تعیین و نصب جانشین پیامبر به دلایل مختلفی لازم و اجتناب ناپذیر بوده است. راز این مسأله در گرو بررسی ضرورت و کارکرد امامت در جامعه اسلامی است که پیش از این بررسی شد. آنچه اکنون به اختصار یاد میشود عبارت است از: 1. امام و جانشین پیامبر، تبیین گر معصومانه دین پس از پیامبر و بازدارنده از انحراف، تحریف و کژفهمی در دین است. 2. امام به لحاظ درک معصومانه از دین، یگانه مرجع حل اختلاف در عرصه فهم و عمل دینی و حافظ انسجام جامعه و بازدارنده از تشتتها و پراگندگی های زیان بار است. 3. حکومت و سیاست در اسلام حکومتی دینی است و کمال دینی بودن آن در گرو رهبری کسانی است که در فهم آموزه های اسلام و التزام به آن در عالیترین سطح، یعنی در حد عصمت باشند. از طرف دیگر شناخت معصوم امری عرفی و عادی نیست و تنها با معرفی از سوی خدا امکان پذیر است. از این رو لازم بود که پیامبر صلی الله علیه و آله امر الهی را در این باره به امت گوشزد نماید و کسانی را که دارای شایستگیهای لازم اند به امت معرفی و نصب الهی آنان را ابلاغ کند. از دیگر سو، چنان که در مباحث پیشین گذشت پیامبر صلی الله علیه و آله در این مسأله اختیاری از خود نداشتهاند. خداوند متعال با توجه به اهمیت فراوان این مسأله، تعیین جانشینی مناسب و ادامه دهنده راه پیامبر را عنصر نهایی اکمال دین و فقدان آن را مساوی با عدم انجام رسالت الهی قلمداد کرده و پیامبر را مأمور به ابلاغ آن نموده است. منبع: porseman.org
چه ضرورتی داشت که پیامبر صلی الله علیه و آله کسی را به عنوان جانشین خود تعیین و معرفی نماید؟
تعیین و نصب جانشین پیامبر به دلایل مختلفی لازم و اجتناب ناپذیر بوده است. راز این مسأله در گرو بررسی ضرورت و کارکرد امامت در جامعه اسلامی است که پیش از این بررسی شد.
آنچه اکنون به اختصار یاد میشود عبارت است از:
1. امام و جانشین پیامبر، تبیین گر معصومانه دین پس از پیامبر و بازدارنده از انحراف، تحریف و کژفهمی در دین است.
2. امام به لحاظ درک معصومانه از دین، یگانه مرجع حل اختلاف در عرصه فهم و عمل دینی و حافظ انسجام جامعه و بازدارنده از تشتتها و پراگندگی های زیان بار است.
3. حکومت و سیاست در اسلام حکومتی دینی است و کمال دینی بودن آن در گرو رهبری کسانی است که در فهم آموزه های اسلام و التزام به آن در عالیترین سطح، یعنی در حد عصمت باشند.
از طرف دیگر شناخت معصوم امری عرفی و عادی نیست و تنها با معرفی از سوی خدا امکان پذیر است. از این رو لازم بود که پیامبر صلی الله علیه و آله امر الهی را در این باره به امت گوشزد نماید و کسانی را که دارای شایستگیهای لازم اند به امت معرفی و نصب الهی آنان را ابلاغ کند.
از دیگر سو، چنان که در مباحث پیشین گذشت پیامبر صلی الله علیه و آله در این مسأله اختیاری از خود نداشتهاند. خداوند متعال با توجه به اهمیت فراوان این مسأله، تعیین جانشینی مناسب و ادامه دهنده راه پیامبر را عنصر نهایی اکمال دین و فقدان آن را مساوی با عدم انجام رسالت الهی قلمداد کرده و پیامبر را مأمور به ابلاغ آن نموده است.
منبع: porseman.org
- [سایر] دلایل محمد باقر سجودی بر عدم تعیین جانشین توسط پیامبر ص چگونه رد می شود؟
- [سایر] آیا عقل و منطق می گوید پیامبر(صلی الله علیه وآله) برای خود جانشین تعیین کرد یا نه؟
- [سایر] معرفی اجمالی از سوره محمد صلی الله علیه و آله ارایه نمایید.
- [سایر] آیا فتوحات بعد از پیامبر صلی الله علیه و آله همان انگیزههای زمان پیامبر صلی الله علیه و آله را دنبال میکرد؟
- [سایر] چه دلایلی بر ختم نبوت و رسالت توسط پیامبر اسلام- صلی الله علیه و آله وسلم- وجود دارد؟
- [سایر] نخستین ایمان آورنده به رسالت پیامبر اکرم- صلی الله علیه و آله – چه کسی بود؟
- [سایر] چگونه میتوان ثابت کرد که حضرت محمّد صلّی الله علیه و آله پیامبر خداست؟
- [سایر] چرا پیامبر (ص) برای بعد رحلتشان جانشین تعیین نکردند؟
- [سایر] همسرداری پیامبر صلی الله علیه و آله چگونه بوده است؟
- [سایر] منابعی در مورد اخلاق فردی و اجتماعی پیامبراکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) معرفی نمائید؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] صلوات بر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و آل او از مستحبات مؤکد است و هر وقت انسان اسم مبارک حضرت رسول صلی الله علیه و آله مانند محمد و احمد یا لقب یا کنیه آن جناب؛ مثل مصطفی و ابو القاسم، را بگوید یا بشنود، اگر چه در نماز باشد، مستحب است صلوات بفرستد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . هر وقت انسان اسم مبارک حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله مانند محمد و احمد صلی الله علیه و آله یا لقب و کنیه آن جناب را مثل مصطفی و ابو القاسم بگوید یا بشنود اگر چه در نماز باشد، مستحب است صلوات بفرستد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر بخواهد خبری را که نمیداند راست است یا دروغ، نقل کند، بنا بر احتیاط نباید به خداوند یا پیامبر صلی الله علیه و آله یا امام علیهالسلام نسبت دهد، بلکه باید مثلاً چنین بگوید: چنین روایت شده است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کافر یعنی کسی که منکر خدا است یا برای خدا شریک قرار می دهد، یا رسالت حضرت خاتم الانبیاء محمد بن عبدالله صلی الله علیه و آله را قبول ندارد، نجس است. و نیز کسی که یکی از ضروریات دین مبین اسلام را منکر شود، چنان چه بداند آن چیز ضروری دین است، نجس می باشد، و اگر نداند احتیاطاً باید از او اجتناب کرد. و نیز کافر کتابی بنابر قول مشهور نجس است و احتیاط واجب رعایت این قول است.
- [امام خمینی] موقع نوشتن اسم مبارک حضرت رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم مستحب است صلوات را هم بنویسد. و نیز بهتر است هر وقت آن حضرت را یاد می کند صلوات بفرستد
- [آیت الله مکارم شیرازی] اشْهد انْ لا اله إلا الله وحْده لا شریک له: گواهی می دهم هیچ کس شایسته پرستش جز خداوند نیست، یگانه است و شریک ندارد. و اشْهد ان محمداً عبْده و رسوله: و گواهی می دهم محمد(صلی الله علیه وآله) بنده و فرستاده اوست. اللهم صل علی محمد و آل محمد: خداوندا! درود بفرست بر محمد(صلی الله علیه وآله) و اهل بیت او(علیهم السلام).
- [آیت الله نوری همدانی] موقع نوشتن اسم مبارک حضرت رسول – صلی الله علیه و آله و سلم – مستحب است صلوات را هم بنویسد . و نیز بهتر است هر وقت آن حضرت را یاد می کند ، صلوات بفرستد .
- [آیت الله نوری همدانی] مستحب است بعد از تکبیره الاحرام بگوید : یا مُحسنُ قداتاکَ المسیءُ و قد امَرتَ المحسنَ ان یتجاوَز عنِ المسی ءِ انتَ المحسنُ و انا المُسی ءُ بحقّ محمّدٍ و آلِ محّمدٍ صل عَلی محّمدِ و ال محّمدِ و تجاوَز عن قبیحِ ما تعلمُ منّی .یعنی ای خدائی که به بندگان احسان می کنی بندة گنهکار به در خانة تو آمده و تو امر کرده ای که نییکوکار از گنهکار بگذرد ، تو نیکو کاری و من گناهکار بحقّ محّمدٍ و آل محّمدٍ صلی اللهُ علیه و آله و سّلم .رحمت خود را بر محمد و آل محمد بفرست و از بدیها یی که می دانی از من سر زده . بگذر .
- [امام خمینی] مستحب است بعد از تکبیرة الاحرام بگوید: "یا محسن قد اتاک المسیی ء و قد امرت المحسن ان یتجاوز عن المسیی ء انت المحسن و انا المسیی ء بحق محمد و آل محمد صل علی محمد و آل محمد و تجاوز عن قبیح ما تعلم منی"، یعنی ای خدایی که به بندگان احسان می کنی، بنده گنهکار به در خانه تو آمده و تو امر کرده ای که نیکوکار از گنهکار بگذرد، تو نیکوکاری و من گناهکار، به حق محمد و آل محمد صلی الله علیه و آله و سلم رحمت خود را بر محمد و آل محمد بفرست و از بدیهایی که می دانی از من سر زده بگذر.
- [آیت الله خوئی] مستحب است بعد از تکبیرة الاحرام بگوید:" یا محسن قد اتاک المسییء و قد امرت المحسن ان یتجاوز عن المسیء انت المحسن و انا المسیء بحق محمد و آل محمد صل علی محمد و آل محمد و تجاوز عن قبیح ما تعلم منی"، یعنی ای خدایی که به بندگان احسان میکنی بنده گنهکار به در خانه تو آمده و تو امر کردهای که نیکوکار از گنهکار بگذرد، تو نیکوکاری و من گناهکار، به حق محمد و آل محمد صلی الله علیه و آله و سلم رحمت خود را بر محمد و آل محمد بفرست و از بدیهایی که میدانی از من سر زده بگذر.