چرا علمای ما از شبهه فرار می‌کنند مگر نه این که علمای قدیم از آنها استقبال می‌کردند؟

متأسفانه شما پرسش‌گر گرامی در پرسش به نمونه‌آی از روی گرداندن علما از شبهات اشاره نکردید تا پاسخ مناسب داده شود. در پرسش تنها ادعای کلی در پاسخ ندادن به پرسش‌ها شده است، ما نیز هر پاسخی که بدهیم در صورت مطابق نبودن با مصداق شما، پاسخ مناسبی از نظر شما نخواهد بود، به هر حال مطالبی ارایه می‌شود. امیدواریم پاسخ مناسب را دریافت کنید.
پرسش‌گری از آغاز آفرینش انسان، رخ نمایی کرده؛ بر بال سبزخود، فرشتگان را نشانده، بر برگ زرد خود شیطان را افشانده و در این میان، مقام (آدمیت) را نشان داده است.
مولود کعبه چه زیبا فرموده است:
(من احسن السؤال عَلِم، من عَلِمَ اَحْسَنَ السؤال[1]؛ هرکسی نیکو سؤال کند خواهد دانست و هر کسی عالم باشد نیکو سؤال می‌کند.
هم سؤال از علم خیزد هم جواب هم‌چنان که خار و گل از خاک و آب
آری! هر که پرسش‌هایش آسمانی است، دانش و بینش، پاسخش خواهد بود، پویایی و پایایی (جامعه) و (فرهنگ) در گرو پرسش‌های حقیقت‌طلبانه و پاسخ‌های خردورزانه است.
از افتخارات جهان اسلام، آن است که از سویی، سرشار از جوانان پاک‌دل، کمال‌خواه و پرسش‌گر است و از دیگر سوی، از منبعی غنی برخوردار است که معارف بلند آن، گوارا نوش دل‌های عطشناک پرسش‌گر و دانشجو است.
پیشوایان معصوم و به تبع آنان علمای گذشته با آگاهی از غنای فرهنگی اسلام به استقبال پرسش‌ها و شبهات می‌رفتند و حتی از مردم می‌خواستند پرسش‌هایشان را مطرح کنند. فرمایش حضرت علی علیه السّلام مناظره‌های حضرت صادق علیه السّلام با دهریون و مناظره‌های حضرت امام رضا علیه السّلام با پیروان ادیان دیگر، نمونه‌هایی از این قبیل است.
پیش از پیروزی انقلاب اسلامی علمای حوزه علمیه از جمله شهید مطهری، اعضای مؤسسه در راه حق، نویسندگان مجلة مکتب اسلام و... پاسخ‌دهی به پرسش‌ها و شبهات مخاطبان را به عهده داشتند. پس از پیروزی انقلاب فرهنگ جمهوری اسلامی نیز، علمای حوزه نه تنها از شبهه‌ها روی برنگرداندند، بلکه با ترتیب دادن مناظره‌ها در رسانه‌های عمومی به پاسخ‌دهی حضوری و زنده به پرسش‌ها پرداختند. افزون بر این نگاهی به مراکز متعدد تأسیس شده برای پاسخ‌دهی به پرسش‌ها از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی و به ویژه پس از تأکید مقام معظم رهبری بر نهضت پاسخ‌دهی به شبهات، ما را با این واقعیت بیشتر آشنا می‌سازد. این مراکز با کار‌ گذاشتن صندوق‌های مخصوص دریافت پرسش در دانشگاه‌ها، تکثیر و توزیع رایگان برگه‌های پرسش، تأسیس سایت‌های پاسخ‌دهی به شبهات، با بهره‌گیری از برخی فرهیختگان حوزه و دانشگاه زمینه مناسبی را فراهم ساخته‌اند تا علاقه‌مندان بتوانند با اعتماد و بدون دغدغه، مسایل سیاسی، اخلاقی، فقهی، اعتقادی، عرفانی و... خود را مطرح کنند و جواب‌های مناسب را دریافت کنند.
همچنین در هر زمانی که نیاز بوده و عده‌ای ادعای مناظره داشته‌اند، فرهیختگان حوزة علمیه جواب مثبت داده، آمادگی خود را برای مناظره اعلام کردند. همچنین گفتنی است: هر چند شاید برخی از بزرگان و مراجع مستقیم به پاسخ دادن به شبهات اقدام نکرده‌اند، اما با تألیف کتاب، تربیت شاگردان و... زمینه را برای پاسخ‌گویی به شبهات فراهم کرده‌اند به همین جهت است که مطالعة کتاب‌های دین، بسیاری از شبهه‌های روز را دفع می‌کند.
برای نمونه کتاب‌های زیر را می‌توان نام برد:
1 . پاسخ به پرسش‌های دینی، 3 جلد، موسوی همدانی، دفتر انتشارات اسلامی.
2 . پاسخ استاد به پرسش‌گران جوان، آیت الله مصباح یزدی، مؤسسه پژوهشی و آموزشی امام خمینی(ره).
3 . ولایت فقاهت و عدالت، آیت الله جوادی آملی، نشر اسراء.
قرآن کریم:
و ما ارسلنا من قبلک الّا رجالا نوحی الیهم فاسألوا اهل الذکر ان کنتم لاتعلمون
و پیش از تو نفرستادیم مگر مردانی را که به آنان وحی می‌کنیم؛ پس از اهل ذکر بپرسید اگر نمی‌دانید.
سورة نحل، آیه 43
--------------------------------------------------------------------------------
[1] . میزان الحکمه، ری‌شهری، حدیث شماره 8047، انتشارات دارالحدیث.