دوران غیبت
عصر غیبت یعنی دوران غایب بودن امام معصوم علیه السّلام از انظار عموم است.
حوادث دوران غیبت و وظیفه شیعه در این عصر را بیان کنید.
آنچه در روایات به آن اشاره شده، گسترش ظلم و فساد است. انسان‌های شیطان صفت و دنیا طلب برای رسیدن به منافع بیشتر دنیوی، به هر گونه ظلم و فسادی روی می‌آورند و با کشاندن جامعه‌های انسانی و مردم به ورطه فساد و تباهی، سعی در استعمار و استثمار مردم دارند. آنان با شیوع انواع فساد‌های مالی و اخلاقی مردم را به طرف بی‌هویتی سوق می‌دهند؛ به گونه‌ای که آدمیان وظایف خود را فراموش کنند و به جای اطاعت از فرمان‌های الهی و عمل به دستورات دین و ارزش‌های انسانی، به دنبال ارضای شهوات مادی باشند و در این راستا حتی گاه دین را خرافه معرفی کرده و ظهور امام زمان(عج)را افسانه می‌دانند. وظیفه ما آن است که ضمن ظلم‌ستیزی، به وظایف یک منتظر واقعی عمل کنیم. انتظار امام مهدی(عج) از ما آن است که به وظیفه یک منتظر واقعی عمل کنیم. در روایات و بیانات پیشوایان دین وظایف متعددی برای منتظر بیان شده است که مهمترین آنها عبارت است از: الف. شناخت امام: حرکت در جاده انتظار، بدون شناخت امام امکان ندارد، البته علاوه بر شناخت امام به اسم و نسب، باید نسبت به جایگاه و مقام او نیز آگاهی کافی داشت. در روایتی نقل شده که فردی به نام ابو نصر پیش از غیبت امام، به حضور آن حضرت رسید. امام مهدی(عج) از او پرسید: مرا می‌شناسی؟ پاسخ داد: آری شما سرور من و فرزند سرور من هستید. امام زمان(عج) فرمود: مقصود من این (شناخت) نبود. ابو نصر می‌گوید: خودتان بفرماید(مرادتان چیست). امام مهدی(عج) فرمود: (من آخرین جانشین پیامبر خدا هستم و خداوند به (برکت) من بلا را از خاندان و شیعیانم دور می کند.)(بحار الانوار، ج 52، ص 30) ب. الگو پذیری: آدمی باید از رهبر و مقتدای خود الگو گرفته و منش و رفتار خود را شبیه او قرار دهد تا بتواند او را همراهی کند. از پیامبر اکرم(ص) نقل شده است: (خوشا حال آنان که قائم خاندان مرا درک کنند؛ در حالی که پیش از دوران قیام، به او و امامان قبل از او اقتدا کرده و از دشمنان ایشان، اعلام بیزاری کرده باشند. آنان دوستان و همراهان من و گرامی‌ترین امت من، در نزد من هستند.)(بحار الانوار، ج 52، ص 129) از مهمترین رفتارها، ورع و حسن خلق است. امام صادق(ع) در روایتی فرمود: (هر کس دوست دارد از یاران حضرت قائم(عج) باشد، باید منتظر باشد و در حال انتظار به پرهیزکارل و اخلاق نیکو رفتار کند.)(بحار الانوار، ج 52، ص 140) ج. یاد امام زمان(عج): یک منتظر واقعی باید همیشه سعی کند به یاد حضرت مهدی(عج) باشد. هر روز صبح با خواندن دعای عهد(مفاتیح الجنان، بعد از دعای ندبه) با امام پیمان خود را تجدید کند، برای سلامتی و فرج ایشان همیشه دعا کند و بگوید: (اللهم کن لولیک الحجة بن الحسن...)(مفاتیح الجنان، اعمال شب 23 ماه مبارک رمضان). در هر محفل و مجلسی یاد حضرت را زنده کند و مردم را با او آشنا سازد تا مردم همگی منتظر ظهور باشند. امام عصر(عج) در پیامی چنین فرمود: (اگر شیعیان ما که خداوند آنان را در راه طاعتش یاری دهد در وفای پیمانی که از ایشان گرفته شد اجتماع کرده و مصمم باشند؛ البته نعمت دیدار از آنان به تأخیر نمی‌افتد و سعادت ملاقات ما برای آنان با معرفت کامل و راستین نسبت به ما، تعجیل می‌گردد.)(بحار الانوار، ج 53، ص 176) البته نباید فراموش کرد که یک پیرو واقعی در همان گام‌های نخستین، به انجام واجبات به خصوص نماز اول وقت و ترک محرمات توجه ویژه‌ای دارد، چرا که بدون اطاعت از اوامر خدا، سخن از انتظار و یاری حضرت مهدی(عج) معنا ندارد.
آنچه در روایات به آن اشاره شده، گسترش ظلم و فساد است. انسان‌های شیطان صفت و دنیا طلب برای رسیدن به منافع بیشتر دنیوی، به هر گونه ظلم و فسادی روی می‌آورند و با کشاندن جامعه‌های انسانی و مردم به ورطه فساد و تباهی، سعی در استعمار و استثمار مردم دارند. آنان با شیوع انواع فساد‌های مالی و اخلاقی مردم را به طرف بی‌هویتی سوق می‌دهند؛ به گونه‌ای که آدمیان وظایف خود را فراموش کنند و به جای اطاعت از فرمان‌های الهی و عمل به دستورات دین و ارزش‌های انسانی، به دنبال ارضای شهوات مادی باشند و در این راستا حتی گاه دین را خرافه معرفی کرده و ظهور امام زمان(عج)را افسانه می‌دانند. وظیفه ما آن است که ضمن ظلم‌ستیزی، به وظایف یک منتظر واقعی عمل کنیم. انتظار امام مهدی(عج) از ما آن است که به وظیفه یک منتظر واقعی عمل کنیم. در روایات و بیانات پیشوایان دین وظایف متعددی برای منتظر بیان شده است که مهمترین آنها عبارت است از: الف. شناخت امام: حرکت در جاده انتظار، بدون شناخت امام امکان ندارد، البته علاوه بر شناخت امام به اسم و نسب، باید نسبت به جایگاه و مقام او نیز آگاهی کافی داشت. در روایتی نقل شده که فردی به نام ابو نصر پیش از غیبت امام، به حضور آن حضرت رسید. امام مهدی(عج) از او پرسید: مرا می‌شناسی؟ پاسخ داد: آری شما سرور من و فرزند سرور من هستید. امام زمان(عج) فرمود: مقصود من این (شناخت) نبود. ابو نصر می‌گوید: خودتان بفرماید(مرادتان چیست). امام مهدی(عج) فرمود: (من آخرین جانشین پیامبر خدا هستم و خداوند به (برکت) من بلا را از خاندان و شیعیانم دور می کند.)(بحار الانوار، ج 52، ص 30) ب. الگو پذیری: آدمی باید از رهبر و مقتدای خود الگو گرفته و منش و رفتار خود را شبیه او قرار دهد تا بتواند او را همراهی کند. از پیامبر اکرم(ص) نقل شده است: (خوشا حال آنان که قائم خاندان مرا درک کنند؛ در حالی که پیش از دوران قیام، به او و امامان قبل از او اقتدا کرده و از دشمنان ایشان، اعلام بیزاری کرده باشند. آنان دوستان و همراهان من و گرامی‌ترین امت من، در نزد من هستند.)(بحار الانوار، ج 52، ص 129) از مهمترین رفتارها، ورع و حسن خلق است. امام صادق(ع) در روایتی فرمود: (هر کس دوست دارد از یاران حضرت قائم(عج) باشد، باید منتظر باشد و در حال انتظار به پرهیزکارل و اخلاق نیکو رفتار کند.)(بحار الانوار، ج 52، ص 140) ج. یاد امام زمان(عج): یک منتظر واقعی باید همیشه سعی کند به یاد حضرت مهدی(عج) باشد. هر روز صبح با خواندن دعای عهد(مفاتیح الجنان، بعد از دعای ندبه) با امام پیمان خود را تجدید کند، برای سلامتی و فرج ایشان همیشه دعا کند و بگوید: (اللهم کن لولیک الحجة بن الحسن...)(مفاتیح الجنان، اعمال شب 23 ماه مبارک رمضان). در هر محفل و مجلسی یاد حضرت را زنده کند و مردم را با او آشنا سازد تا مردم همگی منتظر ظهور باشند. امام عصر(عج) در پیامی چنین فرمود: (اگر شیعیان ما که خداوند آنان را در راه طاعتش یاری دهد در وفای پیمانی که از ایشان گرفته شد اجتماع کرده و مصمم باشند؛ البته نعمت دیدار از آنان به تأخیر نمی‌افتد و سعادت ملاقات ما برای آنان با معرفت کامل و راستین نسبت به ما، تعجیل می‌گردد.)(بحار الانوار، ج 53، ص 176) البته نباید فراموش کرد که یک پیرو واقعی در همان گام‌های نخستین، به انجام واجبات به خصوص نماز اول وقت و ترک محرمات توجه ویژه‌ای دارد، چرا که بدون اطاعت از اوامر خدا، سخن از انتظار و یاری حضرت مهدی(عج) معنا ندارد.
پاسخ:
آنچه در روایات به آن اشاره شده، گسترش ظلم و فساد است. انسان‌های شیطان صفت و دنیا طلب برای رسیدن به منافع بیشتر دنیوی، به هر گونه ظلم و فسادی روی می‌آورند و با کشاندن جامعه‌های انسانی و مردم به ورطه فساد و تباهی، سعی در استعمار و استثمار مردم دارند. آنان با شیوع انواع فساد‌های مالی و اخلاقی مردم را به طرف بی‌هویتی سوق می‌دهند؛ به گونه‌ای که آدمیان وظایف خود را فراموش کنند و به جای اطاعت از فرمان‌های الهی و عمل به دستورات دین و ارزش‌های انسانی، به دنبال ارضای شهوات مادی باشند و در این راستا حتی گاه دین را خرافه معرفی کرده و ظهور امام زمان(عج)را افسانه می‌دانند.
وظیفه ما آن است که ضمن ظلم‌ستیزی، به وظایف یک منتظر واقعی عمل کنیم.
انتظار امام مهدی(عج) از ما آن است که به وظیفه یک منتظر واقعی عمل کنیم. در روایات و بیانات پیشوایان دین وظایف متعددی برای منتظر بیان شده است که مهمترین آنها عبارت است از:
الف. شناخت امام:
حرکت در جاده انتظار، بدون شناخت امام امکان ندارد، البته علاوه بر شناخت امام به اسم و نسب، باید نسبت به جایگاه و مقام او نیز آگاهی کافی داشت. در روایتی نقل شده که فردی به نام ابو نصر پیش از غیبت امام، به حضور آن حضرت رسید. امام مهدی(عج) از او پرسید: مرا می‌شناسی؟ پاسخ داد: آری شما سرور من و فرزند سرور من هستید. امام زمان(عج) فرمود: مقصود من این (شناخت) نبود. ابو نصر می‌گوید: خودتان بفرماید(مرادتان چیست). امام مهدی(عج) فرمود: (من آخرین جانشین پیامبر خدا هستم و خداوند به (برکت) من بلا را از خاندان و شیعیانم دور می کند.)(بحار الانوار، ج 52، ص 30)
ب. الگو پذیری:
آدمی باید از رهبر و مقتدای خود الگو گرفته و منش و رفتار خود را شبیه او قرار دهد تا بتواند او را همراهی کند. از پیامبر اکرم(ص) نقل شده است: (خوشا حال آنان که قائم خاندان مرا درک کنند؛ در حالی که پیش از دوران قیام، به او و امامان قبل از او اقتدا کرده و از دشمنان ایشان، اعلام بیزاری کرده باشند. آنان دوستان و همراهان من و گرامی‌ترین امت من، در نزد من هستند.)(بحار الانوار، ج 52، ص 129)
از مهمترین رفتارها، ورع و حسن خلق است. امام صادق(ع) در روایتی فرمود: (هر کس دوست دارد از یاران حضرت قائم(عج) باشد، باید منتظر باشد و در حال انتظار به پرهیزکارل و اخلاق نیکو رفتار کند.)(بحار الانوار، ج 52، ص 140)
ج. یاد امام زمان(عج):
یک منتظر واقعی باید همیشه سعی کند به یاد حضرت مهدی(عج) باشد. هر روز صبح با خواندن دعای عهد(مفاتیح الجنان، بعد از دعای ندبه) با امام پیمان خود را تجدید کند، برای سلامتی و فرج ایشان همیشه دعا کند و بگوید: (اللهم کن لولیک الحجة بن الحسن...)(مفاتیح الجنان، اعمال شب 23 ماه مبارک رمضان). در هر محفل و مجلسی یاد حضرت را زنده کند و مردم را با او آشنا سازد تا مردم همگی منتظر ظهور باشند. امام عصر(عج) در پیامی چنین فرمود: (اگر شیعیان ما که خداوند آنان را در راه طاعتش یاری دهد در وفای پیمانی که از ایشان گرفته شد اجتماع کرده و مصمم باشند؛ البته نعمت دیدار از آنان به تأخیر نمی‌افتد و سعادت ملاقات ما برای آنان با معرفت کامل و راستین نسبت به ما، تعجیل می‌گردد.)(بحار الانوار، ج 53، ص 176)
البته نباید فراموش کرد که یک پیرو واقعی در همان گام‌های نخستین، به انجام واجبات به خصوص نماز اول وقت و ترک محرمات توجه ویژه‌ای دارد، چرا که بدون اطاعت از اوامر خدا، سخن از انتظار و یاری حضرت مهدی(عج) معنا ندارد.
- [سایر] وظیفه شیعیان در دوران غیبت امام زمان (عج) چیست؟
- [سایر] وظیفه ما در عصر غیبت چیست؟
- [سایر] وظیفه منتظران در عصر غیبت چیست؟
- [سایر] وظیفه ی شیعه در زمان غیبت چیست؟
- [سایر] وضعیت شیعه و جهان در دوران غیبت و قبل از ظهور چگونه است؟
- [سایر] پناه خواهی شیعه در دوران غیبت امام زمان (عج) چگونه است؟
- [سایر] وظیفه کلی ما در عصر غیبت نسبت به امام زمان علیه السلام چیست؟
- [سایر] آیا وظیفه فقیهان در عصر غیبت، فقط «افتاء» و «قضا»ست نه حاکمیّت؟
- [سایر] در اخبار مربوط به حوادث دوران ظهور از نقش یمن و سید یمنی یاد می‌شود در یمن اکثریت مردم اهل تسنن هستند و قبایلی هم شیعه زیدیه هستند آیا صحت این احادیث مورد تردید هست؟ لطفا مرا راهنمایی کنید
- [سایر] امتیاز عصر غیبت صغرا بر غیبت کبرا چیست ؟
- [آیت الله بهجت] در حال غیبت نباید به کسانی که منصب امام را غصب کردهاند زکات داد، ولی دادن زکات به مجتهد جامعالشرایط بنابر اقوی مثل دادن زکات به امام معصوم علیه‌السلام است.
- [آیت الله اردبیلی] اگر در سفری که وظیفه او در آن سفر جمع بین نماز تمام و شکسته است، نماز ظهر، عصر یا عشای او قضا شود، قضای آن را باید هم به صورت شکسته و هم به صورت تمام به جا آورد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] مرد می تواند برای زن و زن برای مرد نیابت کند و در بلند خواندن و آهسته خواندن نماز بایدبه وظیفه خودش عمل نماید، نه وظیفه میت و لازم نیست قضای نمازهای میت به ترتیب خوانده شود، خواه ترتیب آن را بداند یا نداند، مگر در مورد ظهر و عصر، یا مغرب و عشا از یک روز که رعایت ترتیب در آن لازم است.
- [آیت الله اردبیلی] همانگونه که در احکام انفال گفته شد، هر مالی که عرفا مالیّت داشته ولی مالک نداشته باشد و منفعت آن متعلّق به عموم مردم باشد، جزء انفال است و برای تصرّف در انفال در عصر غیبت امام معصوم علیه‌السلام ، بنابر احتیاط باید از حاکم شرعی اجازه گرفته شود؛ ولی برای تصرّفاتی که معمولاً مردم بدون اجازه انجام می‌دهند و سیره در مورد آنان وجود دارد مثل ماهیگیری برای رفع نیازهای شخصی و یا چراندن دام در مراتع اجازه گرفتن لازم نیست و این گونه موارد در حکم مباحات میباشند.
- [آیت الله بهجت] مأموم در نماز با مخالفین (غیر شیعه) واجب است به وظیفه منفرد عمل کند؛ و اگر لازم است تقیه کند، حمد و سوره و لااقل حمد را بهصورت آهسته بخواند، ولی در غیر این صورت نماز را اعاده نماید.
- [آیت الله بهجت] در روز جمعه انسان میتواند بنابر اظهر به جای نماز ظهر دو رکعت نماز جمعه بخواند؛ و در عصر غیبت وجوب آن تخییری است؛ یعنی نماز جمعه کفایت از نماز ظهر می‌کند. شرایط و احکام نماز جمعه در بخش مربوط به آن بیان خواهد شد.
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر گنجی پیدا شد که اثر سکه اسلامی دارد , یا معلوم شد که مال مسلمانی هست، حکم میراث (من لا وارث له )؛ یا حکم (لُقَطَه) را دارد و تمام آن مال، در اختیار امام(ع) یا ولیّ فقیه (در عصر غیبت) قرار می‌گیرد.
- [آیت الله مظاهری] غیبت از یک جمعیّت نظیر غیبت از طایفهای یا ملّتی غیبت و حرام نیست، در صورتی که مراد گوینده و شنونده بعضی از آن جمعیّت باشد، امّا چون موجب قساوت قلب است، بهتر است پرهیز شود، ولی اگر مراد گوینده و شنونده همه جمعیّت باشد، غیبت و گناه آن نیز مضاعف می‌شود.
- [آیت الله مکارم شیرازی] نماز آیات در چهار صورت واجب می شوداول و دوم گرفتن خورشید و ماه هرچند مقدار کمی از آنها بگیرد، خواه کسی بترسد یا نه. سوم زلزله، خواه کسی بترسد یا نه. چهارم صاعقه و بادهای سیاه و سرخ و هرگونه حوادث خوفناک آسمانی در صورتی که بیشتر مردم بترسند، بلکه برای حوادث خوفناک زمینی نیز اگر موجب وحشت بیشتر مردم شود احتیاط واجب آن است که نماز آیات بخوانند.
- [آیت الله سیستانی] نافله عصر پیش از نماز عصر خوانده می‌شود ، و وقت آن تا موقعی که ممکن باشد آن را پیش از نماز عصر خواند ادامه دارد ، ولی چنانچه شخص نافله عصر را تا موقعی که سایه شاخص به چهار هفتم آن برسد تأخیر بیندازد بهتر است که در این موقع نماز عصر را قبل از نافله بخواند ، بجز در مورد مذکور در مسأله قبل .