در پاسخ به این سؤال باید گفت: قرآن برای معرفی شخصیت ها از دو راه استفاده کرده است:
1- معرفی با اسم
نخستین راه این است که شخصیت مورد نظر را با اسم معرفی و مطرح می کند مانند:
وَ ما مُحَمَّدٌ الاّ رَسولٌ قَد خَلَت مِن قَبلِهِ الرُّسُل؛ و محمد نیست مگر پیغمبری از طرف خدا که پیش از او نیز پیغمبرانی بودند...1
2- معرفی با صفت و ویژگی
شیوه ی دوّم، معرفی با صفت و ویژگی است که در قرآن نمونه‌هایی دارد، از جمله این که در مورد پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله وسلم) آمده است:
الّذینَ یتَّبِعونَ الرَّسولَ النَّبیِّ الامّیِّ ... یَأمُرُهُم بِالمَعروف و یَنهاهُم عَنِ المُنکَرِ وَ یحِلُّ لَهُمُ الطَّیبِّاتِ وَ یُحَرِّمُ عَلَیهِمُ الخَبائِث ... ؛ کسانی که از پیامبر تبعیت می کنند ... که پیامبر، ایشان را به کارهای پسندیده دستور می دهد و از کارهای زشت و ناپسند، باز می دارد و به ایشان امور پاکیزه را حلال و امور ناپسند را حرام کرده است. 2
در معرفی ولی مؤمنان (علیه السلام) نیز از این شیوه استفاده کرده است:
انَّما وَلیُّکمُ اللهُ وَ رَسولُهُ وَ الَّذینَ ءامَنوا الَّذینَ یُقیمونَ الصَّلَوةَ وَ یُؤتونَ الزَّکاةَ وَ هُم راکِعونَ؛ صاحب امر شما خدا و رسول او و کسانی اند که نماز را بر پا می دارند و زکات می پردازند درحالی که در رکوع باشند. 3
شناساندن با صفت بهترین راه معرفی است. این نوع معرفی راه را بر سودجویان می بندد؛ در معرفی با اسم می‌توان نام جعلی درست کرد؛ امّا بهره برداری از صفات کار آسانی نبوده و قابل جعل نیست. از این رو می‌بینیم در جریان حضرت طالوت (علیه السلام)، خداوند متعال در آیه‌ی 248 سوره ی بقره، بعد از آن که ایشان را به اسم معرفی می کند، بلافاصله ایشان را با صفت و نشانه ی (تابوتٌ فیه سَکِینة) (صندوقی که دارای آرامش است)، معرفی می کند تا جلوی هرگونه اشتباه احتمالی گرفته شود.
پس روشن شد که:
1- تنها راه معرفی، ذکر نام امام مهدی (علیه السلام) نیست، و حضرت از راه های دیگر (صفات) معرفی شده‌اند و قرآن به طرق دیگر به وجود ایشان و حکومت جهانیشان اشاره کرده است.
2- مصالحی در کار بوده که نام اهل‌بیت(علیهم السلام) در قرآن ذکر نشود که مهم‌ترین آنها محفوظ ماندن قرآن از تحریف است.
پی نوشت‌ها:
[1]. آل عمران(3)، 144.
[2]. اعراف (7)، 157.
[3]. مائده (5)، 55.
www.mahdi313.com
