باید امام که بطور مطلق واجب الإطاعه است معصوم باشد و چنان باشد که دواعی الهی از همه سو در همه چیز عامل حرکت او باشد. همچنین امام که رهبر کل و حجّت بر کل است، باید اعلم و افضل از همه باشد و از آنچه موجب منافرت طبع انسانی و حقارت شخص در نفوس سالمه باشد و خلاصه از جمیع سوابق سوء و معایب و نواقص خَلقی و خُلقی منزّه باشد. این حکم بدیهی و فطری است که معلّم از متعلّم و استاد از شاگرد و راهنما از رهجو و مقتدا از مقتدی و مربّی از مربّا اعلم و اکمل باشد و نباید غیر افضل مطاع افضل و عالم مطیع جاهل باشد، چنانکه در قرآن مجید می‌فرماید: (أَفَمَنْ یَهْدی الَی الْحَقِّ أَحَقْ أِنْ یُتّبَعَ أَمَّنْ لا یَهِدّی الّا أَنْ یُهْدی فَمالَکُمْ کَیْفَ تَحْکُمُونَ)(1) [آیا آنکه خلق را به راه حق رهبری می‌کند سزاوارتر به پیروی است یا آنکه نمی‌کند؟ مگر آنکه خود هدایت شود. شما مشرکان را چه شده و چگونه چنین قضاوت باطل برای بتها می‌کنید.] و همچنین می‌فرماید: (لا یَسْتَوِی الْأَعْمی وَ الْبَصیرُأوَ لا الظِّلُّ وَ لَاالْحَرُورُ)(2) [هرگز کور و بینا مساوی نیست‌أ و آفتاب و سایه یکسان نیست.] (قُلْ هَلْ یَسْتَوِی الَّذینَ یَعْلَمُونَ وَ الَّذینَ لا یَعْلَمُونَ)(3) [بگو (ای پیامبر) آیا آنان که می‌دانند با آنان که نمی‌دانند یکسانند؟] پی‌نوشت‌ (1) یونس/ 35 (2) فاطر/ 19 و 2 (3) زمر/ 9 منبع:امامت و مهدویت ج 1- پیرامون معرفت امام (علیه السلام)، آیت الله العظمی لطف الله صافی گلپایگانی (حفظه الله)
امام باید چه اوصافی داشته باشد؟
باید امام که بطور مطلق واجب الإطاعه است معصوم باشد و چنان باشد که دواعی الهی از همه سو در همه چیز عامل حرکت او باشد. همچنین امام که رهبر کل و حجّت بر کل است، باید اعلم و افضل از همه باشد و از آنچه موجب منافرت طبع انسانی و حقارت شخص در نفوس سالمه باشد و خلاصه از جمیع سوابق سوء و معایب و نواقص خَلقی و خُلقی منزّه باشد.
این حکم بدیهی و فطری است که معلّم از متعلّم و استاد از شاگرد و راهنما از رهجو و مقتدا از مقتدی و مربّی از مربّا اعلم و اکمل باشد و نباید غیر افضل مطاع افضل و عالم مطیع جاهل باشد، چنانکه در قرآن مجید میفرماید:
(أَفَمَنْ یَهْدی الَی الْحَقِّ أَحَقْ أِنْ یُتّبَعَ أَمَّنْ لا یَهِدّی الّا أَنْ یُهْدی فَمالَکُمْ کَیْفَ تَحْکُمُونَ)(1) [آیا آنکه خلق را به راه حق رهبری میکند سزاوارتر به پیروی است یا آنکه نمیکند؟ مگر آنکه خود هدایت شود. شما مشرکان را چه شده و چگونه چنین قضاوت باطل برای بتها میکنید.]
و همچنین میفرماید:
(لا یَسْتَوِی الْأَعْمی وَ الْبَصیرُأوَ لا الظِّلُّ وَ لَاالْحَرُورُ)(2) [هرگز کور و بینا مساوی نیستأ و آفتاب و سایه یکسان نیست.]
(قُلْ هَلْ یَسْتَوِی الَّذینَ یَعْلَمُونَ وَ الَّذینَ لا یَعْلَمُونَ)(3) [بگو (ای پیامبر) آیا آنان که میدانند با آنان که نمیدانند یکسانند؟]
پینوشت
(1) یونس/ 35
(2) فاطر/ 19 و 2
(3) زمر/ 9
منبع:امامت و مهدویت ج 1- پیرامون معرفت امام (علیه السلام)، آیت الله العظمی لطف الله صافی گلپایگانی (حفظه الله)
- [سایر] امام باید چه اوصافی داشته باشد؟
- [سایر] از دیدگاه اهل سنّت، امام مهدی (عج) چه اوصافی دارد؟
- [سایر] معنای کوثر چیست؟ و حوض کوثر دارای چه اوصافی است؟
- [سایر] امام مهدی(عج) از دیدگاه روایات اهل بیت(ع) چه خصوصیات و اوصافی دارد؟
- [سایر] امام مهدی (عج) از دیدگاه روایات اهل بیت (ع) چه خصوصیّات و اوصافی دارد؟
- [سایر] امام مهدی (عج) از دیدگاه روایات اهل بیت (ع) چه خصوصیات و اوصافی دارد؟
- [سایر] چه اوصافی برای امام حسین(ع) در زیارات و روایات آمده است؟
- [آیت الله بروجردی] اگر گوسفند قربانی مطابق اوصافی که بیان شده، نباشد چه صورت دارد؟
- [سایر] قرآن چه اوصافی را برای خود برشمرده است و چرا بدین اوصاف خود را توصیف و تعریف نموده است؟
- [آیت الله خوئی] نظر حضرت عالی راجع به قضیه مثلث برمودا چیست و همچنین روایت مازندرانی راجع به جزیره خضرا و اوصافی که از آن جزیره داده؟
- [آیت الله سبحانی] کسی که یک رکعت از امام عقب مانده وقتی امام تشهد رکعت آخر را می خواند نیم خیز بنشیند و صبر کند تا امام تشهد نماز را بگوید و بعد برخیزد. شرائط امام جماعت:
- [آیت الله اردبیلی] مأموم نباید جلوتر از امام بایستد و به احتیاط واجب باید کمی عقبتر از امام بایستد؛ ولی اگر مأموم فقط یک مرد باشد، بنابر احتیاط واجب باید در سمت راست امام بایستد و میتواند مساوی با امام بایستد و چنانچه قدّ مأموم بلندتر از امام باشد و در رکوع و سجود سر او جلوتر از امام باشد، اشکالی ندارد.
- [آیت الله بهجت] اگر سر از سجده بردارد و ببیند امام در سجده است، چنانچه به خیال اینکه سجده اول امام است، به قصد اینکه با امام سجده کند به سجده رود و بفهمد سجده دوم امام بوده، سجده دوم مأموم حساب میشود و نمازش صحیح است، و اگر به خیال اینکه سجده دوم امام است به سجده رود و بفهمد سجده اول امام بوده، سجده اول او خواهد بود و بقیه نماز را با امام میخواند.
- [آیت الله وحید خراسانی] هرگاه بداند نماز امام باطل است مثلا بداند امام وضو ندارد اگر چه خود امام ملتفت نباشد نمی تواند به او اقتدا کند
- [آیت الله نوری همدانی] هر گاه بداند نماز امام باطل ا ست مثلاً بداند امام وضو ندارد ، اگر چه خود امام ماتفت نباشد ، نمی تواند به او اقتدا کند .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] هرگاه بداند نماز امام باطل است مثلاً بداند امام وضو ندارد اگرچه خود امام ملتفت نباشد نمی تواند به او اقتدا کند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] هرگاه بداند نماز امام باطل است؛ مثلا بداند امام وضو ندارد اگرچه خود امام ملتفت نباشد؛ نمی تواند به او اقتدا کند.
- [آیت الله خوئی] هرگاه بداند نماز امام باطل است، مثلًا بداند که امام وضو ندارد، اگرچه خود امام ملتفت نباشد، نمیتواند به او اقتدا کند.
- [آیت الله اردبیلی] هرگاه بداند نماز امام باطل است، مثلاً بداند امام وضو ندارد، اگرچه خود امام متوجّه نباشد، نمیتواند به او اقتدا کند.
- [آیت الله مظاهری] هرگاه بداند نماز امام باطل است مثلاً بداند امام وضو ندارد، گرچه خود امام ملتفت نباشد، نمیتواند به او اقتدا کند ولی اگر اختلاف فتوا با یکدیگر داشته باشند گرچه از نظر او نماز امام باطل باشد میتواند اقتدا کند.