عوالم مادون اسما و صفات الهی، سه تا هستند: عالم ماده، عالم برزخ )مثال(، و عالم قیامت )نفس یا عقل( و نیز بیان کردیم عالم برزخ حد واسط بین عالم ماده و عالم تجرد است.
با توجه به این مطلب، دو نکته را باید مد نظر قرار داد: نکته‌ی اول این که وعالم برزخ، عالم تجرد محض نیست که هیچ گونه زمان و مکانی در آن جا متصور نباشد و چون حد واسط عالم تجرد و عالم ماده است، از برخی از خصوصیات هر دو مرتبه برخوردار است؛ یعنی در عین این که ماده از آن جا غایب است، اما شکل، صورت، بعد و اموری دیگر و لذا مکان به یک معنا در آن جا وجود دارد.
این حد واسط بودن برزخ نسبت به عوالم ماده )دنیا( و تجرد )قیامت(، موجب می‌شود که در آن جا ارتباط انسان با این دنیا کاملا قطع نشود که از مهمترین شواهد این مطلب، بهره‌بردن مردگان از ثمرات و بقایای اعمال خیر خود و دیگران می‌باشد. به همین ترتیب، این که اشاره شده است ارواح مؤمنان در جایی حضور پیدا می‌کنند، بر همین علقه و رابطه و بر نوعی شرافت برای آن مکان، دلالت دارد.
در همین باب، علامه طباطبایی )ره( می‌فرماید: )در برخی روایات، زمین به عنوان محلی برای بهشت و جهنم برزخی و نیز محلی برای دیدار اموات با خانواده‌شان و... تعیین شده است. این مطلب، حمل بر این می‌شود که علقه‌ی مادی ارواح کاملا قطع نمی‌شود و حقیقت امر نیز چنین است.
در برخی از اخبار آمده است که بهشت برزخ در وادی السلام، دوزخ آن در وادی برهوت و صخره‌ی بیت المقدس، محل اجتماع ارواح است. (در فروع کافی، ج 3، ص 243 - 246، پنج حدیث در این باب آمده است، به نقل از پاورقی‌های صادق لاریجانی بر )انسان از آغاز تا انجام(، ص 288)
در روایات دیگری آمده است که ائمه‌ی اطهار )ع( ارواح مردگان را در مکان‌های گوناگونی مشاهده کردهاند. (در بصائر الدرجات، باب مفصلی مشتمل بر 19 حدیث در این زمینه وجود دارد. در ص - 472 - 281؛ به نقل از منبع پیشین) چنین مطلبی در مورد کرامات اولیای صالح بیش از حد حصر، نقل شده است. همه‌ی این مطالب، امور ممکنه‌ای هستند که کاشف از نوعی علقه‌ی ارواح به خاطر شرافت مکان،زمان و یا حال است.( ()انسان از آغاز تا انجام(، ص 88)
