سوره‌های قران
فهرست سوره‌های قرآن:
شبهه: در تمام سوره‌های قرآن اعجاز علمی وجود ندارد، در حالی که باید اعجاز در تمام سوره‌ها باشد.
پاسخ دکتر محمد علی رضایی: گفته‌اند که مطالب اعجاز علمی در همه‌ی سوره‌ها نیست، در حالی که (تحدّی) قرآن در مورد تمام سوره‌های قرآن است. باید گفت که در مورد همه‌ی ابعاد اعجاز قرآن این نکته وجود دارد؛ مثلاً آیا در تمام سوره‌های قرآن، در مورد اخبار غیبی و یا قوانین عالی و محتوای عالی قرآن که جزء وجوه اعجاز قرآن است، مطالبی وجود دارد؟ در پاسخ می‌گوییم: خیر، بسیاری از مطالبی که در وجوه اعجاز قرآن گفته شده است، همانند مسئله‌ی اعجاز علمی، در همه‌ی سوره‌ها نیست؛ پس اعجاز علمی با کل قرآن سنجیده و اعلام می‌شود. ممکن است بعضی از نکات علمی قرآن هنوز کشف نشده باشند و بعدها کشف شوند؛ از طرف دیگر، لازم نیست که وجوه اعجاز در تمام سوره‌ها باشد؛ زیرا همان‌طوری که گفته شد، بعضی از احکام و قوانین غیبی و عالی در تمام سوره‌ها نیست؛ بنابراین، در بحث اعجاز علمی، قرآن در مجموع معجزه است. منبع: آشنایی با تفسیر علمی قرآن، گفتگو با دکتر ناصر رفیعی و دکتر محمد علی رضایی، مرکز مطالعات و پژوهش‌‌های فرهنگی‌‌حوزه علمیه (1381 ).
پاسخ دکتر محمد علی رضایی: گفته‌اند که مطالب اعجاز علمی در همه‌ی سوره‌ها نیست، در حالی که (تحدّی) قرآن در مورد تمام سوره‌های قرآن است. باید گفت که در مورد همه‌ی ابعاد اعجاز قرآن این نکته وجود دارد؛ مثلاً آیا در تمام سوره‌های قرآن، در مورد اخبار غیبی و یا قوانین عالی و محتوای عالی قرآن که جزء وجوه اعجاز قرآن است، مطالبی وجود دارد؟ در پاسخ می‌گوییم: خیر، بسیاری از مطالبی که در وجوه اعجاز قرآن گفته شده است، همانند مسئله‌ی اعجاز علمی، در همه‌ی سوره‌ها نیست؛ پس اعجاز علمی با کل قرآن سنجیده و اعلام می‌شود. ممکن است بعضی از نکات علمی قرآن هنوز کشف نشده باشند و بعدها کشف شوند؛ از طرف دیگر، لازم نیست که وجوه اعجاز در تمام سوره‌ها باشد؛ زیرا همان‌طوری که گفته شد، بعضی از احکام و قوانین غیبی و عالی در تمام سوره‌ها نیست؛ بنابراین، در بحث اعجاز علمی، قرآن در مجموع معجزه است. منبع: آشنایی با تفسیر علمی قرآن، گفتگو با دکتر ناصر رفیعی و دکتر محمد علی رضایی، مرکز مطالعات و پژوهش‌‌های فرهنگی‌‌حوزه علمیه (1381 ).
عنوان سوال:
شبهه: در تمام سوره‌های قرآن اعجاز علمی وجود ندارد، در حالی که باید اعجاز در تمام سوره‌ها باشد.
پاسخ:
پاسخ دکتر محمد علی رضایی:
گفته‌اند که مطالب اعجاز علمی در همه‌ی سوره‌ها نیست، در حالی که (تحدّی) قرآن در مورد تمام سوره‌های قرآن است. باید گفت که در مورد همه‌ی ابعاد اعجاز قرآن این نکته وجود دارد؛ مثلاً آیا در تمام سوره‌های قرآن، در مورد اخبار غیبی و یا قوانین عالی و محتوای عالی قرآن که جزء وجوه اعجاز قرآن است، مطالبی وجود دارد؟ در پاسخ می‌گوییم: خیر، بسیاری از مطالبی که در وجوه اعجاز قرآن گفته شده است، همانند مسئله‌ی اعجاز علمی، در همه‌ی سوره‌ها نیست؛ پس اعجاز علمی با کل قرآن سنجیده و اعلام می‌شود.
ممکن است بعضی از نکات علمی قرآن هنوز کشف نشده باشند و بعدها کشف شوند؛ از طرف دیگر، لازم نیست که وجوه اعجاز در تمام سوره‌ها باشد؛ زیرا همان‌طوری که گفته شد، بعضی از احکام و قوانین غیبی و عالی در تمام سوره‌ها نیست؛ بنابراین، در بحث اعجاز علمی، قرآن در مجموع معجزه است.
منبع: آشنایی با تفسیر علمی قرآن، گفتگو با دکتر ناصر رفیعی و دکتر محمد علی رضایی، مرکز مطالعات و پژوهش‌‌های فرهنگی‌‌حوزه علمیه (1381 ).
- [سایر] شبهه: اعجاز علمی قرآن، مخصوص اهل علم و اهل تخصّص است و افراد عادی این مطلب را متوجّه نمیشوند.
- [سایر] چرا قرآن به ترتیب نزول سوره‌ها در دست مردم نیست؟
- [سایر] اعجاز علمی و آموزه های علمی قرآن را بیان کنید؟
- [سایر] آیا اعجاز قرآن را با یافته های علمی می توان اثبات کرد در حالی که ممکن است این یافته ها در آینده تغییر کنند؟
- [سایر] درباره اعجاز علمی و لفظی قرآن توضیح دهید.
- [سایر] آیا پردهبرداری قرآن از «آمیزش و لقاح» در ابرها و گیاهان یک اعجاز علمی است؟
- [سایر] شبهه: مطالب علمی ثابت میکند که قرآن از طرف خدا نازل شده است؛ امّا معجزهی قرآن را ثابت نمیکند.
- [سایر] کدام سوره‌ها از قرآن هستند اگر در نماز بعد از حمد خوانده شود، سوره بعد از اینها بدون (بسم الله) باید خوانده شود و کدام سوره‌ها از قرآن هستند اگر بعد از حمد شروع کنیم باید تا آخر سوره را بخوانیم؟
- [سایر] شاخصه و بُعد اعجاز قرآن کریم برای عوام و آنانی که از مسایل علمی و فنی آگاهی ندارند، چیست؟ بُعد همه کَس فهم قرآن را نام ببرید؟
- [آیت الله اردبیلی] بنده میخواهم در نمازهای یومیه خود، بعضی از سوره‌های قرآن را بخوانم که حفظ نیستم، مثل سوره جمعه، اعلی و شمس. آیا میتوانم این سوره‌ها را با در دست گرفتن قرآن بخوانم؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . در رکعت سوم و چهارم مستحب است بعد از تسبیحات استغفار کند، مثلاً بگوید: "اَسْتَغْفِرُ اللهَ رَبِّی وَأتوُبُ إلَیْهِ" یا بگوید: "اللّهُمَّ اغْفِرْ لِی". و کسی که مشغول استغفار است، اگر شک کند که حمد یا تسبیحات را خوانده یا نه چنان چه خود را در استغفار بعد از حمد یا تسبیحات ببیند باید به شک خود اعتنا ننماید وإلا باید حمد یا تسبیحات را بخواند و نیز اگر نمازگزار پیش از خم شدن برای رکوع در حالی که مشغول استغفار نیست شک کند که حمد یا تسبیحات را خوانده یا نه باید حمد یا تسبیحات را بخواند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر مأموم بعد از حمد امام، نیت فرادی کند، لازم نیست حمد را بخواند، ولی اگر پیش از تمام شدن حمد نیت فرادی کند، باید مقداری را که امام نخوانده، بخواند و احتیاط مستحب آن است که قبل از آن، قسمتی را هم که امام خوانده به نیت مردّد بین قرائت واجب نماز یا قرائت قرآن بخواند.
- [آیت الله بهجت] اگر در رکعت سوم یا چهارم در حالی که امام ایستاده و هنوز تکبیر رکوع را نگفته اقتدا کند، بنابر احوط باید حمد و سوره را بخواند و اگر برای سوره وقت ندارد، باید حمد را تمام کند و در رکوع خود را به امام برساند، و چنانچه طوری است که اگر حمد بخواند یا حمد را بخواهد تمام کند به رکوع نخواهد رسید احتیاط در این است که قصد فرادی کند و حمد را تمام کرده و بقیه نماز را هم خودش بخواند، ولی اگر مأموم در رکعت دوم خود چنانچه طوری است که اگر بخواهد حمد را تمام کند به رکوع امام نمی رسد، نمی تواند حمد را رها کرده و همراه امام به رکوع برود، بلکه باید حمد را تمام کند و خود را در سجده به امام برساند، گرچه احوط در این صورت قصد فرادی است.
- [آیت الله بهجت] اگر عمداً سوره را پیش از حمد بخواند و قصد او این باشد که سوره جزء نماز باشد، نمازش باطل است، ولی اگر قصد او قرآن خواندن باشد، مانعی ندارد و بعد از حمد یک سوره بنابر احتیاطی که قبلاً ذکر شد میخواند، و اگر اشتباهاً سوره را پیش از حمد بخواند و در بین آن یادش بیاید، باید سوره را رها کند و بعد از خواندن حمد، سوره را از اول بخواند.
- [آیت الله علوی گرگانی] در رکعت سوم وچهارم مستحبّ است بعد از تسبیحات استغفار کند، مثلاً بگوید: )أسْتَغْفِرُ اللّهَ رَبّی وَأتوبُ اًّلَیْه(، یا بگوید: )اللّهُمَّ اغٌفِر لِی(، و کسیکه مشغول گفتن استغفار است، اگر شکّ کند که حمد یا تسبیحات را خوانده یا نه، چنانچه عادت داشته در نماز فقط بعد از تسبیحات استغفار کند، به شک اعتنا نکند وامّا این که در جاهای دیگر نماز هم استغفار میکرده، باید حمد یا تسبیحات را بخواند و نیز اگر نمازگزار پیش از خم شدن برای رکوع در حالی که مشغول گفتن استغفار نیست، شک کند که حمد یا تسبیحات را خوانده یا نه، باید حمد یا تسبیحات را بخواند.
- [امام خمینی] در رکعت سوم و چهارم مستحب است بعد از تسبیحات استغفار کند، مثلاً بگوید: اَسْتَغْفِرُ اللّ?هَ رَبِّی وَ اَتُوبُ اِلَیْهِ یا بگوید اَللّ?هُمَّ اغْفِرْلِی، و اگر به گمان آنکه حمد یا تسبیحات را گفته مشغول گفتن استغفار شود و شک کند که حمد یا تسبیحات را خوانده یا نه، باید به شک خود اعتنا ننماید ولی اگر نمازگزار پیش از خم شدن برای رکوع در حالی که مشغول گفتن استغفار نیست، شک کند که حمد یا تسبیحات را خوانده یا نه، باید حمد یا تسبیحات را بخواند.
- [آیت الله نوری همدانی] در رکعت سوم و چهارم مستحب است بعد از تسبیحات استغفار کند ، مثلاً بگوید استغفر الله ربی و اتوب الیه یا بگوید : اللهم اغفرلی ، و اگر به گمان آنکه حمد یا تسبیحات را گفته مشغول گفتن استغفار شود و شک کند که حمد یا تسبیحات را خوانده یا نه ، باید به شک خود اعتنا ننماید ولی اگر نمازگزار پیش از خم شدن برای رکوع در حالی که مشغول گفتن استغفار نیست ، شک کند حمد یا تسبیحات را خوانده یا نه ، باید حمد یا تسبیحات را بخواند .
- [آیت الله بروجردی] در رکعت سوم و چهارم مستحب است بعد از تسبیحات استغفار کند، مثلاً بگوید:(اَسْتَغْفِرُ اللهَ رَبّی وَ اَتوُبُ اِلَیه) یا بگوید:(اللّهُمَّ اغْفِرْ لِی) و کسی که مشغول گفتن استغفار است، اگر شک کند که حمد یا تسبیحات را خوانده یا نه، چنانچه عادت داشته در نماز فقط بعد از خواندن تسبیحات استغفار کند، باید به شک خود اعتنا ننماید؛ اگر در جاهای دیگر نماز هم استغفار میکرده، باید حمد یا تسبیحات را بخواند و نیز اگر نمازگزار پیش از خم شدن برای رکوع در حالی که مشغول گفتن استغفار نیست، شک کند که حمد یا تسبیحات را خوانده یا نه، باید حمد یا تسبیحات را بخواند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در رکعت سوم و چهارم مستحب است بعد از تسبیحات استغفار کند مثلاً بگوید: اَسْتَغْفِرُاللهَ رَبّی وَاَتوُبُ اِلَیْه یا بگوید: (اللّهُمَّ اغْفِرْلی) و اگر به گمان آنکه حمد یا تسبیحات را گفته مشغول گفتن استغفار شود و شک کند که حمد یا تسبیحات را خوانده یا نه، به شک خود اعتنا ننماید و اگر نمازگزار پیش از خم شدن برای رکوع در حالی که مشغول گفتن استغفار نیست شک کند که حمد یا تسبیحات را خوانده یا نه به شک خود اعتنا کند و تسبیحات را بگوید.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر در بین نماز شک کند که اقتداء کرده یا نه، چنانچه در حالی باشد که وظیفه مأموم است مثلاً به حمد و سوره امام گوش می دهد می تواند نماز را به جماعت تمام کند و اگر مشغول کاری باشد که هم وظیفه امام و هم وظیفه مأموم است مثلاً در رکوع یا سجده باشد، باید نماز را به نیّت فرادی تمام نماید.