به اتفاق مورخان و شرح حال نگاران و پس از جمع بندی از آرای آنان می توان گفت اوّلین ایمان آورنده به پیامبر- صلی الله علیه و آله - از مردان علی بن ابی طالب- علیه السلام - و از زنان خدیجه- علیها السلام - همسر گرامی پیامبر است.[1]
برخی گفته اند که علی- علیه السلام - قبل از خدیجه- علیها السلام - و اساسا اوّلین مؤمن به اسلام است.[2] و خدیجه- علیها السلام - بعد از او به پیامبر- صلی الله و علیه و آله - ایمان آورده است. این سخن به دلایلی درست است، چون خود امیر مؤمنان علی بن ابی طالب- علیه السلام – فرمود: "من در کودکی که پیش آن حضرت تربیت می شدم آن حضرت مرا با خود به کوه حراء می برد و غیر از من کسی از جای او مطلع نبود، و من همیشه با او همراه بودم". در این صورت وقتی وحی نازل شده، علی- علیه السلام - در کنار او بوده و شاهد نزول وحی، از اینروی می تواند اولین گرونده به پیامبر- صلی الله علیه و آله - باشد.
رسول خدا- صلی الله علیه و آله - نیز در جمله ای خطاب به علی فرمود: (انک تسمع ما اسمع و تری ما اری الا انک لست بنبی).[3] آنچه من می شنوم تو نیز می شنوی و آنچه من می بینم تو نیز می بینی. منظور از آن وحی و صداهای ماوراء الطبیعه و تمام مشاهد و علوم است که پیامبر درباره علی می فرماید: این جملات را پیامبر به جز او به احدی نگفته است. ابن سعد در الطبقات، ابن قتیبه دینوری در الامامه و السیاسه، ابن اعثم کوفی در الفتوح و ابن حجر عسقلانی در الاصابه روایتی از پیامبر- صلی الله علیه و آله - نقل کرده اند مبنی بر این که علی اولین ایمان آورنده بر من است ملازم او باشید و هیچگاه از او جدا نشوید.[4]
بلاذری نیز روایتی آورده مبنی بر این که اول ایمان آورنده علی است.[5]
بنابراین برخی از گزارش های تاریخی خدیجه- علیها السلام - را اولین مؤمن به پیامبر- صلی الله علیه و آله - معرفی کرده و برخی علی- علیه السلام - را، اما این گزارش ها معارض نیستند بلکه جمع بین آن روایات این است که علی از مردان و خدیجه از زنان اول هستند، چون در برخی از روایات نیز گزارش شده که علی و خدیجه و پیامبر هفت سال قبل از همه با پیامبر- صلی الله علیه و آله - نماز خوانده اند. قراینی دیگر نیز هست که حاکی از ایمان آنان به پیامبر- صلی الله علیه و آله قبل از همه است.
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. قرآن و معصومان در آینه علوی، امیر علی حسنلو.
2 تاریخ پیامبر اسلام، محمد ابراهیم آیتی.
پی نوشتها:
[1]. ابن عبدالبر، یوسف بن عبد الله، الاستیعاب فی معرفه الاصحاب، بیروت، دار الجیل، ج4، ص1819- 1820.
[2]. ابن عبدالبر، همان، ج3، ص1090 ، 1095 ابن اثیرجزری، اسدالغابه فی معرفه الصحابه، ج3، ص593.
[3]. نهج البلاغه، ترجمه شهیدی، سید جعفر، چاپ پنجم، تهران، انتشارات انقلاب اسلامی، 1373ش، ص2220، ص101 103.
[4]. ابن حجر عسقلانی، الاصابه فی تمییز الصحابه، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1415ق ؛ طبقات ابن سعد، ج13، ص15 دینوری، الامامة و السیاسه، بیروت دارالاضواء 141، ج1، ص22، ابن عثم، الفتوح، ج3، ص169
[5]. بلاذری انساب الاشراف،ج1،ص112
منبع: اندیشه قم
