(اعلی) از (علو) مشتق شده که به معنای نوعی برتری است. در توصیف خداوند به اعلا، تنها در مقام انتساب موجود مخلوق که در برابر او پست و دنی است این واژه و واژه های دیگری چون (علیّ) و (متعالی) به کار می رود.1
اما از آنجا که حضرت حق، علوّ بالذات دارد و در واقع این برتری ذاتی او است و مخلوقات و موجودات، علوّ و برتری شان بالغیر و به واسطه افاضه علوّ خداوند به آنها است؛ اصلاً نمی توان برتری مخلوقات را با برتری خداوند متعال نسبت سنجی کرد و گفت: خدا از مخلوقاتش که برترند برتر می باشد. در اینجا مقایسه معنا و مفهوم ندارد.2
بر این اساس، واژه (اعلا)، بیانگر این حقیقت است که خداوند متعال، برتر از آن است که در فکر مخلوقات خود بگنجد. به مقام ذات او راهی نیست؛ نه فکر بدان مقام راه دارد و نه عقل و نه وهم و نه کشف ارباب شهود: (یَعْلَمُ ما بَیْنَ أَیْدِیهِمْ وَ ما خَلْفَهُمْ وَ لا یُحِیطُونَ بِهِ عِلْماً).3
عنقا شکار کس نشود دام بازچین
کاینجا همیشه باد به دست است دام را
پی نوشت:
1. نگا: رسائل توحیدی، ص 64.
2. نگا: قاضی سعید قمی، شرح توحید صدوق، ج 1، ص 88.
3. طه 20، آیه 110.
منبع: www.porseman.org
