ولایت تکوینی امام معصوم همچون امام زمان علیه السلام را با چند مقدمه می توان به اثبات رساند: الف : قرآن درباره آصف بن برخیا می گوید:قال الذی عنده علم من الکتاب انا آتیک به قبل ان یرتد الیک طرفک فلما رءآه مستقرا عنده قال هذا من فضل ربی ...(1) ؛((کسی که دانشی از کتاب [آسمانی ] داشت گفت : پیش از آنکه چشم بر هم زنی ، آن را نزد تو خواهم آورد. و هنگامی که [سلیمان ] آن [تخت ] را نزد خود ثابت و پابرجا دید گفت : این از فضل پروردگار من است .)) ب : از برخی آیات دیگر استفاده می شود که خداوند و گروهی دیگر که عالم به کل کتابند بین پیامبر و مردم گواه می باشند. خداوند متعال می فرماید:قل کفی بالله شهیدا بینی و بینکم و من عنده علم الکتاب(2) ؛((بگو: کافی است که خداوند و کسی که علم کتاب نزد اوست میان من و شما گواه باشند.)) ج : و نیز در قرآن آمده است که تنها مطهرون هستند که حقیقت معارف قرآنی را مس کرده و به آن راه می یابند.لا یمسه الا المطهرون(3) ؛((و جز پاکان نمی توانند به آن دست یابند.)) د: قرآن کریم((مطهرون))را خود مشخص کرده و مصداق آن را اهل بیت پیامبر صلی الله علیه و آله که شامل خود حضرت نیز هست معرفی کرده است ، آنجا که می فرماید:انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت و یطهرکم تطهیرا(4) ؛((همانا خدا چنین می خواهد که هر رجس و پلیدی را از شما خاندان نبوت دور سازد و شما را از هر عیبی پاک و منزه گرداند.)) ه : در تشخیص مصداق اهل بیت در این آیه باید به روایات مراجعه کرد ، زیرا قرآن می فرماید:و انزلنا الیک الذکر لتبین للناس ما نزل الیهم(5)((و بر تو قرآن را فرستادیم تا بر امت آنچه فرستاده شد بیان کنی .)) و: با مراجعه به روایات فریقین از شیعه و سنی پی می بریم که مقصود از اهل بیت در آیه تطهیر ، پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله ، علی ، فاطمه ، حسن و حسین علیهم السلام می باشند. (6) اگر چه حصر در آیه ، اضافی است در مقابل همسران پیامبر صلی الله علیه و آله و سایر صحابه ، تا آنها از شمول آیه خارج گردند. در نتیجه آیه تطهیر شامل بقیه اهل بیت علیه السلام از دوازده امام نیز می شود. نتیجه اینکه : اهل بیت عصمت و طهارت از ولایت تکوینی برخوردارند. بریده بن معاویه می گوید: از امام باقر علیه السلام درباره آیهقل کفی بالله شهیدا بینی و بینکم و من عنده علم الکتابسؤ ال کردم ؟ حضرت فرمود:ایانا عنی ، و علی اولنا و افضلنا و خیرنا بعد النبی صلی الله علیه و آله(7) ؛((تنها ما را قصد کرده است و علی علیه السلام اول و افضل و بهترین ما بعد از پیامبر صلی الله علیه و آله است .)) پی نوشتها: 1- سوره نمل ، آیه 40. 2- سوره رعد ، آیه 43 3- سوره واقعه ، آیه 79. 4- سوره احزاب ، آیه 33. 5- سوره نحل ، آیه 44. 6- صحیح مسلم ، ج 7 ، ص 130؛ صحیح ترمذی ، ج 5 ، ص 656 ، کتاب المناقب . 7- کافی ، ج 1 ، ص 229 ، ح 6. منبع : موعود شناسی وپاسخ به شبهات، علی اصغر رضوانی ، انتشارات مسجد مقدس جمکران
ولایت تکوینی امام معصوم همچون امام زمان علیه السلام را با چند مقدمه می توان به اثبات رساند:
الف : قرآن درباره آصف بن برخیا می گوید:قال الذی عنده علم من الکتاب انا آتیک به قبل ان یرتد الیک طرفک فلما رءآه مستقرا عنده قال هذا من فضل ربی ...(1) ؛((کسی که دانشی از کتاب [آسمانی ] داشت گفت : پیش از آنکه چشم بر هم زنی ، آن را نزد تو خواهم آورد. و هنگامی که [سلیمان ] آن [تخت ] را نزد خود ثابت و پابرجا دید گفت : این از فضل پروردگار من است .))
ب : از برخی آیات دیگر استفاده می شود که خداوند و گروهی دیگر که عالم به کل کتابند بین پیامبر و مردم گواه می باشند.
خداوند متعال می فرماید:قل کفی بالله شهیدا بینی و بینکم و من عنده علم الکتاب(2) ؛((بگو: کافی است که خداوند و کسی که علم کتاب نزد اوست میان من و شما گواه باشند.))
ج : و نیز در قرآن آمده است که تنها مطهرون هستند که حقیقت معارف قرآنی را مس کرده و به آن راه می یابند.لا یمسه الا المطهرون(3) ؛((و جز پاکان نمی توانند به آن دست یابند.))
د: قرآن کریم((مطهرون))را خود مشخص کرده و مصداق آن را اهل بیت پیامبر صلی الله علیه و آله که شامل خود حضرت نیز هست معرفی کرده است ، آنجا که می فرماید:انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت و یطهرکم تطهیرا(4) ؛((همانا خدا چنین می خواهد که هر رجس و پلیدی را از شما خاندان نبوت دور سازد و شما را از هر عیبی پاک و منزه گرداند.))
ه : در تشخیص مصداق اهل بیت در این آیه باید به روایات مراجعه کرد ، زیرا قرآن می فرماید:و انزلنا الیک الذکر لتبین للناس ما نزل الیهم(5)((و بر تو قرآن را فرستادیم تا بر امت آنچه فرستاده شد بیان کنی .))
و: با مراجعه به روایات فریقین از شیعه و سنی پی می بریم که مقصود از اهل بیت در آیه تطهیر ، پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله ، علی ، فاطمه ، حسن و حسین علیهم السلام می باشند. (6)
اگر چه حصر در آیه ، اضافی است در مقابل همسران پیامبر صلی الله علیه و آله و سایر صحابه ، تا آنها از شمول آیه خارج گردند. در نتیجه آیه تطهیر شامل بقیه اهل بیت علیه السلام از دوازده امام نیز می شود.
نتیجه اینکه : اهل بیت عصمت و طهارت از ولایت تکوینی برخوردارند.
بریده بن معاویه می گوید: از امام باقر علیه السلام درباره آیهقل کفی بالله شهیدا بینی و بینکم و من عنده علم الکتابسؤ ال کردم ؟ حضرت فرمود:ایانا عنی ، و علی اولنا و افضلنا و خیرنا بعد النبی صلی الله علیه و آله(7) ؛((تنها ما را قصد کرده است و علی علیه السلام اول و افضل و بهترین ما بعد از پیامبر صلی الله علیه و آله است .))
پی نوشتها:
1- سوره نمل ، آیه 40.
2- سوره رعد ، آیه 43
3- سوره واقعه ، آیه 79.
4- سوره احزاب ، آیه 33.
5- سوره نحل ، آیه 44.
6- صحیح مسلم ، ج 7 ، ص 130؛ صحیح ترمذی ، ج 5 ، ص 656 ، کتاب المناقب .
7- کافی ، ج 1 ، ص 229 ، ح 6.
منبع : موعود شناسی وپاسخ به شبهات، علی اصغر رضوانی ، انتشارات مسجد مقدس جمکران
- [سایر] معنای ولایت تکوینی امام چیست؟
- [سایر] معنای ولایت تکوینی امام چیست ؟
- [سایر] تفاوت میان امامت و ولایت چیست؟
- [سایر] آیا ولایت تکوینی امام به معنای تفویض است ؟
- [سایر] آیا امام می تواند ولایت تکوینی داشته باشد؟
- [سایر] می گوئید ولایت فقیه امتداد امامت ائمه است ، چگونه و با چه استدلالی این زنجیر یا سلسله ولایت فقیه را به زنجیر یا سلسله امامت متصل می کنید؟
- [سایر] امام (ره) در یک سخنرانی، آنچه قانون اساسی درباره ولی فقیه گفته است را بعضی شئون ولی فقیه دانست چون ولایت فقیه از نظر امام همان ولایت رسول الله است و این ولایت مطلقه است آیا ولی فقیه نیازمند التزام به
- [سایر] اگر هیچ کس امام معصوم را به امامت قبول نداشته باشد خود امام می داند که امام است و بر مردم ولایت دارد، آیا ولی فقیه نیز بدون انتخاب شدن از طرف مجلس خبرگان از ولایتش خبر دارد؟
- [سایر] آیا حضرت امام(ره) ولایت مطلقه را قبول نداشتند؟
- [سایر] آیا عصمت یکی از شرایط واجب اصل ولایت و امامت است؟ یا ولی فقیه هم میتواند معصوم باشد؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] أَشْهَدُ أَنَّ عَلیّاً وَلِیُّ اللَّه) جزء اذان و اقامه نیست؛ البته ولایت امیر المؤمنین و ائمه معصومین علیهمالسلام از ارکان ایمان است و اسلام بدون آن ظاهری بیش نیست و قالبی از معنی تهیست و خوب است که پس از (أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللَّه)، به قصد تیمن و تبرّک، شهادت به ولایت و امامت بلافصل حضرت امیر المؤمنین و سایر معصومین علیهمالسلام به گونهای که عرفاً از اجزاء اذان و اقامه به حساب نیاید؛ ذکر گردد.
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر گنجی پیدا شد که اثر سکه اسلامی دارد , یا معلوم شد که مال مسلمانی هست، حکم میراث (من لا وارث له )؛ یا حکم (لُقَطَه) را دارد و تمام آن مال، در اختیار امام(ع) یا ولیّ فقیه (در عصر غیبت) قرار میگیرد.
- [آیت الله اردبیلی] ولایت پدر و جدّ پدری بر شخص دیوانه و سفیه در صورتی است که دیوانگی و سفاهت او قبل از بلوغ پیدا شده باشد، پس اگر بعد از بلوغ عارض شود، ولایت آنان با حاکم شرع است.
- [آیت الله سیستانی] بچه نابالغ و دیوانه ولایت انجام کارهای میّت را ندارند ، و همچنین غائبی که نمی تواند شخصاً یا با مأمور کردن کسی دیگر متکفل انجام آن کارها شود ولایت ندارد .
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر سر از سجده بردارد و ببیند امام در سجده است؛ چنانچه به خیال اینکه سجده اول امام است؛ به قصد اینکه با امام سجده کند به سجده رود و بفهمد سجده دوم امام بوده؛ سجده دوم او حساب می شود و اگر به خیال اینکه سجده دوم امام است به سجده رود و بفهمد که سجده اول امام بوده؛ باید به قصد سجده با امام سجده را تمام کند و دوباره با امام به سجده رود.
- [آیت الله سبحانی] کسی که یک رکعت از امام عقب مانده وقتی امام تشهد رکعت آخر را می خواند نیم خیز بنشیند و صبر کند تا امام تشهد نماز را بگوید و بعد برخیزد. شرائط امام جماعت:
- [آیت الله اردبیلی] مأموم نباید جلوتر از امام بایستد و به احتیاط واجب باید کمی عقبتر از امام بایستد؛ ولی اگر مأموم فقط یک مرد باشد، بنابر احتیاط واجب باید در سمت راست امام بایستد و میتواند مساوی با امام بایستد و چنانچه قدّ مأموم بلندتر از امام باشد و در رکوع و سجود سر او جلوتر از امام باشد، اشکالی ندارد.
- [آیت الله بهجت] اگر سر از سجده بردارد و ببیند امام در سجده است، چنانچه به خیال اینکه سجده اول امام است، به قصد اینکه با امام سجده کند به سجده رود و بفهمد سجده دوم امام بوده، سجده دوم مأموم حساب میشود و نمازش صحیح است، و اگر به خیال اینکه سجده دوم امام است به سجده رود و بفهمد سجده اول امام بوده، سجده اول او خواهد بود و بقیه نماز را با امام میخواند.
- [آیت الله وحید خراسانی] هرگاه بداند نماز امام باطل است مثلا بداند امام وضو ندارد اگر چه خود امام ملتفت نباشد نمی تواند به او اقتدا کند
- [آیت الله نوری همدانی] هر گاه بداند نماز امام باطل ا ست مثلاً بداند امام وضو ندارد ، اگر چه خود امام ماتفت نباشد ، نمی تواند به او اقتدا کند .