آیا می توان گفت طبق آیه 129 سوره نساء و آیه 3 سوره نساء, تعدد زوجات جایز نیست؟
بعضی برای جمع بین این دو آیه, راه افراط را پیموده و گفته اند که مجموع دو آیه, دلالت دارند بر این که ازدواج با بیش از یک همسر جایز نیست زیرا آیه نخست, جواز تعدد همسران را متوقف بر رعایت عدالت در میان آنان دانسته است و آیه دوم, دلالت دارد بر این که رعایت عدالت در میان همسران امکان ندارد و مرد هرگز نمی تواند میان همسران خود به عدالت رفتار کند و نتیجه جمع بین این دو آیه, جایز نبودن ازدواج با بیش از یک همسر خواهد بود. بدیهی است جمع بین این دو آیه, به این شکل, چیزی جز به ابتذال کشاندن آیات نیست. چگونه ممکن است که از یک سو, خداوند به انسان, اجازه ازدواج با چهار همسر را بدهد و آن را مشروط به عدالت کند و از سوی دیگر، بگوید: شما هرگز نمی توانید این شرط را مراعات کنید و در نتیجه, گرفتن بیش از یک زن, جایز نباشد؟! منظور این است که اگر بخواهید بین همسرانتان تساوی مطلق برقرار کنید و هیچ فرقی بین آنها نگذارید این کار برایتان میسور نیست, به ویژه این که درجه محبت قلبی و عواطف انسان نسبت به همسران، در اختیار او نیست تا عدالت را در آن رعایت کند و طبیعی است که تفاوت در محبت قلبی منشاء تفاوت در رفتار ظاهری انسان نیز می شود. پس اگر کسی که دارای چند همسر است، بخواهد با همه آن ها رفتاری یکسان داشته باشد و هم در محبت قلبی و هم در رفتار ظاهری، هیچ فرقی بین آنها نگذارد، این کار، شدنی نیست. یکی زیبا تر است و دیگری زشت تر، یکی جوانتر است و دیگری پیرتر، یکی خوش اخلاق است و دیگری بد اخلاق، و سر انجام، جهات مختلف دیگری نیز در کار زنها است که تفاوت در آنها خواه و ناخواه منشاء تفاوت علاقه قلبی شخص به همسرانش خواهد شد که ناخودآگاه تا حدی در رفتارش نیز تأثیر می گذارد. خداوند در این آیه می فرماید: رعایت این اندازه از عدالت، ممکن نیست و ما آن را از شما نمی خواهیم، بلکه شما نباید از یکی چنان روی برگردانید که گویی همسر شما نیست و کار را به جایی نرسانید که حتی حقوق قانونی او را هم مراعات نکنید. این چیزی است که در مجموع، از جمله ((ولن تستطیعوا ان تعدلوا بین النساء و لو حرصتم فلا فلا تمیلوا کل المیل فتذروها کالمعلقه)) استفاده می شود. eporsesh.com
عنوان سوال:

آیا می توان گفت طبق آیه 129 سوره نساء و آیه 3 سوره نساء, تعدد زوجات جایز نیست؟


پاسخ:

بعضی برای جمع بین این دو آیه, راه افراط را پیموده و گفته اند که مجموع دو آیه, دلالت دارند بر این که ازدواج با بیش از یک همسر جایز نیست زیرا آیه نخست, جواز تعدد همسران را متوقف بر رعایت عدالت در میان آنان دانسته است و آیه دوم, دلالت دارد بر این که رعایت عدالت در میان همسران امکان ندارد و مرد هرگز نمی تواند میان همسران خود به عدالت رفتار کند و نتیجه جمع بین این دو آیه, جایز نبودن ازدواج با بیش از یک همسر خواهد بود.
بدیهی است جمع بین این دو آیه, به این شکل, چیزی جز به ابتذال کشاندن آیات نیست. چگونه ممکن است که از یک سو, خداوند به انسان, اجازه ازدواج با چهار همسر را بدهد و آن را مشروط به عدالت کند و از سوی دیگر، بگوید: شما هرگز نمی توانید این شرط را مراعات کنید و در نتیجه, گرفتن بیش از یک زن, جایز نباشد؟!
منظور این است که اگر بخواهید بین همسرانتان تساوی مطلق برقرار کنید و هیچ فرقی بین آنها نگذارید این کار برایتان میسور نیست, به ویژه این که درجه محبت قلبی و عواطف انسان نسبت به همسران، در اختیار او نیست تا عدالت را در آن رعایت کند و طبیعی است که تفاوت در محبت قلبی منشاء تفاوت در رفتار ظاهری انسان نیز می شود. پس اگر کسی که دارای چند همسر است، بخواهد با همه آن ها رفتاری یکسان داشته باشد و هم در محبت قلبی و هم در رفتار ظاهری، هیچ فرقی بین آنها نگذارد، این کار، شدنی نیست. یکی زیبا تر است و دیگری زشت تر، یکی جوانتر است و دیگری پیرتر، یکی خوش اخلاق است و دیگری بد اخلاق، و سر انجام، جهات مختلف دیگری نیز در کار زنها است که تفاوت در آنها خواه و ناخواه منشاء تفاوت علاقه قلبی شخص به همسرانش خواهد شد که ناخودآگاه تا حدی در رفتارش نیز تأثیر می گذارد.
خداوند در این آیه می فرماید: رعایت این اندازه از عدالت، ممکن نیست و ما آن را از شما نمی خواهیم، بلکه شما نباید از یکی چنان روی برگردانید که گویی همسر شما نیست و کار را به جایی نرسانید که حتی حقوق قانونی او را هم مراعات نکنید. این چیزی است که در مجموع، از جمله ((ولن تستطیعوا ان تعدلوا بین النساء و لو حرصتم فلا فلا تمیلوا کل المیل فتذروها کالمعلقه)) استفاده می شود.
eporsesh.com





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین