تاریخچه: هر چند بشر از دیرباز می‌دانسته که در برخی گیاهان مانندخرما اگر گروه‌های نر آنان را به گیاه ماده برساند محصول بدست می‌آید؛ ولی این اطلاعات محدود به چند گیاه خاص بود، تا اینکه لینه1 (1778 1707م) طبیعی دان سوئدی در قرن 18 م قانون (زوجیت عمومی در گیاهان) را کشف کرد.
در مورد باران نیز باید گفت: بشر اطلاعاتی از کیفیت نزول آن نداشت تا اینکه در سال‌های اخیر با پیشرفت در رشته‌هایی چون هواشناسی، به مسئله‌ی تلقیح ابرها پی‌بردند. و حتی بحث از باران مصنوعی پیش آمد. در اینجا بود که دانشمندان متوجه نقش عجیب بادها در زایا شدن ابرها شدند.2
بحث قرآنی (اسرار علمی)
آیه‌ی 22 سوره‌ی حجر، در این موضوع، نقش محوری را دارد که خداوند می‌فرماید:
(وَأَرْسَلْنَا الرِّیَاحَ لَوَاقِحَ فَأَنزَلْنَا مِنَ السَّماءِ مَاءً...)
(و بادها را باردار کننده فرستادیم و از آسمان آبی نازل کردیم.)
در مورد این آیه سه نظر وجود دارد:
الف: منظور لقاح گیاهان است:
برخی نویسندگان3 ضمن تقسیم عوامل لقاح در گیاهان به رئیسی (مثل حشرات) و غیر رئیسی (مثل آب، انسان و ...) نقش بادها را در این زمینه مهم ارزیابی کرده و می‌گویند: (علم کشف کرده که مهمترین گیاهان خشکی و آبی، بوسیله‌ی باد تلقیح می‌شوند، از این روست که قرآن از میان عوامل لقاح، باد را ذکر کرده است.)
ب: منظور لقاح ابرهاست:4
برخی دانشمندان بر این باورند که حتی وجود بخار آب در هوا و اشباع هوا و یا حتی تقطیر آن در سطوح بالایی جوّ، برای ریزش باران کافی نیست زیرا ممکن است با وجود اشباع، تقطیر نشود و یا اینکه قطرات آنقدر ریز باشند که معلق بمانند و نبارند؛ بلکه شرط سومی نیز ضرورت دارد که آن، (بارورشدن)، یا (عمل لقاح) است.
به این ترتیب که:
باد، ذرات نامرئی نمک را از دریا با خود می‌آورد تا به همراه قطرات ریز آب، نطفه‌های جذب کننده و آماس کننده را تشکیل دهد و سرانجام با تلاطم و تصادم بادها به هم بپیوندند، رفته رفته درشت شده و سقوط کنند.
همچنین توده‌های ابر، در اثر اصطکاک با عوارض زمین و اجسام معلق در باد، دارای بارهای الکتریکی مخالف می‌شوند که تخلیه‌ی آن رعد و برق باعث یونیزه شدن هوا و تشکیل اُزن می‌گردد که به پیوستن و درست شدن باران کمک فراوان می‌نماید.5
ج: منظور لقاح ابرها و گیاهان است:
برخی دیگر از دانشمندان و صاحب نظران انحصار آیه در یکی از دو معنای فوق را رد می‌کنند. و می‌گویند: اگر چه قسمت دوم آیه بوسیله (فاء) که یکی از موارد کاربردش نتیجه‌گیری است به قسمت اول ربط داده شده است بادها را زایا کننده فرستادیم (پس) نازل کردیم ... ولی منظور آن فقط لقاح ابرها نیست بلکه قسمت اول آیه، یک فرمول کلی را ارائه می‌دهد چه در گیاهان و چه در ابرها؛ و قسمت دوم (از آسمان آبی نازل کردیم) یکی از موارد و نمونه‌های آن است.6 - 7
نتیجه‌گیری:
1. قسمت اول آیه قاعده‌ی کلی است، و قسمت دوم یک نمونه و مصداق از آن است پس آیه می‌تواند هم لقاح در گیاهان و هم ابرها را شامل شود.
2. آیه فوق می‌تواند چیزی فراتر از ابر و گیاه را شامل شود. که ممکن است در آینده، علم از آن پرده برداری کند.
3. اشاره‌ی علمی قرآن به پدیده‌ی (لقاح در ابرها)، می‌تواند (اعجاز علمی) به شمار آید چرا که این مسئله تا سال‌های اخیر برای بشر مشخص نشده بود.
ولی در مورد گیاهان، از آنجا که بشر از گرده افشانی گیاهان هر چند محدود اطلاع داشته است با یک درجه تنزّل جزء (شگفتی‌های علمی قرآن) به حساب می‌آید نه (اعجاز علمی).
معرفی کتاب:
برای مطالعه بیشتر به منابع ذکر شده در پاورقی و همچنین منابع زیر مراجعه فرمایید:
1. تفسیر نمونه، ج 11، ص 61.
2. پژوهشی در اعجاز علمی قرآن، ج 2، دکتر محمدعلی رضایی اصفهانی، انتشارات کتاب مبین.
3. قرآن و پدیده‌های طبیعت از دید دانش امروز، د. یحیی نظیری، ناشر سحاب کتاب، چاپ اول، 1358.
4. قرآن و اسرار آفرینش، استاد جعفر سبحانی، انتشارات توحید، 1362.
پی نوشتها:
1. Carl von linne.
2 . برگرفته از: (پژوهشی در اعجاز علمی قرآن)، ج 2، دکتر محمدعلی رضایی اصفهانی، انتشارات کتاب مبین، چاپ اول، 1380.
3 . احمد سلیمان ، القرآن و الطب، دار العودة البیروت.
4 . مرحوم طبرسی از مفسرین گرانقدر شیعه از اولین کسانی است که لقاح را به معنی آبستنی ابرها دانسته است. مجمع البیان، ج 3، ص 334، مطبعة العرفان، بیروت.
5 . باد و باران در قرآن، مهندس مهدی بازرگان، ص 59 و 126 (تلخیص)
6 . موارد مشابه دیگری نیز در قرآن وجود دارد مثلاً در حالی که تنها فایده نزول باران، روییدن گیاهان نیست؛ می‌فرماید: (فَأَنْزَلْنَا بِهِ الْمَاءَ فَأَخْرَجْنَا بِهِ مِن کُلِّ الَّثمَرَاتِ): (پس بوسیله‌ی آن آب را نازل کردیم (پس) بوسیله‌ی آن بیرون آوردیم از زمین تمام ثمرات را).
7 . زنده جاوید و اعجاز جاویدان، مهندس محمدعلی سادات، ص 35 36.
eporsesh.com
