آنچه به عنوان ایراد بر شفاعت گفته شده و یا می‌توان گفت از این قرار است: 1. شفاعت با توحید در عبادت منافات دارد و اعتقاد به آن نوعی شرک است. این همان اشکالی است که وهّابیها مطرح می‌کنند و جمعی وهّابی مسلک در میان شیعه نیز فریفتة آن شده‌اند. 2. شفاعت نه تنها با توحید در پرستش نمی‌سازد، بلکه با توحید ذاتی نیز ناسازگار است، زیرا لازمة اعتقاد به شفاعت این است که رحمت و شفقت شفیع، بیشتر و وسیعتر از رحمت خدا دانسته شود؛ چه، مفروض این است که اگر شفاعت نباشد خدا گناهکار را عذاب می‌کند. 3. اعتقاد به شفاعت موجب تجری نفوس مایل به گناه، بلکه موجب تشویق آنها به ارتکاب گناه است. 4. قرآن کریم شفاعت را باطل شناخته و مردود دانسته است. قرآن روز رستاخیز را چنین معرفی می‌کند: در آن روز هیچکس از دیگری دفاع نمی‌کند و شفاعتی هم در کار نیست.(بقره/48و123) 5. شفاعت با اصلی که قرآن کریم تأسیس فرموده وسعادت هر کسی را وابسته به عمل خودش دانسته وفرموده: (وَ اَنْ لَیْسَ لِلْاِنْسانِ الاّماسَعی)نجم/39 منافات دارد. 6. لازمة صحت شفاعت این است که معتقد شویم خدا تحت تأثیر شفیع قرار می‌گیرد و خشمش تبدیل به رحمت می‌گردد، در حالی که خدا انفعال پذیر نیست، تغییر پذیری مخالف با وجوب ذاتی ذات الهی است. 7. شفاعت یکنوع استثناء قائل شدن و تبعیض و بی‌عدالتی است،درحالی که در دستگاه خدا، بی‌عدالتی وجود ندارد. به تعبیری دیگر: شفاعت، استثناء در قانون خداست و حال آنکه قانونهای خدا کلّی و لایتغیّر و استثناء ناپذیر است: (وَ لَنْ تَجِدَ لِسُنَّةِ اللهِ تَبْدیلاً)فتح/23 این اشکال است که بحث شفاعت را با عدل الهی مرتبط می‌سازد. www.eporsesh.com
ایرادات گرفته شده بر مسئله شفاعت، چیست؟
آنچه به عنوان ایراد بر شفاعت گفته شده و یا میتوان گفت از این قرار است:
1. شفاعت با توحید در عبادت منافات دارد و اعتقاد به آن نوعی شرک است. این همان اشکالی است که وهّابیها مطرح میکنند و جمعی وهّابی مسلک در میان شیعه نیز فریفتة آن شدهاند.
2. شفاعت نه تنها با توحید در پرستش نمیسازد، بلکه با توحید ذاتی نیز ناسازگار است، زیرا لازمة اعتقاد به شفاعت این است که رحمت و شفقت شفیع، بیشتر و وسیعتر از رحمت خدا دانسته شود؛ چه، مفروض این است که اگر شفاعت نباشد خدا گناهکار را عذاب میکند.
3. اعتقاد به شفاعت موجب تجری نفوس مایل به گناه، بلکه موجب تشویق آنها به ارتکاب گناه است.
4. قرآن کریم شفاعت را باطل شناخته و مردود دانسته است. قرآن روز رستاخیز را چنین معرفی میکند: در آن روز هیچکس از دیگری دفاع نمیکند و شفاعتی هم در کار نیست.(بقره/48و123)
5. شفاعت با اصلی که قرآن کریم تأسیس فرموده وسعادت هر کسی را وابسته به عمل خودش دانسته وفرموده: (وَ اَنْ لَیْسَ لِلْاِنْسانِ الاّماسَعی)نجم/39 منافات دارد.
6. لازمة صحت شفاعت این است که معتقد شویم خدا تحت تأثیر شفیع قرار میگیرد و خشمش تبدیل به رحمت میگردد، در حالی که خدا انفعال پذیر نیست، تغییر پذیری مخالف با وجوب ذاتی ذات الهی است.
7. شفاعت یکنوع استثناء قائل شدن و تبعیض و بیعدالتی است،درحالی که در دستگاه خدا، بیعدالتی وجود ندارد. به تعبیری دیگر: شفاعت، استثناء در قانون خداست و حال آنکه قانونهای خدا کلّی و لایتغیّر و استثناء ناپذیر است: (وَ لَنْ تَجِدَ لِسُنَّةِ اللهِ تَبْدیلاً)فتح/23
این اشکال است که بحث شفاعت را با عدل الهی مرتبط میسازد.
www.eporsesh.com
- [سایر] آیا مسئله شفاعت، عدالت خدا را زیر سؤال نمیبرد؟
- [سایر] فلسفه و حکمت دفن مردگان در اماکن مقدسه و زیارتگاهها چیست؟ آیا با مسئله شفاعت مربوط است؟
- [سایر] تثلیث مسیحیت، و ایرادات وارد بر آن چیست؟
- [سایر] شرایط شفاعت چیست؟ چه کسانی در روز قیامت مورد شفاعت قرار میگیرند و چه کسانی شفاعت شامل آنان نمیشود؟
- [سایر] شفاعت چیست ؟ آیا شفاعت مستلزم تغییر در ارادهء خداوند نیست ؟ آیا شفاعت نوعی استثنا وبی عدالتی محسوب نمی شود؟
- [سایر] شخصی که استطاعت مالی ندارد و نمیتواند برای شفاعت به زیارت برود، شفاعت شامل حالش نمیشود؟
- [سایر] آیا شفاعت فقط در جهان آخرت مصداق دارد؟ در دنیا مؤمنان از شفاعت شافعان برخودار نیستند؟
- [سایر] اگر شفاعت وجود دارد چرا در آیه 123 سوره بقره شفاعت را نفی می کند؟
- [سایر] شبهه: آیا لازمه شفاعت این نیست که شفاعت کنندگان دایه مهربانتر از مادر باشند ؟
- [سایر] نظر اهلسنت و برادران شیعه درباره شفاعت چیست و اگر شفاعت از نظر دینی حقیقت دارد چه کسانی در روز قیامت شفاعت میکنند؟
- [آیت الله مظاهری] اگر به واسطه ندانستن مسئله، نجس بودن و پاک بودن چیزی را نداند مثلاً نداند عرق جنب از حرام پاک است یا نه، باید مسئله را بپرسد، ولی اگر با اینکه مسئله را میداند، چیزی را شک کند پاک است یا نه، مثلاً شک کند آن چیز خون است یا نه، یا نداند که خون پشه است یا خون انسان، پاک میباشد. و جستجو کردن یا پرسیدن هم لازم نیست.
- [آیت الله مظاهری] اگر زن در کارهایی که در مسئله پیش گفته شد از شوهر اطاعت نکند گناهکار است و حقّ غذا و لباس و منزل و همخوابی ندارد ولی مهر او از بین نمیرود. مسئله 1963 - تهیه مخارج زن اگر عقد دائمی باشد مطابق معمول بر شوهر واجب است، و اگر تهیه نکند بدهکار او خواهد بود مگر اینکه زن راضی به آن زندگی باشد.
- [آیت الله مظاهری] شرط دوّم: مکان نمازگزار باید بیحرکت باشد ولی اگر سهواً یا در حال ناچاری یا ندانستن اینکه مکان او متحرّک است یا ندانستن مسئله باشد اشکال ندارد.
- [آیت الله مظاهری] در امر به معروف و نهی از منکر بیان مسئله شرعیه کفایت میکند و لازم نیست به صورت امر و نهی باشد.
- [آیت الله بهجت] اگر موقع واجب شدن زکات گندم، جو، کشمش و خرما که در مسئله پیش گفته شد صاحب آنها بالغ باشد باید زکات آنها را بدهد.
- [آیت الله بهجت] کسی که میداند مسافر است و باید نماز را شکسته بخواند، اگر در غیر چهار مکانی که در مسئله پیش گفته شد عمداً تمام بخواند، نمازش باطل است.
- [آیت الله مظاهری] هرگاه چیزهایی که در مسئله سابق گفته شد پیدا نشود میتواند به فرش و لباس و مانند اینها که غباردار باشند تیمّم کند.
- [آیت الله مظاهری] اگر انسان عمداً جایی را که در نماز باید بپوشاند، نپوشاند نمازش باطل است ولی اگر از روی ندانستن مسئله باشد لازم نیست نمازش را دوباره بخواند.
- [آیت الله بهجت] اگر مرد یا زن، بهسبب یکی از عیوب که در دو مسئله قبل گفته شد عقد را بههم بزند، از هم جدا میشوند و طلاق لازم نیست.
- [آیت الله بهجت] اگر بهواسطه ندانستن مسئله از روی تقصیر، چیز نجس را نداند نجس است، مثلاً نداند عرق کافر نجس است، و با آن نماز بخواند، نمازش باطل است.