روش تدبر و اندیشه در آیات قرآن چیست؟
تدبر در آیات قرآن و یا احادیث، دارای مراحل مختلفی است. مرحله نخست آن دقت پیرامون معنای ارائه شده وجایگاه آن است. برای این مرحله بایستی در آغاز به معنای دقیق کلمات از نظر لغوی و تعریف آنها پی برد. سپس ترکیب‌ها را شناخت تا به محتوای ابتدایی آیه دست یافت. پس از آن، باید ارتباط آیه را با آیات قبل و بعد از خود سنجید و نسبت‌ها را استخراج کرد. در مرحله دیگر بایستی مضامین مشابه را در آیه‌های دیگر قرآن دریافت و در مقام مقایسه، نکات زیبای آن را دریافت کرد. البته این گونه تدبر - که نقطه‌های آغازین محسوب می‌شود - نیازمند آگاهی از ادبیات عرب، لغت، علوم قرآنی ورشته‌های مورد نیاز دیگر است. شناخت شأن نزول آیات، بررسی موقعیت تاریخی مسأله و... از دیگر شرایط آن است. خلاصه آن که باید هنگام تلاوت قرآن، در معانی و مفاهیم ارائه شده این آیات و نیز جایگاه خود بسیار تأمل نمود و باید دقت کرد که از هر آیه،در موضوعات مختلف فردی، اجتماعی و... چه پیامی می‌توان دریافت کرد و عینیت آن در حال حاضرچیست؟ مثلاً در آیه پنج (سوره غافر) خداوند فرموده است: (هر امتی همت می‌گماشت تا پیامبر خود را دستگیر کند (هلاک و یا محدود سازد) و با جدل و گفتار باطل برهان حق را پایمال سازد). حال باید نگریست که در زمان حاضر این موضوع، چگونه تکرار می‌شود و کدام جدال و سخن باطل است که حق را مورد هجوم قرار می‌دهد تا آن را محو سازد. خلاصه آن که باید با سؤال در زمینه‌های مختلف، به سراغ قرآن رفت وپاسخ خود را از آن به دست آورد. برای مطالعه بیشتر ر.ک: شناخت قرآن , شهید مطهری پژوهشی پیرامون تدبر در قرآن , تقی‌پور کلیدهای فهم قرآن , کلانتری eporsesh.com
عنوان سوال:

روش تدبر و اندیشه در آیات قرآن چیست؟


پاسخ:

تدبر در آیات قرآن و یا احادیث، دارای مراحل مختلفی است. مرحله نخست آن دقت پیرامون معنای ارائه شده وجایگاه آن است. برای این مرحله بایستی در آغاز به معنای دقیق کلمات از نظر لغوی و تعریف آنها پی برد. سپس ترکیب‌ها را شناخت تا به محتوای ابتدایی آیه دست یافت.
پس از آن، باید ارتباط آیه را با آیات قبل و بعد از خود سنجید و نسبت‌ها را استخراج کرد. در مرحله دیگر بایستی مضامین مشابه را در آیه‌های دیگر قرآن دریافت و در مقام مقایسه، نکات زیبای آن را دریافت کرد.
البته این گونه تدبر - که نقطه‌های آغازین محسوب می‌شود - نیازمند آگاهی از ادبیات عرب، لغت، علوم قرآنی ورشته‌های مورد نیاز دیگر است.
شناخت شأن نزول آیات، بررسی موقعیت تاریخی مسأله و... از دیگر شرایط آن است. خلاصه آن که باید هنگام تلاوت قرآن، در معانی و مفاهیم ارائه شده این آیات و نیز جایگاه خود بسیار تأمل نمود و باید دقت کرد که از هر آیه،در موضوعات مختلف فردی، اجتماعی و... چه پیامی می‌توان دریافت کرد و عینیت آن در حال حاضرچیست؟
مثلاً در آیه پنج (سوره غافر) خداوند فرموده است: (هر امتی همت می‌گماشت تا پیامبر خود را دستگیر کند (هلاک و یا محدود سازد) و با جدل و گفتار باطل برهان حق را پایمال سازد).
حال باید نگریست که در زمان حاضر این موضوع، چگونه تکرار می‌شود و کدام جدال و سخن باطل است که حق را مورد هجوم قرار می‌دهد تا آن را محو سازد. خلاصه آن که باید با سؤال در زمینه‌های مختلف، به سراغ قرآن رفت وپاسخ خود را از آن به دست آورد.
برای مطالعه بیشتر ر.ک:
شناخت قرآن , شهید مطهری
پژوهشی پیرامون تدبر در قرآن , تقی‌پور
کلیدهای فهم قرآن , کلانتری
eporsesh.com





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین