انتظار چشم به راه بودن است و به معنی دقیقتر امید به آینده روشن است. وقتی انسان، آینده را روشن و زیبا ببیند سعی میکند به سوی آن برود و آن را نزدیک و نزدیکتر کند به این دلیل است که انتظار تنها یک حالت درونی نیست بلکه در انسان ایجاد حرکت و نشاط میکند. در روایات انتظار بهترین عمل خوانده شده است. پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمود: (افضل اعمال امتی انتظار الفرج؛ برترین کارهای امت من، انتظار فرج است).(1) انتظار به منتظر هویت میبخشد و برای کارها و تلاشهای او سمت و سوی خاصی قرار میدهد و آن زمینه سازی برای ایجاد یک جامعه خوب و با صلح و صفا و سرشار از ارزشهای انسانی است. منتظر واقعی هم در راستای معنی صحیح انتظار، معنی مییابد. منتظر کسی است که به سوی آن آینده روشن گام برمیدارد. ابتدا خود را میسازد و آراسته به ارزشهای انسانی و الهی میکند و سپس در جهت ساختن محیط پیرامون خود اقدام میکند او نسبت به اطراف خود بیتعهد و بیمسئولیت نیست همان گونه که در فساد محیط حل نمیشود. منتظر واقعی یک جریان سالم است که به اندازه شعاع وجودی خود جامعه را به سمت صلاح و سلامت میبرد. امام صادق علیه السلام فرمود: (کسی که دوست دارد از یاوران قائم عجّل الله تعالی فرجه الشریف باشد پس باید منتظر باشد و در حال انتظار برای ورع و پرهیزکاری (و خودداری از زشتیها) و بر محور اخلاق نیکو عمل کند.)(2) انتظار مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف که انتظار آخرین حجت خدا و آخرین جانشین پیامبر خدا است به تقویت بنیانهای فکری و اعتقادی منتظر میانجامد و از نظر رفتاری به رفتار او شکل میدهد. جامعه منتظر باید ویژگیهای زیر را دارا باشد: 1. وحدت و همدلی: جامعه منتظر به سوی هدف معلوم و مشخص خود که هدفی الهی است متحد و هماهنگ پیش میرود چون هدف یکی است، اختلاف و منیت و خودخواهی بسیار کم میشود و همه تلاش میکنند که جامعه به سمت جلو پیش رود، حال به نام من تمام شود یا به نام دیگری. 2. تعاون و همکاری: افراد جامعه منتظر به دور از تنگ نظری پیوسته حال فقراء و نیازمندان جامعه را پیگیری میکند و از آنان بی خبر نمیمانند. امام باقر علیه السلام به گروهی از شیعیان فرمود: (از میان شما آن که نیرومند است ضعیف را یاری کند و آن که بینیاز است با نیازمندان مهربانی ورزد و هر یک از شما نسبت به دیگری خیرخواهی کند).(3) 3. جامعه منتظر، محیط خود را رنگ و بوی مهدوی بخشیده و نام و یاد امام را در همه عرصهها منتشر کرده و گفتار و کردار امام را به عنوان سرآمد همه سخنان و شیوهها در همه جا به نمایش میگذارند. تشکیل محافل مهدوی و شرکت کردن فعال در آنها از جمله شاخصههای جامعه منتظر است. 4. جامعه منتظر در مقابل بدعتها و انحرافها در دین و رواج منکرات موضع میگیرد و در حرکتهای جمعی در مقابل آنها ایستادگی میکند و مانع رشد جریانات انحرافی و بدعتها میشود. پینوشتها: 1. بحار الانوار، ج 52، ص 122 2. غیبت نعمانی، ص 200 3. بحار الانوار، ج 52، ص 123
انتظار چشم به راه بودن است و به معنی دقیقتر امید به آینده روشن است. وقتی انسان، آینده را روشن و زیبا ببیند سعی میکند به سوی آن برود و آن را نزدیک و نزدیکتر کند به این دلیل است که انتظار تنها یک حالت درونی نیست بلکه در انسان ایجاد حرکت و نشاط میکند. در روایات انتظار بهترین عمل خوانده شده است. پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمود: (افضل اعمال امتی انتظار الفرج؛ برترین کارهای امت من، انتظار فرج است).(1)
انتظار به منتظر هویت میبخشد و برای کارها و تلاشهای او سمت و سوی خاصی قرار میدهد و آن زمینه سازی برای ایجاد یک جامعه خوب و با صلح و صفا و سرشار از ارزشهای انسانی است.
منتظر واقعی هم در راستای معنی صحیح انتظار، معنی مییابد. منتظر کسی است که به سوی آن آینده روشن گام برمیدارد. ابتدا خود را میسازد و آراسته به ارزشهای انسانی و الهی میکند و سپس در جهت ساختن محیط پیرامون خود اقدام میکند او نسبت به اطراف خود بیتعهد و بیمسئولیت نیست همان گونه که در فساد محیط حل نمیشود. منتظر واقعی یک جریان سالم است که به اندازه شعاع وجودی خود جامعه را به سمت صلاح و سلامت میبرد.
امام صادق علیه السلام فرمود: (کسی که دوست دارد از یاوران قائم عجّل الله تعالی فرجه الشریف باشد پس باید منتظر باشد و در حال انتظار برای ورع و پرهیزکاری (و خودداری از زشتیها) و بر محور اخلاق نیکو عمل کند.)(2)
انتظار مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف که انتظار آخرین حجت خدا و آخرین جانشین پیامبر خدا است به تقویت بنیانهای فکری و اعتقادی منتظر میانجامد و از نظر رفتاری به رفتار او شکل میدهد.
جامعه منتظر باید ویژگیهای زیر را دارا باشد:
1. وحدت و همدلی: جامعه منتظر به سوی هدف معلوم و مشخص خود که هدفی الهی است متحد و هماهنگ پیش میرود چون هدف یکی است، اختلاف و منیت و خودخواهی بسیار کم میشود و همه تلاش میکنند که جامعه به سمت جلو پیش رود، حال به نام من تمام شود یا به نام دیگری.
2. تعاون و همکاری: افراد جامعه منتظر به دور از تنگ نظری پیوسته حال فقراء و نیازمندان جامعه را پیگیری میکند و از آنان بی خبر نمیمانند.
امام باقر علیه السلام به گروهی از شیعیان فرمود: (از میان شما آن که نیرومند است ضعیف را یاری کند و آن که بینیاز است با نیازمندان مهربانی ورزد و هر یک از شما نسبت به دیگری خیرخواهی کند).(3)
3. جامعه منتظر، محیط خود را رنگ و بوی مهدوی بخشیده و نام و یاد امام را در همه عرصهها منتشر کرده و گفتار و کردار امام را به عنوان سرآمد همه سخنان و شیوهها در همه جا به نمایش میگذارند.
تشکیل محافل مهدوی و شرکت کردن فعال در آنها از جمله شاخصههای جامعه منتظر است.
4. جامعه منتظر در مقابل بدعتها و انحرافها در دین و رواج منکرات موضع میگیرد و در حرکتهای جمعی در مقابل آنها ایستادگی میکند و مانع رشد جریانات انحرافی و بدعتها میشود.
پینوشتها:
1. بحار الانوار، ج 52، ص 122
2. غیبت نعمانی، ص 200
3. بحار الانوار، ج 52، ص 123
- [سایر] فرق بین امامت و خلافت را روشن نموده و توضیح دهید که این دو چه نسبتی با یکدیگر دارند؟ آیا مقابل هم می باشند؟
- [سایر] فرق بین امامت و خلافت را روشن نموده و توضیح دهید که این دو چه نسبتی با یکدیگر دارند؟ آیا مقابل هم میباشند؟
- [سایر] آینده موعود منتظران حسینی، چگونه با امید گره خورده است؟
- [سایر] بهترین اخلاق چه نسبتی با لجاجت دارد؟
- [سایر] چه انتظار فرجی صحیح و چه انتظار فرجی غلط است؟
- [سایر] چه نسبتی بین نفس ، شیطان و ابلیس وجود دارد ؟
- [سایر] میان پلورالیسم دینی و سیاسی چه نسبتی وجود دارد؟
- [سایر] شادی و نشاط چه نسبتی با دین دارد؟ (قسمت دوم)
- [سایر] شادی و نشاط چه نسبتی با دین دارد؟ (قسمت اول)
- [سایر] زیاد بن ابیه چه نسبتی با معاویه دارد؟
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر روزه دار به گفتن یا به نوشتن یا به اشاره و مانند اینها به خدا و پیغمبران و جانشینان پیغمبران عمدا نسبتی را بدهد که دروغ است - اگرچه فورا بگوید دروغ گفتم یا توبه کند - روزه او باطل است و احتیاط واجب آن است که به حضرت زهرا (س) هم به دروغ نسبتی ندهد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسی که باید زکات بدهد، اگر از فقیری طلبکار باشد، میتواند طلبی را که از او دارد بابت زکات حساب کند، مگر آن که امید نداشته باشد که بدهکار بتواند قرض خود را در آینده ادا کند که در این صورت نمیتواند آن را از بابت زکات حساب کند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر روزهدار به گفتن یا نوشتن یا به اشاره و مانند اینها به خدا یا پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله یا یکی از امامان معصوم علیهمالسلام عمداً نسبتی را بدهد که دروغ است؛ اگر چه فوراً بگوید: دروغ گفتم یا توبه کند، روزه او باطل است، بلکه اگر به حضرت زهرا علیهاالسلام و سایر پیامبران و جانشینان ایشان علیهمالسلام هم به دروغ نسبتی بدهد بنا بر احتیاط روزه او باطل میشود.
- [آیت الله سیستانی] اگر ملکی را برای تعمیر مسجدی وقف نمایند، چنانچه آن مسجد احتیاج به تعمیر نداشته باشد و انتظار هم نرود که در آینده نه چندان دور احتیاج به تعمیر پیدا کند، و نیز ممکن نباشد که عایدات آن ملک را جمع نموده و نگهدارند که تا بعدها به تعمیر مسجد برسد، در این صورت احتیاط لازم آن است که عایدات آن ملک را در آنچه نزدیک به مقصود واقف بوده، صرف نمایند مانند تأمین بقیه احتیاجات مسجد یا تعمیر مسجد دیگر.
- [آیت الله سیستانی] کسی که دسترسی به طلبکار خود ندارد ، چنانچه امید نداشته باشد که در آینده او ، یا وارثش را پیدا کند ، باید طلب او را از طرف صاحبش به فقیر بدهد ، و بنابر احتیاط واجب از حاکم شرع در این کار اجازه بگیرد ، ولی اگر امید داشته باشد که او ، یا وارثش را پیدا کند باید منتظر بماند و از او جستجو کند ، و چنانچه او را پیدا ننماید وصیت کند که اگر او مُرد ، و طلبکار ، یا وارثش پیدا شد طلب او را از مالش بپردازد .
- [آیت الله مظاهری] اگر آتشی روشن کند و مال کسی آتش بگیرد، در صورتی که مواظبت نکرده باشد ضامن است.
- [آیت الله مظاهری] کسی که اجیر شده برای کاری، مثل کارمندان ادارهها و شرکتها و کارخانجات، اگر کم کاری کند یا اصلاً کار نکند، حقّ گرفتن تمام حقوق را ندارد و اگر تمام حقوق را بگیرد به همان نسبتی که کمکاری کرده غصباست.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . بعد از جدا کردن زکات اگر انتظار مورد معینی را نداشته باشد احتیاط لازم آن است که فوراً آن را به مستحق بدهد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هنگامی که امام تکبیر می گوید و وارد نماز می شود در صورتی که صفهای جلوتر آماده نماز باشند همه می توانند تکبیر بگویند و وارد نماز شوند و لازم نیست انتظار بکشند تا صفهای جلو وارد نماز شوند بلکه انتظار کشیدن بر خلاف احتیاط است.
- [آیت الله خوئی] اگر روزهدار بدون قصد بیرون آمدن منی مثلًا با زن خود بازی و شوخی کند، چنانچه اطمینان دارد که منی از او خارج نمیشود، اگرچه اتفاقا منی بیرون آید، روزه او صحیح است. ولی اگر اطمینان ندارد، درصورتی که منی از او بیرون آید، روزهاش باطل است. دروغ بستن به خدا و پیغمبر (مسألة 1605)- اگر روزهدار به گفتن یا به نوشتن یا به اشاره و مانند اینها، به خدا و پیغمبران و جانشینان پیغمبران عمداً نسبتی را بدهد که دروغ است- اگرچه فوراً بگوید دروغ گفتم، یا توبه کند- روزه او باطل است. و احتیاط واجب آن است که به حضرت زهرا سلام الله علیها هم دروغ نسبتی ندهد.