ابتدا باید دید ارثی بودن امامت و رهبری یعنی چه و توارث در آن بار منفی دارد یا مثبت؟ سپس باید دید فلسفه معرفی امامان توسط پیامبر(ص) چیست و اصلاً این مسأله ربطی به ارثی بودن مسأله دارد یانه:
الف) ارثی بودن امامت و رهبری یعنی چه؟
ارثی بودن به معنای آن است که فارق از هرگونه معیار اساسی و صحیح حکومت از کسی به خاندان وی منتقل شود. در بسیاری از نظام‌های شاهنشاهی و سلطنتی این شیوه حکم‌فرما است وبراساس آن صلاحیت‌های لازم جهت اداره جامعه و حکومت به کلی از نظر دور مانده و حفظ قدرت و سلطنت در یک خانواده اصل حاکم بر همه ارزش‌ها و معیارها تلقی می‌شود.
ب ) آیا ارثی بودن دارای بار مثبت است یا منفی؟
بدیهی است ارثی بودن به معنای فوق از نظر منطقی کاملاً نادرست وباطل می‌باشد و بهترین گواه بر بطلان این روش نظام‌های موروثی حاکم بر جهان به ویژه کشور ما ایران در طول تاریخ است که بارها و بارها جامعه را به سوی پرتگاه‌های خطرناکی هدایت نموده و موجب سقوط و انحطاطات بسیاری گردیده است.
ج ) آیا امامت اهل‌بیت(علیهم السلام) موروثی است؟
بررسی و ژرفکاوی معیارهای اساسی امامت و رهبری در اسلام به خوبی نشان می‌دهد که اساسا اسلام با نظام موروثی کاملاً در تضاد و چالش است و به هیچ روی چنین شیوه‌ای را برنمی‌تابد،امامت اهل‌بیت(علیهم السلام) نیز یعنی امامت و حکومت عالی‌ترین و برجسته‌ترین معیارها از جمله عصمت که برتراز آن هیچ ملاکی قابل تصور نیست، بنابراین آن نقطه منفی که در نظام‌های موروثی وجود دارد هرگز در امامت اهل‌بیت یافت نمی‌شود، لیکن در اینجا این سؤال رخ می‌نماید که چگونه ارزش‌های لازم تنها در 12 نفر از سلسله شریفه اهل‌بیت پیامبر(صلی الله علیه و آله) جمع گردیده و نه تنها دیگران در چنین فضیلتی با آنان مساوی نیستند، بلکه دیگر منسوبین به پیامبر( صلی الله علیه وآله) نیز از آن بی‌بهره‌اند!
در این رابطه باید گفت رسیدن به هر چیزی، به ویژه اهداف، آرمان‌ها و مقامات عالیه تکوینی در گروه شرایط متعددی است و هیچ چیزی بدون نفوذ شروط لازم آن تحقق‌پذیر نیست، مثلاً اگر تحقق یک پدیده وابسته به یکصدشرط باشد حتی اگر یکی از شرایط آن محقق نشود، آن پدیده نیز تحقق یافتنی نیست. مسأله امامت و نبوت نیز که رسالتی بسیار سنگین و با اهمیت است شرایط و لوازم متعددی دارد که برخی از آنها اکتسابی و وابسته به کنش اختیاری فرد می‌باشد و برخی دیگر وابسته به طهارت نسلی و شرافت معنوی، تهذیب، خلوص و صفای باطن پدر ومادر و بلکه همه آباء و نیاکان است. لذا براساس تعالیم اسلامی از نسل کسانی که گرفتار شرک یا مرتکب فحشاءگردیده‌اند فرزندانی شایسته امامت و نبوت پدید نخواهد آمد و همان‌گونه که نوشیدن الکل ممکن است تأثیرات فیزیکی و معنوی سویی بر روی نسل‌های متوالی بگذارد. شرک و زنا نیز شرایط معنوی و تکوینی لازم برای احرازمقامات بلند و عالیه معنوی مانند امامت و نبوت را به کلی از بین می‌برد. از همین‌رو است که در نسل بزهکاران هیچ امام و پیامبری دیده نمی‌شود. ولی مثلاً از نسل ابراهیم(علیه السلام) پیامبران بسیاری از جمله حضرت محمد(صلی الله علیه وآله) برخاسته‌اند.نیز در زیارت حضرت اباعبداللّه(علیه السلام) می‌خوانیم که: (اشهد انک کنت نورا فی‌الاصلاب الشامخه والارحام المطهرة) و دراین زیارت به طهارت و پاکی اعتقاد و آباء و امهات آن حضرت آدم گواهی می‌دهیم و به قول شاعر: (گوهر پاک بباید که شود قابل فیض). بنابراین اگر وجود آن امامان بزرگ در نسل واحدی را شاهدیم از سویی به خاطر وجود تمام شرایط لازم معنوی به ارث رسیده از حضرت آدم(علیه السلام) تا آخرین امام در این خاندان شریف است و از سوی دیگر وابسته به کنش‌های اختیاری خود آنان که لحظه به لحظه عمرشان و ارتباط وثیقشان با خدا و دوری از هرگونه آلودگی و مبارزه وجهاد بی‌امان در راه خدا و... تفوق بخش آنان بر دیگر منسوبین به خاندان پیامبر(صلی الله علیه وآله) است.
www.morsalat.com
