شفاعت گنه کاران، ممکن است در مراحل گوناگون پس از مرگ، صورت بگیرد:
1. برزخ.
2. موافق قیامت.
3. پس از دخول در جهنم و مدت‌ها تحمل عذاب دوزخ.
با توجّه به این مراحل، روشن میشود که میان آن دسته روایاتی که شفاعت را در حق سبک شمرندگان نماز جاری نمی‌داند و یا مجازات زناکار را دخول در جهنم و عذاب‌های آن می‌داند؛ با دسته دیگری از روایات که ذره‌ای از ایمان را موجب بهره‌مندی از شفاعت می‌داند، منافاتی وجود ندارد. در حقیقت بر اساس دسته اول روایات،{1} شفاعت در مرحله اول و دوم، شامل حال سبک شمرندگان نماز، یا زناکاران نمی‌شود و چنین کسانی پس از دخول در جهنم و تحمل سالیان دراز عذاب دردناک، استحقاق و قابلیت شفاعت را پیدا می‌کنند و بالاخره با شفاعت نجات می‌یابند.
امام باقر(ع) می‌فرماید: (گروهی از مردم در آتش جهنم می‌سوزند تا اینکه گداخته می‌شوند، آن گاه شفاعت نجاتشان می‌دهد).{2}
بنابراین بهره‌مندی از شفاعت، بستگی به میزان تحصیل شرایط آن (ایمان و عمل صالح) دارد. پس مقصود از نجات یافتن کسی که ذره‌ای ایمان در دل دارد، این است که بالاخره ایمان او سبب نجاتش خواهد شد؛ هر چند پس از تحمل سالیان دراز عذاب جنهم باشد. در مقابل، کسانی که به طور کلی از ایمان محروم‌اند و دین و عمل آنها مورد رضایت خداوند نیست (مشرکان، کافران، ناصبیان و دشمنان رسول اکرم و خاندان او) محروم از شفاعت بوده و در عذاب جهنم جاودانه و همیشگی خواهند بود.
پی نوشتها:
[1].کافی، ج 5، ص 476، ح 9؛ من لا یحضره الفقیه، ج 4، ص 31، ح 70.
[2].میزان الحکمه، ج 1، ص 475، ح 2940.
eporsesh.com
