از دیدگاه قرآن، برخی از مهمترین عوامل خارج شدن از تعادل روحی عبارتاند از:
1. شرک و نسیان الهی با توجه به پرستش الهههای متعدد: مشرکان، در میان انواع تضادها و تناقضها غوطهورند، هر روز دل به معبودی میبندند و هر زمان به اربابی رو میآورند، نه آرامشی، نه اطمینانی و نه خط روشنی دارند، اما موحدان، دل در گرو عشق خدا داشته، او را از تمام عالم برگزیدهاند و در همه حال، به لطف او پناه میبرند، خط و برنامة آنها واضح و سرنوشت و سرانجامشان روشن است; قرآن کریم، در قالب مثالی گویا و زیبا، سرنوشت موحد و مشرک را چنین ترسیم کرده میفرماید: "ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلاً رَّجُلاً فِیهِ شُرَکَآءُ مُتَشََکِسُونَ وَرَجُلاً سَلَمًا لِّرَجُلٍ هَلْ یَسْتَوِیَانِ مَثَلاً...;(زمر،29) خداوند، مثالی زده است: مردی را که مملوک شرکایی است که دربارة او پیوسته به مشاجره مشغولند و مردی را که تنها تسلیم یک نفر است، آیا این دو یکسانند؟..." شخص مشرک، خود را در میان دستورهای ضد و نقیض خدایان و معبودهای مختلف، متحیر و سرگردان میبیند و نمیداند با نوای کدام یک خود را هماهنگ سازد؟!، امّا شخص موحّد، تحت سرپرستی کسی قرار دارد که در همه چیز و همه حال و همه جا از او حمایت میکند، خط و برنامه او مشخص است، لذا با روحی آرام گام برمیدارد و با اطمینان خاطر پیش میرود.
2. غفلت از یاد حق: یاد خدا، مایة آرامش جان، تقوا و شهامت است و فراموش کردن او، مایة اضطراب و ترس و نگرانی است. آن کس که ایمان به خدا دارد و دل به ذات پاک او بسته، از همة نگرانیها در امان است; قرآن کریم در اینباره میفرماید: "وَ مَنْ أَعْرَضَ عَن ذِکْرِی فَإِنَّ لَهُو مَعِیشَةً ضَنکًا;(طه،124) و هر کس از یاد من روی گردان شد، زندگی تنگ ]و سختی[ خواهد داشت."، هنگامی که انسان به دنبال فراموشی یاد خدا، مسئولیتهایش را به فراموشی بسپارد، غرق در شهوات و حرص و طمع میگردد و زندگی سختی نصیب او شده و دائم در اضطراب و نگرانی شدید به سر خواهد برد.(ر.ک: تفسیر نمونه، آیت اللّه مکارم شیرازی و دیگران، ج 19، ص 444; ج 13، ص 327، دارالکتب الاسلامیة.)
eporsesh.com
