بدیهی است که خداوند متعال انتقامجو نیست، لیکن مجازاتهای الهی چه در این دنیا و چه در آن دنیا، در حقیقت نتیجه ی اعمال خود انسانهاست که به عنوان مسبب الاسباب بودن خداوند به او نسبت داده می شود. چنانچه می فرماید: (و من جاء بالسیئه، فکبّت وجوههم فی النّار هل تجرون الّا ما کنتم تعلمون)(1): آنها که اعمال بد با خود بیاورند به رو در آتش افکنده می شوند آیا جزایی جز آن چه عمل می کردید خواهید داشت؟ و لذا فلسفه وجود دوزخ به علت اعمال سوء و بد انسانها می باشد. و از آنجا که این دنیا مزرعه است و سرای آخرت هنگام درو کردن است اگر انسان تخم گل بکارد، محصولش شاخه های باطراوت و زیبا و عطر آگین گل است و اگر بذر خار بیفشاند چیزی جز خار درو نخواهد کرد. و شکی نیست که بشارت و انذار هر دو پشتوانه ی مهمی برای پیاده کردن برنامه های تربیتی است و همان گونه که بشارت به آن پاداشهای عظیم بهشتی تأثیر بزرگی در دعوت به اطاعت خدا دارد، تهدید به مجازاتهای دوزخی هم عامل بزرگی در ترک گناه و اطاعت خدا دارد.
پی نوشت:
1-نمل/90.
منبع: تصویر دوزخ و دوزخیان در قرآن کریم، فاطمه کریمی،انتشارات جامعه القرآن الکریم
