سرنوشت انسان
بحث قضاء و قدر از مسائل دیرینه‌ای است که همواره بشر در قدیم‌الایام در تمام تمدن‌ها به صورت یک مسئله شاخص و بارز با آن روبه‌رو بوده است.
سرنوشت انسان با دست او رقم می خورد یا از قبل نوشته شده است؟
سرنوشت انسان با دست او رقم می خورد و او است که با استفاده از آزادی و اختیاز خویش آینده خود را می سازد. مشیّت الهی بر این تعلق گرفته که انسان کارهای خود را با حرّیّت و انتخاب انجام دهد، یعنی انسان طبعاً و ذاتاً در انتخاب و گزینش و یا ترک و رها کردن کاملاً آزاد است ودست او در فعل و ترک هر کاری کاملاً باز می باشد. یعنی سرنوشت انسان توسط خداوند این گونه رقم خورده که هر انسانی با اختیار و اراده خود، راه سعادت و خوشبختی یا شقاوت و بدبختی را انتخاب کند. انسان در اثبات این حالت درونی یعنی اختیار داشتن در انجام و ترک کارهای خود به دلیل و گواهی جز خِرَد و وجدان خود به چیز دیگری نیاز ندارد، زیرا هر فردی در عین میل و علاقه به انجام عملی، خود را بر ترک آن توانا می بیند. هم چنین است عکس آن. شما اگر در کارهای خود مانند: خوردن، آشامیدن، خوابیدن، راه رفتن، مطالعه کردن، حرف زدن و... دقت کنید به روشنی و با عمق جان می یابید که در کارهای خود کاملاً آزادید و عاملی از درون یا بیرون شما را مجبور نمی‌کند. قرآن در تأیید داوری فطرت و حکم خِرَد تصریحاً و تلویحاً آزادی انسان را زیر بنای تشریع دانسته و سرنوشت آدمی را در دست خود او می داند: "و أنْ لیس للإنسان إلاّ ما سعی؛(1) بر آدمی جز نتیجه تلاش وی چیزی نیست". نیز می فرماید: "کلّ نفس بما کسبتْ رهینة؛(2) هر انسان در گرو کار خود می باشد". در آیه دیگر به بیان رساتر فرمود: "هر کس کار نیکی انجام دهد، به سود خود انجام داده است و هر کس کار بد انجام داده است، بر زیان خود او می باشد و خدای تو بر بندگان ستم نمی‌کند".(3) از نظر قرآن و عقل، انسان سرنوشت خود را با دست خویش تعیین می کند. این مطلب با علم خدا به این که عاقبت انسان چگونه خواهد شد، نیز انسان چه کارهایی را انجام خواهد داد ناسازگار نیست، زیرا علم خدا در مورد انسان بدین گونه است که خدا می داند انسان با اختیار خود چه کارهایی را انجام می دهد و چه کارهایی را ترک می کند. نیز معلوم است که این گونه علم، تأثیری در معلوم (کار انسان) ندارد، یعنی این گونه نیست که بگوییم چون خدا می داند انسان در فلان روز نماز می خواند، نماز خواندن از روی اجبار باشد، بلکه بدین نحو است که خدا آگاه است انسان در فلان روز با اختیار خود نماز خواهد خواند. برای روشن شدن مطلب مثالی می زنیم: شما در کنار خانواده خود نشسته‌اید، سفره انداخته شد و غذاهای لذیذ در سفره چیده شد و همه آماده خوردن شدند. در این جا می‌دانید که اعضای خانواده غذا خواهند خورد. پس از لحظاتی همگی شروه به خوردن غذا کردند و غذا را میل نمودد. آیا این که قبلاً آگاه شدید و به غذا خوردن اعضای خانواده علم پیدا کردید تأثیری در خوردن آن‌ها دارد؟ مسلّماً نه. برای آگاهی بیشتر از مسئله، کتاب انسان و سرنوشت استاد شهید مطهری را مطالعه فرمایید. پی نوشت‌ها: 1. نجم (53) آیه 39. 2. مدثّر (73) آیه 38. 3. فصلت (41) آیه 46. eporsesh.com
سرنوشت انسان با دست او رقم می خورد و او است که با استفاده از آزادی و اختیاز خویش آینده خود را می سازد. مشیّت الهی بر این تعلق گرفته که انسان کارهای خود را با حرّیّت و انتخاب انجام دهد، یعنی انسان طبعاً و ذاتاً در انتخاب و گزینش و یا ترک و رها کردن کاملاً آزاد است ودست او در فعل و ترک هر کاری کاملاً باز می باشد. یعنی سرنوشت انسان توسط خداوند این گونه رقم خورده که هر انسانی با اختیار و اراده خود، راه سعادت و خوشبختی یا شقاوت و بدبختی را انتخاب کند. انسان در اثبات این حالت درونی یعنی اختیار داشتن در انجام و ترک کارهای خود به دلیل و گواهی جز خِرَد و وجدان خود به چیز دیگری نیاز ندارد، زیرا هر فردی در عین میل و علاقه به انجام عملی، خود را بر ترک آن توانا می بیند. هم چنین است عکس آن. شما اگر در کارهای خود مانند: خوردن، آشامیدن، خوابیدن، راه رفتن، مطالعه کردن، حرف زدن و... دقت کنید به روشنی و با عمق جان می یابید که در کارهای خود کاملاً آزادید و عاملی از درون یا بیرون شما را مجبور نمی‌کند. قرآن در تأیید داوری فطرت و حکم خِرَد تصریحاً و تلویحاً آزادی انسان را زیر بنای تشریع دانسته و سرنوشت آدمی را در دست خود او می داند: "و أنْ لیس للإنسان إلاّ ما سعی؛(1) بر آدمی جز نتیجه تلاش وی چیزی نیست". نیز می فرماید: "کلّ نفس بما کسبتْ رهینة؛(2) هر انسان در گرو کار خود می باشد". در آیه دیگر به بیان رساتر فرمود: "هر کس کار نیکی انجام دهد، به سود خود انجام داده است و هر کس کار بد انجام داده است، بر زیان خود او می باشد و خدای تو بر بندگان ستم نمی‌کند".(3) از نظر قرآن و عقل، انسان سرنوشت خود را با دست خویش تعیین می کند. این مطلب با علم خدا به این که عاقبت انسان چگونه خواهد شد، نیز انسان چه کارهایی را انجام خواهد داد ناسازگار نیست، زیرا علم خدا در مورد انسان بدین گونه است که خدا می داند انسان با اختیار خود چه کارهایی را انجام می دهد و چه کارهایی را ترک می کند. نیز معلوم است که این گونه علم، تأثیری در معلوم (کار انسان) ندارد، یعنی این گونه نیست که بگوییم چون خدا می داند انسان در فلان روز نماز می خواند، نماز خواندن از روی اجبار باشد، بلکه بدین نحو است که خدا آگاه است انسان در فلان روز با اختیار خود نماز خواهد خواند. برای روشن شدن مطلب مثالی می زنیم: شما در کنار خانواده خود نشسته‌اید، سفره انداخته شد و غذاهای لذیذ در سفره چیده شد و همه آماده خوردن شدند. در این جا می‌دانید که اعضای خانواده غذا خواهند خورد. پس از لحظاتی همگی شروه به خوردن غذا کردند و غذا را میل نمودد. آیا این که قبلاً آگاه شدید و به غذا خوردن اعضای خانواده علم پیدا کردید تأثیری در خوردن آن‌ها دارد؟ مسلّماً نه. برای آگاهی بیشتر از مسئله، کتاب انسان و سرنوشت استاد شهید مطهری را مطالعه فرمایید. پی نوشت‌ها: 1. نجم (53) آیه 39. 2. مدثّر (73) آیه 38. 3. فصلت (41) آیه 46. eporsesh.com
عنوان سوال:
سرنوشت انسان با دست او رقم می خورد یا از قبل نوشته شده است؟
پاسخ:
سرنوشت انسان با دست او رقم می خورد و او است که با استفاده از آزادی و اختیاز خویش آینده خود را می سازد. مشیّت الهی بر این تعلق گرفته که انسان کارهای خود را با حرّیّت و انتخاب انجام دهد، یعنی انسان طبعاً و ذاتاً در انتخاب و گزینش و یا ترک و رها کردن کاملاً آزاد است ودست او در فعل و ترک هر کاری کاملاً باز می باشد.
یعنی سرنوشت انسان توسط خداوند این گونه رقم خورده که هر انسانی با اختیار و اراده خود، راه سعادت و خوشبختی یا شقاوت و بدبختی را انتخاب کند.
انسان در اثبات این حالت درونی یعنی اختیار داشتن در انجام و ترک کارهای خود به دلیل و گواهی جز خِرَد و وجدان خود به چیز دیگری نیاز ندارد، زیرا هر فردی در عین میل و علاقه به انجام عملی، خود را بر ترک آن توانا می بیند. هم چنین است عکس آن. شما اگر در کارهای خود مانند: خوردن، آشامیدن، خوابیدن، راه رفتن، مطالعه کردن، حرف زدن و... دقت کنید به روشنی و با عمق جان می یابید که در کارهای خود کاملاً آزادید و عاملی از درون یا بیرون شما را مجبور نمی‌کند.
قرآن در تأیید داوری فطرت و حکم خِرَد تصریحاً و تلویحاً آزادی انسان را زیر بنای تشریع دانسته و سرنوشت آدمی را در دست خود او می داند: "و أنْ لیس للإنسان إلاّ ما سعی؛(1) بر آدمی جز نتیجه تلاش وی چیزی نیست". نیز می فرماید: "کلّ نفس بما کسبتْ رهینة؛(2) هر انسان در گرو کار خود می باشد". در آیه دیگر به بیان رساتر فرمود: "هر کس کار نیکی انجام دهد، به سود خود انجام داده است و هر کس کار بد انجام داده است، بر زیان خود او می باشد و خدای تو بر بندگان ستم نمی‌کند".(3)
از نظر قرآن و عقل، انسان سرنوشت خود را با دست خویش تعیین می کند. این مطلب با علم خدا به این که عاقبت انسان چگونه خواهد شد، نیز انسان چه کارهایی را انجام خواهد داد ناسازگار نیست، زیرا علم خدا در مورد انسان بدین گونه است که خدا می داند انسان با اختیار خود چه کارهایی را انجام می دهد و چه کارهایی را ترک می کند.
نیز معلوم است که این گونه علم، تأثیری در معلوم (کار انسان) ندارد، یعنی این گونه نیست که بگوییم چون خدا می داند انسان در فلان روز نماز می خواند، نماز خواندن از روی اجبار باشد، بلکه بدین نحو است که خدا آگاه است انسان در فلان روز با اختیار خود نماز خواهد خواند.
برای روشن شدن مطلب مثالی می زنیم: شما در کنار خانواده خود نشسته‌اید، سفره انداخته شد و غذاهای لذیذ در سفره چیده شد و همه آماده خوردن شدند. در این جا می‌دانید که اعضای خانواده غذا خواهند خورد. پس از لحظاتی همگی شروه به خوردن غذا کردند و غذا را میل نمودد.
آیا این که قبلاً آگاه شدید و به غذا خوردن اعضای خانواده علم پیدا کردید تأثیری در خوردن آنها دارد؟ مسلّماً نه. برای آگاهی بیشتر از مسئله، کتاب انسان و سرنوشت استاد شهید مطهری را مطالعه فرمایید.
پی نوشت‌ها:
1. نجم (53) آیه 39.
2. مدثّر (73) آیه 38.
3. فصلت (41) آیه 46.
eporsesh.com
- [سایر] بعد از رحلت رسول خدا چه اتفاقاتی رقم خورد؟
- [سایر] اگر حضرت علی ع جانشین پیامبر ص میشد، وضعیت امت اسلام پس از پیامبر (ص) چگونه رقم می خورد؟
- [سایر] تقدیر و سرنوشت انسان بدست کیست؟
- [سایر] چرا باید تاریخ را که دست نوشته عده ای انسان (جایز الخطا) است، پذیرفت؟
- [سایر] آیا دعا قادر به تغییر سرنوشت انسان است؟
- [آیت الله سیستانی] آبجویی را می توان خورد که روی بطری آن نوشته شده "خالی از الکل است؟
- [سایر] اگر خداوند به سرنوشت انسان از روز ازل تا ابد آگاه است، با اختیار انسان چگونه سازگار است؟
- [سایر] سرنوشت انسان، بعد از مرگ تا پیش از قیامت، چگونه است؟
- [سایر] آیا اطلاع از سرنوشت به نفع انسان ها است یا به ضرر آنها؟
- [سایر] چگونه با اعتقاد به معلوم بودن سرنوشت انسان در نزد خدا، جبر نداریم؟
- [آیت الله مظاهری] کسی که میخواهد غسل کند، اگر بر جایی از بدن او آیه قرآن یا اسم خداوند متعال نوشته شده باشد، حرام است دست به آن نوشته بگذارد و اگر بخواهد غسل کند باید آب را طوری به بدن برساند که دست او به نوشته نرسد.
- [آیت الله نوری همدانی] کسی که جنب است اگر بر جائی از بدن او آیه قرآن یا اسم خداوند متعال نوشته شده باشد ، حرام است دست به آن نوشته بگذارد و اگر بخواهد غسل کند باید آب را طوری به بدن برساند که دست او به نوشته نرسد .
- [امام خمینی] کسی که جنب است، اگر بر جایی از بدن او آیه قرآن یا اسم خداوند متعال نوشته شده باشد، حرام است دست به آن نوشته بگذارد. و اگر بخواهد غسل کند باید آب را طوری به بدن برساند که دست او به نوشته نرسد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر بر بدن کسی که جنب است آیه قرآن یا اسم خداوند متعال نوشته شده باشد، حرام است دست به آن نوشته بگذارد و اگر بخواهد غسل کند، باید آب را به گونهای به بدن برساند که دست او به نوشته نرسد و اسامی مبارک پیامبران و امامان و حضرت زهرا علیهمالسلام به احتیاط واجب حکم اسم خدا را دارند.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر انسان ببیند کسی چیز نجسی را می خورد یا لباس نجس نماز می خواند ، لازم نیست به او بگوید .
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر بر جائی از بدن؛ آیه قرآن یا اسم خداوند متعال نوشته شده باشد؛ چنانچه بخواهد وضو یا غسل را ترتیبی به جا آورد؛ باید آب را طوری به بدن برساند که دست او به نوشته نرسد.
- [آیت الله خوئی] اگر بر جایی از بدن، آیه قرآن یا اسم خداوند متعال نوشته شده باشد، و چنانچه بخواهد وضو یا غسل را ترتیبی بهجا آورد، باید آب را طوری به بدن برساند که دست او به نوشته نرسد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر انسان ببیند کسی چیز نجسی را می خورد یا با لباس نجس نماز می خواند لازم نیست به او بگوید.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر انسان ببیند کسی چیز نجسی را می خورد یا با لباس نجس نماز می خواند، لازم نیست به او بگوید.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر انسان ببیند کسی چیز نجسی را می خورد یا با لباس نجس نماز می خواند لازم نیست به او بگوید.