روایات فراوانی در این باره وجود دارد که مقام محمود را به مقام شفاعت تفسیر کرده است.
امام صادق(علی السلام) درباره مقام محمود می فرماید: مقام و مرتبه ای است که همه پیشینیان و متأخران غبطه آن را می خورند. (نورالثقلین 3/206، ح 319.)
در حدیث دیگر آمده: وقتی علی بن ابی طالب(علیه السلام) این آیه را تلاوت کرد: (فَتَهَّجد بِه نافِله لَک عَسی أَن یَبَعَثک رَبُک مَقاما مَحمودا) پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله) به علی(علیه السلام) فرمود: (همانا پروردگار متعال شفاعت را به من بخشید تا در حق اهل توحید از امتم شفاعت کنم و آن را درباره دشمان تو و دشمنان فرزندان تو ممنوع ساخت.) (همان/207، ح 397؛ تفسیر برهان 2/438، ح 3.) همچنین فرمود: مقام پسندیده مقامی است که من در آن برای امتم شفاعت می کنم. (نورالثقلین 3/298، 399.)
از امام موسی بن جعفر(علیه السلام) نیز روایت شده است: در روز قیامت هنگامی که آفریدگان جمع شدند حدود چهل سال می ایستند (معادل سال های دنیا وگرنه در آن روز خورشید و ماهی نیست تا سال و ماه وجود داشته باشد) و عرق تا نزدیک دهانشان را فرا می‌گیرد. آنگاه به سراغ آدم(علیه السلام) می روند تا درباره آنان به شفاعت برخیزد. او به حضرت نوح رهنمونشان می شود. نوح(علیه السلام) نیز به ابراهیم(علیه السلام) دلالتشان می کند و او نیز به موسی(علیه السلام) و آن حضرت نیز به عیسی(علیه السلام) حواله می دهد و حضرت عیسی(علیه السلام) می فرماید: (عَلَیکم بمُحمد صَلی الله علیه و آله)؛ به حضرت محمد(صلی الله علیه و آله) مراجعه کنید. آن حضرت می فرماید: (آنا لها)؛ من برای شفاعت آماده ام، و به جانب بهشت روانه گشته، در بهشت را می کوبد (درهای بهشت باز است، لیکن کوبیدن در باز نشانه ادب است). گفته می شود: کیست؟ - در حالی که خدا داناتر است که چه کسی در می زند – (والله أعلم) می گوید: محمد. گفته می شود: در را برای آن حضرت باز کنید. در این هنگام حضرت رسول(ص) پروردگارش را استقبال کرده و به سجده می افتد و آن قدر طول می دهد تا به او اجازه داده می شود سر از سجده بردارد. پس به او گفته می شود: (تَکَلم وَ سَل تُعط و اِشْفع تُشْفع)؛ [سخن بگو که جواب می شنوی، بخواه تا به تو داده شود، شفاعت کن که شفاعتت پذیرفته می‌شود.] پیامبر سر از سجده بر می دارد و دوباره به سجده می رود. دوباره همین سخنان بر او تکرار می شود. آنگاه سر از سجده بر می‌دارد و حتی آنان را که در آتش سوخته اند نیز شفاعت می کند. در روز قیامت در همه امت ها کسی آبرومندتر از پیامبر اکرم(ص) نیست، و این است معنای سخن خداوند: (عَسی أَن یَبْعَثک رَبُّک مَقاما مَحمودا). (همان/211، ح 403؛ تفسیر برهان 2/440، ح 15.) شخصی از امام صادق(علیه السلام) پرسید: آیا مؤمن هم شفاعت دارد، فرمود: آری، فردی از حاضران پرسید: آیا مؤمن هم به شفاعت محمد(صلی الله علیه و اله) در آن روز نیازمند می شود؟ فرمود: آری، برای این که مؤمنان هم گناهانی دارند. احدی نیست مگر آنکه محتاج شفاعت آن سرور می شود. راوی گوید: مردی از این سخن پیامبر خدا(صلی الله علیه و اله) پرسید که فرمود: (أَنَا سَید وُلْدِ آدَم و لافَخر)؛ [من آقای همه فرزندان آدم هستم و در عین حال این سبب فخر نمی شود.] امام صادق(علیه السلام) فرمود: صحیح است. آن حضرت حلقه در بهشت را می گیرد و می گشاید و سپس به سجده می افتد. خدای تعالی می فرماید: سر بر آور و شفاعت کن که شفاعتت پذیرفته است و هر چه می خواهی بطلب که به تو داده می شود. وی سر بلند کرده، دوباره به سجده می افتد. باز خدای تعالی می فرماید: سربرآور و شفاعت کن که شفاعتت پذیرفته است و درخواست کن که درخواستت برآورده است. پس آن جناب سر بر می دارد و شفاعت و درخواست می کند و به او هر چه خواست می دهند. (تفسیر برهان 2/440، ح 14.)
دانشمندان اهل سنت نیز احادیث فراوانی از پیامبر نقل کرده اند که در آن ها مقام محمود به شفاعت تفسیر و تأویل شده است. (در المنثور 5/324 – 328.)
مفسران به پیروی از احادیث مأثور معتقدند: (منظور از این مقام والا و ارجمند منزلت شفاعت و بالاتر از مقام شفاعت است).
eporsesh.com
