عمده فعالیت های حضرت علی (ع) در مدت 25 سال سکوت و خانه نشینی چه بود؟
فعالیتهای امام "ع" در این دوره در امور زیر خلاصه می شد: 1- عبادت خدا آن هم به صورتی که در شأن شخصیتی مانند حضرت علی "ع" بود؛ تا آنجا که امام سجاد عبادت و تهجد شگفت انگیز خود را در برابر عبادتهای جد بزرگوار خود ناچیز می دانست. 2- تفسیر قرآن و حل مشکلات آیات و تربیت شاگردانی مانند ابن عباس، که بزرگترین مفسر اسلام پس از امام "ع" به شمار می رفت. 3- پاسخ به پرسش های دانشمندان ملل و نحل دیگر، بالاخص یهودیان و مسیحیان که پس از درگذشت پیامبر "ص" برای تحقیق درباره ی اسلام رهسپار مدینه می شدند و سؤالاتی مطرح می کردند که پاسخگویی جز حضرت علی "ع"، که تسلط او بر تورات و انجیل از خلال سخنانش روشن بود، پیدا نمی کردند. اگر این خلا به وسیله ی امام "ع" پر نمی شد جامعه ی اسلامی دچار سرشکستگی شدیدی می شد. و هنگامی که امام به کلیه ی سؤالات پاسخهای روشن و قاطع می داد انبساط و شکفتگی عظیمی در چهره ی خلفایی که بر جای پیامبر "ص" نشسته بودند پدید می آمد. 4- بیان حکم بسیاری از رویدادهای نوظهور که در اسلام سابقه نداشت و در مورد آنها نصی در قرآن مجید و حدیثی از پیامبر گرامی "ص" در دست نبود. این یکی از امور حساس زندگی امام "ع" است و اگر در میان صحابه شخصیتی مانند حضرت علی "ع" نبود، که به تصدیق پیامبر گرامی "ص" داناترین امت و آشناترین آنها به موازین قضا و داوری به شمار می رفت، بسیاری از مسائل در صدر اسلام به صورت عقده ی لاینحل و گره کور باقی می ماند. همین حوادث نوظهور ایجاب می کرد که پس از رحلت پیامبر گرامی "ص" امام آگاه و معصومی به سان پیامبر درمیان مردم باشد که بر تمام اصول و فروع اسلام تسلط کافی داشته، علم وسیع و گسترده ی او امت را از گرایشهای نامطلوب و عمل به قیاس و گمان باز دارد و این موهبت بزرگ، به تصدیق تمام یاران رسول خدا "ص"، جز در حضرت علی "ع" در کسی نبود. قسمتی از داوریهای امام "ع" و استفاده های ابتکاری و جالب وی از آیات در کتابهای حدیث و تاریخ منعکس است. [ محقق عالیقدر آقای شیخ محمد تقی شوشتری کتابی تحت این عنوان نوشته که به فارسی نیز ترجمه شده است. ] 5- هنگامی که دستگاه خلافت در مسائل سیاسی و پاره ای از مشکلات با بن بست روبرو می شد، امام "ع" یگانه مشاور مورد اعتماد بود که با واقع بینی خاصی مشکلات را از سر راه آنان بر می داشت و مسیر کار را معین می کرد.برخی از این مشاوره ها در نهج البلاغه و در کتابهای تاریخ نقل شده است. 6- تربیت و پرورش گروهی که ضمیر پاک و روح آماده ای برای سیر و سلوک داشتند، تا در پرتو رهبری و تصرف معنوی امام "ع" بتوانند قله های کمالات معنوی را فتح کنند و آنچه را که با دیده ی ظاهر نمی توان دید با دیده ی دل و چشم باطنی ببینند. 7- کار و کوشش برای تأمین زندگی بسیاری از بینوایان و درماندگان؛ تا آنجا که امام "ع" با دست خود باغ احداث می کرد و قنات استخراج می نمود و سپس آنها را در راه خدا وقف می کرد. اینها اصول کارها و فعالیتهای چشمگیر امام "ع" در این ربع قرن بود. منبع: فروغ ولایت آیت الله العظمی سبحانی ص146
عنوان سوال:

عمده فعالیت های حضرت علی (ع) در مدت 25 سال سکوت و خانه نشینی چه بود؟


پاسخ:

فعالیتهای امام "ع" در این دوره در امور زیر خلاصه می شد:
1- عبادت خدا آن هم به صورتی که در شأن شخصیتی مانند حضرت علی "ع" بود؛ تا آنجا که امام سجاد عبادت و تهجد شگفت انگیز خود را در برابر عبادتهای جد بزرگوار خود ناچیز می دانست.
2- تفسیر قرآن و حل مشکلات آیات و تربیت شاگردانی مانند ابن عباس، که بزرگترین مفسر اسلام پس از امام "ع" به شمار می رفت.
3- پاسخ به پرسش های دانشمندان ملل و نحل دیگر، بالاخص یهودیان و مسیحیان که پس از درگذشت پیامبر "ص" برای تحقیق درباره ی اسلام رهسپار مدینه می شدند و سؤالاتی مطرح می کردند که پاسخگویی جز حضرت علی "ع"، که تسلط او بر تورات و انجیل از خلال سخنانش روشن بود، پیدا نمی کردند. اگر این خلا به وسیله ی امام "ع" پر نمی شد جامعه ی اسلامی دچار سرشکستگی شدیدی می شد. و هنگامی که امام به کلیه ی سؤالات پاسخهای روشن و قاطع می داد انبساط و شکفتگی عظیمی در چهره ی خلفایی که بر جای پیامبر "ص" نشسته بودند پدید می آمد.
4- بیان حکم بسیاری از رویدادهای نوظهور که در اسلام سابقه نداشت و در مورد آنها نصی در قرآن مجید و حدیثی از پیامبر گرامی "ص" در دست نبود. این یکی از امور حساس زندگی امام "ع" است و اگر در میان صحابه شخصیتی مانند حضرت علی "ع" نبود، که به تصدیق پیامبر گرامی "ص" داناترین امت و آشناترین آنها به موازین قضا و داوری به شمار می رفت، بسیاری از مسائل در صدر اسلام به صورت عقده ی لاینحل و گره کور باقی می ماند.
همین حوادث نوظهور ایجاب می کرد که پس از رحلت پیامبر گرامی "ص" امام آگاه و معصومی به سان پیامبر درمیان مردم باشد که بر تمام اصول و فروع اسلام تسلط کافی داشته، علم وسیع و گسترده ی او امت را از گرایشهای نامطلوب و عمل به قیاس و گمان باز دارد و این موهبت بزرگ، به تصدیق تمام یاران رسول خدا "ص"، جز در حضرت علی "ع" در کسی نبود.
قسمتی از داوریهای امام "ع" و استفاده های ابتکاری و جالب وی از آیات در کتابهای حدیث و تاریخ منعکس است. [ محقق عالیقدر آقای شیخ محمد تقی شوشتری کتابی تحت این عنوان نوشته که به فارسی نیز ترجمه شده است. ]
5- هنگامی که دستگاه خلافت در مسائل سیاسی و پاره ای از مشکلات با بن بست روبرو می شد، امام "ع" یگانه مشاور مورد اعتماد بود که با واقع بینی خاصی مشکلات را از سر راه آنان بر می داشت و مسیر کار را معین می کرد.برخی از این مشاوره ها در نهج البلاغه و در کتابهای تاریخ نقل شده است.
6- تربیت و پرورش گروهی که ضمیر پاک و روح آماده ای برای سیر و سلوک داشتند، تا در پرتو رهبری و تصرف معنوی امام "ع" بتوانند قله های کمالات معنوی را فتح کنند و آنچه را که با دیده ی ظاهر نمی توان دید با دیده ی دل و چشم باطنی ببینند.
7- کار و کوشش برای تأمین زندگی بسیاری از بینوایان و درماندگان؛ تا آنجا که امام "ع" با دست خود باغ احداث می کرد و قنات استخراج می نمود و سپس آنها را در راه خدا وقف می کرد.
اینها اصول کارها و فعالیتهای چشمگیر امام "ع" در این ربع قرن بود.

منبع: فروغ ولایت آیت الله العظمی سبحانی ص146





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین