آیا محتوای قرآن با کتاب‌های پیامبران دیگر فرق می‌کند؟
قرآن کریم به عنوان آخرین و کامل‌ترین کتاب آسمانی بر خاتم پیامبران خداوند نازل شد و در برگیرنده برنامه‌های هدایتی و تربیتی جدیدی بود که در واقع کامل‌ترین برنامة زندگی بشری که تأمین کننده سعادت دنیا و آخرت انسان‌ها می‌باشد را به همراه دارد. بخشی از قرآن کریم، با کتاب‌های آسمانی دیگر مثل تورات، انجیل و... قبل از تحریف شدن، یعنی کتاب‌های واقعی پیامبران بزرگ الهی در اصول توحیدی مشترک است؛ علاوه بر این قرآن کریم کتاب‌های واقعی پیامبران الهی را تأیید و تصدیق می‌کند چنان که می‌فرماید: (نزل علیک الکتاب بالحق مصدقاً لما بین یدیه و انزل التورایة والانجیل من قبل هدی للناس و انزل الفرقان)؛[1](همان کسی که) کتاب را به حق بر تو نازل کرد که با نشانه‌های کتب پیشین منطبق بود، و تورات و انجیل را پیش از ان، برای هدایت مردم، فرستاد و (نیز قرآن) کتابی که حق را از باطل مشخص می‌سازد، نازل کرد.) قرآن کریم، مسائل توحید و خداشناسی را در حد و سطح بالاتر و به طور دقیق‌تری و با تفصیل بیشتر، مطرح کرده است. از آن جا که دین مقدس اسلام، جهانی بوده، کتاب قرآن کریم نیز جهانی و فراگیر می‌باشد و تمام مردم و بشریت در تمام عصرها مورد خطاب قرآن کریم هستند (و ما ارسلناک الا کافة للناس بشیراً و نذیرا...)؛[2] و ما تو را جز برای همة مردم نفرستادیم تا (آن‌ها را به پاداش‌های الهی) بشارت دهی و (از عذاب او) بترسانی...). ولی سایر رسالت کتاب‌های آسمانی برای مقطع خاص و مردم منطقه‌ای خاص بوده و جهانی نبوده‌اند. به همین علت قرآن کریم نسبت به سایر کتاب‌های آسمانی، مسائل احکام و مباحث اخلاقی و ارزشی مثل نماز، روزه، انفاق در راه خدا و... را با تفصیل بیشتری مطرح کرده است، ولی در کتاب‌های دیگر مثل تورات، انجیل و... به احکام و مسائل دیگر به طور مجمل اشاره شده و در بسیاری از موارد نیز اساساً اشاره‌ای نشده است.[3] قرآن کریم معجزه بزرگ پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله است به خلاف سایر کتاب‌های آسمانی که معجزه نیستند سایر کتب آسمانی مورد تحریف قرار گرفته‌اند، ولی قرآن کریم تنها کتاب آسمانی است که از تحریف محفوظ مانده است؛ (انا نحن نزلنا الذکر و انا له لحافظون)؛[4] ما قرآن را نازل کردیم؛ و ما به طور قطع نگهدار آن هستیم... بنابراین، قرآن کریم، محتوای کتب آسمانی تحریف نشده و واقعی و بعثت و پیامبری پیامبران پیشین را مورد تصدیق قرار می‌دهد؛ ولی از آن جا که قرآن کتاب کامل جهانی و در بردارندة برنامه‌های هدایتی و تربیتی کاملی می‌باشد، پس با وجود چنین کتابی سایر کتب آسمانی منسوخ می‌شوند و همة مردم از ظهور و بعثت پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله وظیفه دارند از پیامبر خاتم و قرآن کریم پیروی نمایند.[5] معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر: 1. علامه شهید مرتضی مطهری، آشنایی اسلام قرآن (قم، انتشارات صدرا)، ج 2، ص 155 173. 2. ناصر مکارم شیرازی و دیگران، تفسیر نمونه (تهران، دارالکتب الاسلامیة) ج 18، ص 91 96. 3. علامه طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، (قم: انتشارات اسلامی)، ج 11، ص 46. -------------------------------------------------------------------------------- [1] . آل عمران/ 3. [2] . سبأ/ 28. [3] . طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، تهران، دارالکتب االاسلامیة، ج 6، ص 67، ج 16، ص 440 402. [4] . حجر/ 9. [5] . ر. ک: مکارم شیرازی، ناصر و همکاران، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیة، ج 2، ص 309 314؛ ج 11، ص 17 31.
عنوان سوال:

آیا محتوای قرآن با کتاب‌های پیامبران دیگر فرق می‌کند؟


پاسخ:

قرآن کریم به عنوان آخرین و کامل‌ترین کتاب آسمانی بر خاتم پیامبران خداوند نازل شد و در برگیرنده برنامه‌های هدایتی و تربیتی جدیدی بود که در واقع کامل‌ترین برنامة زندگی بشری که تأمین کننده سعادت دنیا و آخرت انسان‌ها می‌باشد را به همراه دارد.
بخشی از قرآن کریم، با کتاب‌های آسمانی دیگر مثل تورات، انجیل و... قبل از تحریف شدن، یعنی کتاب‌های واقعی پیامبران بزرگ الهی در اصول توحیدی مشترک است؛ علاوه بر این قرآن کریم کتاب‌های واقعی پیامبران الهی را تأیید و تصدیق می‌کند چنان که می‌فرماید: (نزل علیک الکتاب بالحق مصدقاً لما بین یدیه و انزل التورایة والانجیل من قبل هدی للناس و انزل الفرقان)؛[1](همان کسی که) کتاب را به حق بر تو نازل کرد که با نشانه‌های کتب پیشین منطبق بود، و تورات و انجیل را پیش از ان، برای هدایت مردم، فرستاد و (نیز قرآن) کتابی که حق را از باطل مشخص می‌سازد، نازل کرد.) قرآن کریم، مسائل توحید و خداشناسی را در حد و سطح بالاتر و به طور دقیق‌تری و با تفصیل بیشتر، مطرح کرده است. از آن جا که دین مقدس اسلام، جهانی بوده، کتاب قرآن کریم نیز جهانی و فراگیر می‌باشد و تمام مردم و بشریت در تمام عصرها مورد خطاب قرآن کریم هستند (و ما ارسلناک الا کافة للناس بشیراً و نذیرا...)؛[2] و ما تو را جز برای همة مردم نفرستادیم تا (آن‌ها را به پاداش‌های الهی) بشارت دهی و (از عذاب او) بترسانی...). ولی سایر رسالت کتاب‌های آسمانی برای مقطع خاص و مردم منطقه‌ای خاص بوده و جهانی نبوده‌اند. به همین علت قرآن کریم نسبت به سایر کتاب‌های آسمانی، مسائل احکام و مباحث اخلاقی و ارزشی مثل نماز، روزه، انفاق در راه خدا و... را با تفصیل بیشتری مطرح کرده است، ولی در کتاب‌های دیگر مثل تورات، انجیل و... به احکام و مسائل دیگر به طور مجمل اشاره شده و در بسیاری از موارد نیز اساساً اشاره‌ای نشده است.[3]
قرآن کریم معجزه بزرگ پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله است به خلاف سایر کتاب‌های آسمانی که معجزه نیستند سایر کتب آسمانی مورد تحریف قرار گرفته‌اند، ولی قرآن کریم تنها کتاب آسمانی است که از تحریف محفوظ مانده است؛ (انا نحن نزلنا الذکر و انا له لحافظون)؛[4] ما قرآن را نازل کردیم؛ و ما به طور قطع نگهدار آن هستیم... بنابراین، قرآن کریم، محتوای کتب آسمانی تحریف نشده و واقعی و بعثت و پیامبری پیامبران پیشین را مورد تصدیق قرار می‌دهد؛ ولی از آن جا که قرآن کتاب کامل جهانی و در بردارندة برنامه‌های هدایتی و تربیتی کاملی می‌باشد، پس با وجود چنین کتابی سایر کتب آسمانی منسوخ می‌شوند و همة مردم از ظهور و بعثت پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله وظیفه دارند از پیامبر خاتم و قرآن کریم پیروی نمایند.[5]
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. علامه شهید مرتضی مطهری، آشنایی اسلام قرآن (قم، انتشارات صدرا)، ج 2، ص 155 173.
2. ناصر مکارم شیرازی و دیگران، تفسیر نمونه (تهران، دارالکتب الاسلامیة) ج 18، ص 91 96.
3. علامه طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، (قم: انتشارات اسلامی)، ج 11، ص 46.
--------------------------------------------------------------------------------
[1] . آل عمران/ 3.
[2] . سبأ/ 28.
[3] . طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، تهران، دارالکتب االاسلامیة، ج 6، ص 67، ج 16، ص 440 402.
[4] . حجر/ 9.
[5] . ر. ک: مکارم شیرازی، ناصر و همکاران، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیة، ج 2، ص 309 314؛ ج 11، ص 17 31.





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین