‌کرد که آن آثار را داشته باشد؛ مانند این‌که فرشتگانی در آن‌جا باشند، یا ستاره‌‌ای در آن خلق شود، و... و کلمه (وحی) به معنای خلقت و ایجاد است و جمله مورد بحث(وَ أَوْحی‌ فِی کُلِّ سَماءٍ أَمْرَها) عطف است بر جمله (قضاهن) و می‌‌خواهد این وحی و امر را مقید به زمان آن(یومین) کند. به عبارت دیگر، وحی در هر آسمان نیز در همان دو روز- که هفت آسمان را در آن دو روز پدید آورد- صورت گرفت. بنابر این معنای جمله مورد بحث این است که خداوند در همان دو روز موجودات در هر آسمانی را که یا ملائکه بودند، یا ستاره، و یا غیر آن، آفرید.[2]
2. بعضی گفته‌ اند: مراد از امر آسمان‌ها، تکلیف الهی متوجه به اهل هر آسمان است که همان ملائکه ساکن در آن باشند. و معنای (وحی) همان معنای معروفش است.[3] در نتیجه معنای جمله این است که خدای تعالی به اهل هر آسمان و ملائکه‌‌‌ای که در آن هستند اوامری در باره عبادت وحی کرد.[4]
3. منظور از امر آسمان، آن چیزی است که خدا از آسمان خواسته است.[5]
4. معنای آیه این است که خدای سبحان در هر آسمانی امر الهی را که منسوب و متعلق به آن آسمان است به اهلش، یعنی ملائکه ساکن در آن، وحی می‌‌کند.[6]
برای آگاهی بیشتر در باره وحی پاسخ‌های زیر را مطالعه کنید:
پیامبران و انواع وحی، 4979
وحی و کیفیت آن، 88
پی نوشت:
[1]. فصلت، 12.
[2]. آلوسی، سید محمود، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، تحقیق، عطیة، علی، عبدالباری، ج 12، ص 356، دارالکتب العلمیة، بیروت، چاپ اول، 1415ق.
[3]. (وحی) در لغت به معنای اشاره سریع است که می‌‌تواند از جنس کلام یا از باب رمزگویی و یا به صورت صوت مجرد از ترکیب و یا به صورت اشاره و امثال آن باشد. راغب اصفهانی، مفردات، ص 515، ماده (وحی).
[4]. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مقدمه، بلاغی‌، محمد جواد، ج ‌9، ص 9، ناصر خسرو، تهران، چاپ سوم، 1372ش؛ روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، ج ‌12، ص 356.
[5]. طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، مقدمه، تهرانی، شیخ آقابزرگ، تحقیق، قصیر عاملی، احمد، ج 9، ص 112، دار احیاء التراث العربی، بیروت، بی‌تا.
[6]. طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج 17، 369، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ پنجم، 1417ق.
منبع:
islamquest.net





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین