افراد
حج افراد از اقسام حج است. از این عنوان در باب حج سخن گفته‌اند.
آیا فرشته ی مرگ می تواند در یک زمان، روح افراد متعدد را در جاهای متفاوت قبض کند؟
از آن جا که فرشتگان جزء موجودات مجرّدند و مجرّدات محدود به زمان و مکان نیستند، پس چنین نیست که فرشته ای در مکانی باشد و نتواند در مکان دیگری حاضر شود.[1] حال که هم ملک الموت و هم فعل او که قبض روح انسان است، مجردند، پس ملک الموت با قوه ی خاصّی روح انسان را که او هم از مجردات است قبض می کند و این ها هیچ کدام در ظرف زمان و مکان محقق نمی شود؛ لذا اشتغال فرشته ی مرگ برای قبض روح یک انسان او را از قبض روح انسان دیگری که در مکان دورتری است، ناتوان نمی کند، بلکه چون ملک الموت موجودی مجرّد است در یک زمان می تواند چند انسان را که در چند مکان مختلف هستند قبض روح کند. مؤیّد این مطلب روایتی است از امام صادق(علیه السلام) که فرمود: از ملک الموت پرسیده شد: چگونه در یک لحظه ارواح را قبض می کنی در حالی که بعضی از آنها در مغرب اند و بعضی در مشرق؟ پاسخ داد: این ارواح را به خود می خوانم و آنها اجابت می کنند.[2] پی نوشتها: [1]. ر.ک: عبدالله جوادی آملی، صورت و سیرت انسان در قرآن، ج 14، ص 319. [2]. ر.ک: محمد حسین طباطبایی، انسان از آغاز تا انجام، ص 66 67، و شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ج 1، ص 134. منبع: مرگ، واقعیت ناشناخته، محسن میرزاپور، نشر انتشارات مرکز مدیریت حوزه علمیه قم (1383).
از آن جا که فرشتگان جزء موجودات مجرّدند و مجرّدات محدود به زمان و مکان نیستند، پس چنین نیست که فرشته ای در مکانی باشد و نتواند در مکان دیگری حاضر شود.[1] حال که هم ملک الموت و هم فعل او که قبض روح انسان است، مجردند، پس ملک الموت با قوه ی خاصّی روح انسان را که او هم از مجردات است قبض می کند و این ها هیچ کدام در ظرف زمان و مکان محقق نمی شود؛ لذا اشتغال فرشته ی مرگ برای قبض روح یک انسان او را از قبض روح انسان دیگری که در مکان دورتری است، ناتوان نمی کند، بلکه چون ملک الموت موجودی مجرّد است در یک زمان می تواند چند انسان را که در چند مکان مختلف هستند قبض روح کند. مؤیّد این مطلب روایتی است از امام صادق(علیه السلام) که فرمود: از ملک الموت پرسیده شد: چگونه در یک لحظه ارواح را قبض می کنی در حالی که بعضی از آنها در مغرب اند و بعضی در مشرق؟ پاسخ داد: این ارواح را به خود می خوانم و آنها اجابت می کنند.[2] پی نوشتها: [1]. ر.ک: عبدالله جوادی آملی، صورت و سیرت انسان در قرآن، ج 14، ص 319. [2]. ر.ک: محمد حسین طباطبایی، انسان از آغاز تا انجام، ص 66 67، و شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ج 1، ص 134. منبع: مرگ، واقعیت ناشناخته، محسن میرزاپور، نشر انتشارات مرکز مدیریت حوزه علمیه قم (1383).
پاسخ:
از آن جا که فرشتگان جزء موجودات مجرّدند و مجرّدات محدود به زمان و مکان نیستند، پس چنین نیست که فرشته ای در مکانی باشد و نتواند در مکان دیگری حاضر شود.[1]
حال که هم ملک الموت و هم فعل او که قبض روح انسان است، مجردند، پس ملک الموت با قوه ی خاصّی روح انسان را که او هم از مجردات است قبض می کند و این ها هیچ کدام در ظرف زمان و مکان محقق نمی شود؛ لذا اشتغال فرشته ی مرگ برای قبض روح یک انسان او را از قبض روح انسان دیگری که در مکان دورتری است، ناتوان نمی کند، بلکه چون ملک الموت موجودی مجرّد است در یک زمان می تواند چند انسان را که در چند مکان مختلف هستند قبض روح کند.
مؤیّد این مطلب روایتی است از امام صادق(علیه السلام) که فرمود:
از ملک الموت پرسیده شد: چگونه در یک لحظه ارواح را قبض می کنی در حالی که بعضی از آنها در مغرب اند و بعضی در مشرق؟ پاسخ داد: این ارواح را به خود می خوانم و آنها اجابت می کنند.[2]
پی نوشتها:
[1]. ر.ک: عبدالله جوادی آملی، صورت و سیرت انسان در قرآن، ج 14، ص 319.
[2]. ر.ک: محمد حسین طباطبایی، انسان از آغاز تا انجام، ص 66 67، و شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ج 1، ص 134.
منبع: مرگ، واقعیت ناشناخته، محسن میرزاپور، نشر انتشارات مرکز مدیریت حوزه علمیه قم (1383).
- [سایر] آیا فرشته ی مرگ می تواند در یک زمان، روح افراد متعدد را در جاهای متفاوت قبض کند؟
- [سایر] آیا به لحاظ مراتب و مقامات انسان ها، قبض روح آنها هم متفاوت است؟
- [سایر] آیا به لحاظ مراتب و مقامات انسان ها، قبض روح آنها هم متفاوت است؟
- [سایر] چرا اظهارات برخی که با مردگان ارتباط برقرار کرده‌اند، با تعالیم اسلام دربارهی قبض روح، قبر و... متفاوت است؟
- [سایر] مراتب فرشتگان چگونه است؟ و قبض روح پیامبر به چه صورت بوده است؟
- [سایر] آیا خدا روح انسان ها را قبض می کند، یا فرشتگان هم در این امر دخالت دارند؟
- [سایر] آیا خدا روح انسان ها را قبض می کند، یا فرشتگان هم در این امر دخالت دارند؟
- [سایر] چرا در قرآن یک جا قبض روح را به خدا نسبت داده است و در جای دیگری آنرا به فرشتگان نسبت داده است ؟
- [سایر] قبض روح پیامبر(ص) را توضیح دهید؟
- [سایر] قبض روح برای مؤمن چگونه است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در وقف خاص یعنی اگر وقف برای افراد معینی باشد قبض و تصرف موقوف علیهم (کسانی که برای آنها وقف شده) یا وکیل یا ولیّ آنها لازم است و اگر چیزی را وقف کند و به تصرف آنها ندهد وقف محقق نشده است و آن چیز در ملک واقف باقی می ماند. ولی اگر چیزی را بر اولاد صغیر خود وقف کند قبض و تصرف جدید لازم نیست و اگر واقف تولیت را برای خودش قرار دهد با توجه به این که ملک موقوفه در تصرف اوست نیاز به قبض جدید ندارد و با انشاء وقف وقفیت محقق می شود.
- [آیت الله سیستانی] اگر پوستهای مختصر لب و جاهای دیگر بدن را بکنند چنانچه روح نداشته باشد و به آسانی کنده شود ، پاک است .
- [آیت الله اردبیلی] در حبس ملک نیز نظیر وقف، بلوغ و عقل صاحب ملک شرط است و به احتیاط واجب قبض شرط صحّت آن است. همچنین مالک نباید سفیه باشد و یا این که به واسطه ورشکستگی توسط حاکم شرع از تصرّف در اموال خود منع شده باشد و صحت حبس بر اشخاص منوط به قبول آنان است.
- [آیت الله اردبیلی] در حبس ملک نیز نظیر وقف، بلوغ و عقل صاحب ملک شرط است و به احتیاط واجب قبض شرط صحّت آن است. همچنین مالک نباید سفیه باشد و یا این که به واسطه ورشکستگی توسط حاکم شرع از تصرّف در اموال خود منع شده باشد و صحت حبس بر اشخاص منوط به قبول آنان است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] اجاره با مرگ صاحب ملک یا مستأجر باطل نمی شود و آن حق تا آخر مدت برای ورثه آنها باقی می ماند، ولی اگر شرط کرده اند که مستأجر شخصاً از آن ملک استفاده کند نه دیگری، صاحب ملک حق دارد باقیمانده مدت را فسخ کند.
- [آیت الله اردبیلی] اگر ملکی نظیر درختان یک باغ را بر افراد خاصّی وقف نمایند به گونهای که میوه آن درختان در ملک آن افراد حادث شود، آنان مالک میوه میشوند و چنانچه سهم هر یک از افراد به حدّ نصاب زکات برسد، باید زکات آن را بپردازد، ولی چنانچه واقف درختان باغ را برای جهتی از جهات عمومی، مانند عنوان فقرا، وقف نماید نه برای افراد خاص، ظاهرا زکات به میوه آنها تعلّق نمیگیرد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] در معامله بیع شرط اگر چه فروشنده اطمینان داشته باشد که هر گاه سر مدّت پول را ندهد خریدار ملک را به او میدهد معامله صحیح است ولی اگر سر مدّت پول را ندهد حقّ ندارد ملک را از خریدار و در صورت مرگ خریدار، از ورثه او مطالبه نماید.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر ملکی را بر افراد معیّنی مثلاً بر اولاد خود وقف نماید، چنانچه در آن ملک زراعت ودرختکاری کنند و از آن چیزی به دست آورند و از مخارج سال آنان زیاد بیاید، باید خمس آن را بدهند بلکه اگر طور دیگری هم از ملک نفع ببرند، مثلاً اجاره آن را بگیرند، باید خمس مقداری را که از مخارج سالشان زیاد میآید، بدهند.
- [آیت الله اردبیلی] اگر شخصی ملکی را بر افراد معیّنی (مثلاً بر اولاد خود) وقف نماید، چنانچه در آن ملک زراعت و درختکاری کنند و از آن چیزی به دست آورند و از مخارج سال آنان زیاد بیاید، باید خمس آن را بدهند.
- [آیت الله اردبیلی] قبرستانهایی که وقف بوده و در مسیر خیابان قرار می‌گیرند، از وقف بودن خارج نمیشوند و تصرّف و نیز خرید و فروش آنها جایز نیست، ولی عبور ومرور از آنها اگر هتک حرمت اموات نباشد اشکال ندارد و در صورتی که قبرستان ملک شخصی افراد باشد، هرگونه تصرّف در آن بستگی به رضایت صاحب ملک دارد.