سوره هود
این سوره ، یازدهین سوره قرآن و از سور مکی بوده ، [۱] [۲]که بنام یکی از پیامبران الهی نامیده شده است .
چرا سوره هود، نبأ، واقعه و مرسلات پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) را پیر کرد؟ علت را بیان کنید؟
خدای متعال در آیه 112 سوره هود خطاب به پیامبراسلام‌می‌فرماید: "پس همان‌گونه که فرمان یافته‌ای، استقامت کن، و نیز کسانی که با تو به سوی خدا آمده‌اند (باید استقامت کنند) و طغیان نکنند، که خداوند آنچه را انجام می‌دهید می‌بیند." در تفسیر مجمع البیان از ابن‌عباس روایت شده: "هیچ آیه‌ای شدیدتر و مشکل‌تر از این آیه بر پیامبر9 ناز نشد; لذا هنگامی‌که اصحاب از آن حضرت پرسیدند: چرا به این زودی موهای شما سفید و آثار پیری نمایان شده است؟ فرمود: مرا سوره هود و واقعه پیر کرد."(مجمع البیان، طبرسی، ج 3، ص 227، دارالمکتبة الحیاة، ذیل آیه.) یادآوری می‌شود که آیه یاد شده شامل چند دستور مهم است: استقامت و پایداری برای خدا ; رهبری و مبارزه در مسیر حق و عدالت.(ر.ک: تفسیر نمونه، آیت‌اللّه‌مکارم شیرازی و دیگران، ج 9، ص 258 و 259، دارالکتب الاسلامیة.) چنان‌که در برخی روایات نیز وارد شده است که پیامبر9، فرمودند: "پیر کرد مرا سورة هود، برای خاطر این آیه" و اشاره فرمودند به آیة ]هود، 112[ و با آن‌که شبیه این آیه ]بدون "و من تاب معک"[ در سورة شوری نیز وارد شده است، ولی حضرت فقط نام سورة هود را می‌برند; این برای آن است که خدای تعالی استقامت امت را نیز از ایشان خواسته است و حضرت بیم آن داشت که مأموریت انجام نگیرد و گرنه خود آن حضرت استقامت داشت.(چهل حدیث، امام خمینی، ص 172، نشر مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام.) از طرف دیگر، مضامین اغلب آیات‌ِ این چهار سوره، دربارة آغاز قیامت و کیفیّت حساب و کتاب و عذاب‌های الهی در روز رستاخیز است به‌گونه‌ای که سورة نبأ در آغاز سوره از حادثة بزرگ ]نبأ عظیم[ یاد می‌کند که منظور، روز قیامت است. همچنین در سورة واقعه، اخبار تکان‌دهنده‌ای از حوادث هول‌ناک و مجازات مجرمان در روز قیامت آمده است و لحن سورة مرسلات نیز، مشابه سه سورة دیگر است که خداوند مطلب خود را با قسم‌های شدید شروع می‌کند و وعدة وقوع حتمی قیامت را می‌دهد و چند بار بعد از هر فراز از سخنان خود می‌فرماید: "وَیْل‌ٌ لِّلْمُکَذِّبِین; وای بر تکذیب‌کنندگان، در آن روز." (آیات: 15، 19، 24، 28، 34، 40، 45، 47، 49); چنان‌که برخی از مفسّران گفته‌اند: یکی از علّت‌هایی که این چهار سوره، سبب پیری زودرس در پیامبر9 شدند، همین معانی است; چون خود پیامبر9، اهل یقین بود، گویا این حوادث را با چشم خود می‌دید و برای او فراتر از یک خبر بود; به همین جهت بیشتر بر او تأثیر می‌گذاشت; از طرف دیگر، چون ایشان، پیامبر رحمت بود و تحمّل عذاب امّت خود را نداشت، وقتی از طریق این آیات مطلع میشد که عده‌ای از امّت او بر اثر گمراهی، به این عذاب‌ها گرفتار می‌شوند، رنج می‌برد; مانند رنج بردن پدری که فرزندش، بر اثر خطایی که مرتکب شده، پیش چشمش شکنجه و عذاب شود. این مسئله نیز، سبب ناراحتی و نگرانی بیش از حدّ پیامبر9 میشد و این چند چیز روی هم، باعث شدند تا پیامبر، زودتر از موعد طبیعی پیر شوند. eporsesh.com
خدای متعال در آیه 112 سوره هود خطاب به پیامبراسلام‌می‌فرماید: "پس همان‌گونه که فرمان یافته‌ای، استقامت کن، و نیز کسانی که با تو به سوی خدا آمده‌اند (باید استقامت کنند) و طغیان نکنند، که خداوند آنچه را انجام می‌دهید می‌بیند." در تفسیر مجمع البیان از ابن‌عباس روایت شده: "هیچ آیه‌ای شدیدتر و مشکل‌تر از این آیه بر پیامبر9 ناز نشد; لذا هنگامی‌که اصحاب از آن حضرت پرسیدند: چرا به این زودی موهای شما سفید و آثار پیری نمایان شده است؟ فرمود: مرا سوره هود و واقعه پیر کرد."(مجمع البیان، طبرسی، ج 3، ص 227، دارالمکتبة الحیاة، ذیل آیه.) یادآوری می‌شود که آیه یاد شده شامل چند دستور مهم است: استقامت و پایداری برای خدا ; رهبری و مبارزه در مسیر حق و عدالت.(ر.ک: تفسیر نمونه، آیت‌اللّه‌مکارم شیرازی و دیگران، ج 9، ص 258 و 259، دارالکتب الاسلامیة.) چنان‌که در برخی روایات نیز وارد شده است که پیامبر9، فرمودند: "پیر کرد مرا سورة هود، برای خاطر این آیه" و اشاره فرمودند به آیة ]هود، 112[ و با آن‌که شبیه این آیه ]بدون "و من تاب معک"[ در سورة شوری نیز وارد شده است، ولی حضرت فقط نام سورة هود را می‌برند; این برای آن است که خدای تعالی استقامت امت را نیز از ایشان خواسته است و حضرت بیم آن داشت که مأموریت انجام نگیرد و گرنه خود آن حضرت استقامت داشت.(چهل حدیث، امام خمینی، ص 172، نشر مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام.) از طرف دیگر، مضامین اغلب آیات‌ِ این چهار سوره، دربارة آغاز قیامت و کیفیّت حساب و کتاب و عذاب‌های الهی در روز رستاخیز است به‌گونه‌ای که سورة نبأ در آغاز سوره از حادثة بزرگ ]نبأ عظیم[ یاد می‌کند که منظور، روز قیامت است. همچنین در سورة واقعه، اخبار تکان‌دهنده‌ای از حوادث هول‌ناک و مجازات مجرمان در روز قیامت آمده است و لحن سورة مرسلات نیز، مشابه سه سورة دیگر است که خداوند مطلب خود را با قسم‌های شدید شروع می‌کند و وعدة وقوع حتمی قیامت را می‌دهد و چند بار بعد از هر فراز از سخنان خود می‌فرماید: "وَیْل‌ٌ لِّلْمُکَذِّبِین; وای بر تکذیب‌کنندگان، در آن روز." (آیات: 15، 19، 24، 28، 34، 40، 45، 47، 49); چنان‌که برخی از مفسّران گفته‌اند: یکی از علّت‌هایی که این چهار سوره، سبب پیری زودرس در پیامبر9 شدند، همین معانی است; چون خود پیامبر9، اهل یقین بود، گویا این حوادث را با چشم خود می‌دید و برای او فراتر از یک خبر بود; به همین جهت بیشتر بر او تأثیر می‌گذاشت; از طرف دیگر، چون ایشان، پیامبر رحمت بود و تحمّل عذاب امّت خود را نداشت، وقتی از طریق این آیات مطلع میشد که عده‌ای از امّت او بر اثر گمراهی، به این عذاب‌ها گرفتار می‌شوند، رنج می‌برد; مانند رنج بردن پدری که فرزندش، بر اثر خطایی که مرتکب شده، پیش چشمش شکنجه و عذاب شود. این مسئله نیز، سبب ناراحتی و نگرانی بیش از حدّ پیامبر9 میشد و این چند چیز روی هم، باعث شدند تا پیامبر، زودتر از موعد طبیعی پیر شوند. eporsesh.com
عنوان سوال:
چرا سوره هود، نبأ، واقعه و مرسلات پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) را پیر کرد؟ علت را بیان کنید؟
پاسخ:
خدای متعال در آیه 112 سوره هود خطاب به پیامبراسلام‌می‌فرماید: "پس همان‌گونه که فرمان یافته‌ای، استقامت کن، و نیز کسانی که با تو به سوی خدا آمده‌اند (باید استقامت کنند) و طغیان نکنند، که خداوند آنچه را انجام می‌دهید می‌بیند."
در تفسیر مجمع البیان از ابن‌عباس روایت شده: "هیچ آیه‌ای شدیدتر و مشکل‌تر از این آیه بر پیامبر9 ناز نشد; لذا هنگامی‌که اصحاب از آن حضرت پرسیدند: چرا به این زودی موهای شما سفید و آثار پیری نمایان شده است؟ فرمود: مرا سوره هود و واقعه پیر کرد."(مجمع البیان، طبرسی، ج 3، ص 227، دارالمکتبة الحیاة، ذیل آیه.)
یادآوری می‌شود که آیه یاد شده شامل چند دستور مهم است: استقامت و پایداری برای خدا ; رهبری و مبارزه در مسیر حق و عدالت.(ر.ک: تفسیر نمونه، آیت‌اللّه‌مکارم شیرازی و دیگران، ج 9، ص 258 و 259، دارالکتب الاسلامیة.)
چنان‌که در برخی روایات نیز وارد شده است که پیامبر9، فرمودند: "پیر کرد مرا سورة هود، برای خاطر این آیه" و اشاره فرمودند به آیة ]هود، 112[ و با آن‌که شبیه این آیه ]بدون "و من تاب معک"[ در سورة شوری نیز وارد شده است، ولی حضرت فقط نام سورة هود را می‌برند; این برای آن است که خدای تعالی استقامت امت را نیز از ایشان خواسته است و حضرت بیم آن داشت که مأموریت انجام نگیرد و گرنه خود آن حضرت استقامت داشت.(چهل حدیث، امام خمینی، ص 172، نشر مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام.)
از طرف دیگر، مضامین اغلب آیات‌ِ این چهار سوره، دربارة آغاز قیامت و کیفیّت حساب و کتاب و عذاب‌های الهی در روز رستاخیز است به‌گونه‌ای که سورة نبأ در آغاز سوره از حادثة بزرگ ]نبأ عظیم[ یاد می‌کند که منظور، روز قیامت است.
همچنین در سورة واقعه، اخبار تکان‌دهنده‌ای از حوادث هول‌ناک و مجازات مجرمان در روز قیامت آمده است و لحن سورة مرسلات نیز، مشابه سه سورة دیگر است که خداوند مطلب خود را با قسم‌های شدید شروع می‌کند و وعدة وقوع حتمی قیامت را می‌دهد و چند بار بعد از هر فراز از سخنان خود می‌فرماید: "وَیْل‌ٌ لِّلْمُکَذِّبِین; وای بر تکذیب‌کنندگان، در آن روز." (آیات: 15، 19، 24، 28، 34، 40، 45، 47، 49); چنان‌که برخی از مفسّران گفته‌اند: یکی از علّت‌هایی که این چهار سوره، سبب پیری زودرس در پیامبر9 شدند، همین معانی است; چون خود پیامبر9، اهل یقین بود، گویا این حوادث را با چشم خود می‌دید و برای او فراتر از یک خبر بود; به همین جهت بیشتر بر او تأثیر می‌گذاشت; از طرف دیگر، چون ایشان، پیامبر رحمت بود و تحمّل عذاب امّت خود را نداشت، وقتی از طریق این آیات مطلع میشد که عده‌ای از امّت او بر اثر گمراهی، به این عذاب‌ها گرفتار می‌شوند، رنج می‌برد; مانند رنج بردن پدری که فرزندش، بر اثر خطایی که مرتکب شده، پیش چشمش شکنجه و عذاب شود. این مسئله نیز، سبب ناراحتی و نگرانی بیش از حدّ پیامبر9 میشد و این چند چیز روی هم، باعث شدند تا پیامبر، زودتر از موعد طبیعی پیر شوند.
eporsesh.com
- [سایر] هشدارهای خداوند متعال در قرآن کریم به نبی اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) یا سایر پیامبران الهی به چه معناست؟
- [سایر] در زمان نزول آیات قرآن کریم، پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم)، چه حال و سخنی در همان لحظه داشتند؟
- [سایر] واقعه معراج پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) را تشریح کنید؟
- [سایر] امام سجاد و علی اکبر علیهم السلام روز عاشورا چند ساله بودند و آیا پیامبر - صلی الله علیه و آله و سلم - فرزندی به نام قاسم داشتند؟
- [سایر] آیا فتوحات بعد از پیامبر صلی الله علیه و آله همان انگیزههای زمان پیامبر صلی الله علیه و آله را دنبال میکرد؟
- [سایر] پیامبر اکرم(ص) فرمودند: چهار سوره مرا پیر کرد، آن چهار سوره کدام است؟
- [سایر] چه دلایلی بر ختم نبوت و رسالت توسط پیامبر اسلام- صلی الله علیه و آله وسلم- وجود دارد؟
- [سایر] نخستین ایمان آورنده به رسالت پیامبر اکرم- صلی الله علیه و آله – چه کسی بود؟
- [سایر] چگونه می‌توان ثابت کرد که حضرت محمّد صلّی الله علیه و آله پیامبر خداست؟
- [سایر] همسرداری پیامبر صلی الله علیه و آله چگونه بوده است؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] صلوات بر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و آل او از مستحبات مؤکد است و هر وقت انسان اسم مبارک حضرت رسول صلی الله علیه و آله مانند محمد و احمد یا لقب یا کنیه آن جناب؛ مثل مصطفی و ابو القاسم، را بگوید یا بشنود، اگر چه در نماز باشد، مستحب است صلوات بفرستد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . هر وقت انسان اسم مبارک حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله مانند محمد و احمد صلی الله علیه و آله یا لقب و کنیه آن جناب را مثل مصطفی و ابو القاسم بگوید یا بشنود اگر چه در نماز باشد، مستحب است صلوات بفرستد.
- [آیت الله اردبیلی] بنابر احتیاط حمد و ثنای پروردگار و صلوات بر پیامبر اکرم و آل پیامبر علیهم‌السلام باید به عربی گفته شود و در حمد و ثنای خداوند و صلوات بر پیامبر اکرم و آل پیامبر علیهم‌السلام و دعوت مردم به تقوا و خواندن یک سوره کامل در دو خطبه، باید ترتیب مراعات شود.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر بخواهد خبری را که نمیداند راست است یا دروغ، نقل کند، بنا بر احتیاط نباید به خداوند یا پیامبر صلی الله علیه و آله یا امام علیهالسلام نسبت دهد، بلکه باید مثلاً چنین بگوید: چنین روایت شده است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کافر یعنی کسی که منکر خدا است یا برای خدا شریک قرار می دهد، یا رسالت حضرت خاتم الانبیاء محمد بن عبدالله صلی الله علیه و آله را قبول ندارد، نجس است. و نیز کسی که یکی از ضروریات دین مبین اسلام را منکر شود، چنان چه بداند آن چیز ضروری دین است، نجس می باشد، و اگر نداند احتیاطاً باید از او اجتناب کرد. و نیز کافر کتابی بنابر قول مشهور نجس است و احتیاط واجب رعایت این قول است.
- [امام خمینی] موقع نوشتن اسم مبارک حضرت رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم مستحب است صلوات را هم بنویسد. و نیز بهتر است هر وقت آن حضرت را یاد می کند صلوات بفرستد
- [آیت الله مکارم شیرازی] اشْهد انْ لا اله إلا الله وحْده لا شریک له: گواهی می دهم هیچ کس شایسته پرستش جز خداوند نیست، یگانه است و شریک ندارد. و اشْهد ان محمداً عبْده و رسوله: و گواهی می دهم محمد(صلی الله علیه وآله) بنده و فرستاده اوست. اللهم صل علی محمد و آل محمد: خداوندا! درود بفرست بر محمد(صلی الله علیه وآله) و اهل بیت او(علیهم السلام).
- [آیت الله نوری همدانی] موقع نوشتن اسم مبارک حضرت رسول – صلی الله علیه و آله و سلم – مستحب است صلوات را هم بنویسد . و نیز بهتر است هر وقت آن حضرت را یاد می کند ، صلوات بفرستد .
- [آیت الله نوری همدانی] مستحب است بعد از تکبیره الاحرام بگوید : یا مُحسنُ قداتاکَ المسیءُ و قد امَرتَ المحسنَ ان یتجاوَز عنِ المسی ءِ انتَ المحسنُ و انا المُسی ءُ بحقّ محمّدٍ و آلِ محّمدٍ صل عَلی محّمدِ و ال محّمدِ و تجاوَز عن قبیحِ ما تعلمُ منّی .یعنی ای خدائی که به بندگان احسان می کنی بندة گنهکار به در خانة تو آمده و تو امر کرده ای که نییکوکار از گنهکار بگذرد ، تو نیکو کاری و من گناهکار بحقّ محّمدٍ و آل محّمدٍ صلی اللهُ علیه و آله و سّلم .رحمت خود را بر محمد و آل محمد بفرست و از بدیها یی که می دانی از من سر زده . بگذر .
- [امام خمینی] مستحب است بعد از تکبیرة الاحرام بگوید: "یا محسن قد اتاک المسیی ء و قد امرت المحسن ان یتجاوز عن المسیی ء انت المحسن و انا المسیی ء بحق محمد و آل محمد صل علی محمد و آل محمد و تجاوز عن قبیح ما تعلم منی"، یعنی ای خدایی که به بندگان احسان می کنی، بنده گنهکار به در خانه تو آمده و تو امر کرده ای که نیکوکار از گنهکار بگذرد، تو نیکوکاری و من گناهکار، به حق محمد و آل محمد صلی الله علیه و آله و سلم رحمت خود را بر محمد و آل محمد بفرست و از بدیهایی که می دانی از من سر زده بگذر.