چرا پیامبر (ص) برای بعد رحلتشان جانشین تعیین نکردند؟
رسول گرامی اسلام اقدامات اساسی و فراوانی در این زمینه  از ابتدای رسالت خویش تا به لحظه رحلت از دنیای فانی انجام دادند، حتی همان لحظه‌ای که سر مطهر رسول خدا(ص) در دامان حضرت علی(ع) بود و تقاضای کاغذ و دوات فرمودند تا مطلبی که بارها بیان کرده بودند، مکتوب کنند.[1] اما زمانی که پذیرش حق وجود نداشته باشد، رسول اکرم (ص) نیز نمی تواند کاری انجام دهد: (وَ ما أَنْتَ بِهادِی الْعُمْیِ عَنْ ضَلالَتِهِمْ إِنْ تُسْمِعُ إِلاَّ مَنْ یُؤْمِنُ بِآیاتِنا فَهُمْ مُسْلِمُونَ[نمل/81] و نیز نمی‌ توانی کوران را از گمراهیشان برهانی تو فقط میتوانی سخن خود را به گوش کسانی برسانی که آماده پذیرش ایمان به آیات ما هستند و در برابر حق تسلیمند.)  ذکر تمام مواردی که پیامبر (ص) جانشین خویش را معرفی کرده اند، در این مقال نمی گنجد مواردی نظیر  حدیث غدیر، حدیث یوم الدار و حدیث منزلت و... . در صدر اعلان‌های حضرت واقعه غدیر خم قرار دارد؛ واقعه‌‌ای که خداوند به رسولش خطاب می‌فرماید: (یا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ وَ اللَّهُ یَعْصِمُکَ مِنَ النَّاسِ إِنَّ اللَّهَ لا یَهْدِی الْقَوْمَ الْکافِرینَ[مائده/67] ای پیامبر، آن چه را از پروردگارت بر تو فرود آمده است، به مردم برسان و اگر نرسانی، رسالت خدای را به جا نیاورده ‌ای و خداوند تو را از گزند مردم حفظ می‌کند.) سرزمین غدیر در نیمروز هجدهم ماه ذی‌ الحجه در زیر آفتاب گرم تابستان شاهد صحنه‌ ای عجیب بود. پیامبر دستور داد کسانی که پیش رفته ‌اند بر گردند و عقب ماندگان به آنان ملحق شوند و در جمعیت انبوهی که در خامه تاریخ نمی ‌گنجید و گروهی انبوه که از هفتاد تا صد و بیست هزار نفر نقل شده است، در آن محل جمع شدند و از مردم اقرار به سرپرستی گرفته و بعد ولایت امیرمؤمنان را ابلاغ نمودند. علامه امینی از راویان بسیاری از اهل سنت، این رخداد را نقل نموده ‌اند که خود در غدیر حضور داشته ‌اند. آیا به راستی سندی از این بالاتر و اقدامی اساسی ‌تر از این می‌توان انجام داد. ولی وقتی نوبت به هوی و هوس و نفس اماره می‌رسد، انسان چنان جسور می‌شود که مسلم ترین مسلمات را انکار می کند.[2]   اینان سخنان صریح و محکمات الهی در مورد امیرالمؤمنین و ائمه اطهار(ع) را تفسیر به رأی نمودند و بر وجهی غیر اصلی حمل نمودند. پس از جانب رسول خدا هیچ سستی و کوتاهی صورت نگرفته و هر چه سستی است، از جانب دنیا دوستان و جاه طلبان است که دین را بازیچه خود قرار دادند. [1]. عمر در این زمان می گوید: "إنّ الرجل لیهجر؛(1) پیامبر هذیان می‌گوید". بحارالانوار، ج 30، ص 466. [2]. جعفر سبحانی، فروغ ولایت، ص 142. برای آگاهی بیشتر ر . ک: 1) رهبری امام علی (ع) در قرآن (ترجمه المراجعات) علامه سید شرف الدین 2) معالم المدرستین علامه عسکری 3) آن گاه هدایت شدم (ثم اهتدیت) تیجانی سماوی 4) فروغ ابدیت جعفر سبحانی 5) بررسی مسایل کلی امامت ابراهیم امینی
عنوان سوال:

چرا پیامبر (ص) برای بعد رحلتشان جانشین تعیین نکردند؟


پاسخ:

رسول گرامی اسلام اقدامات اساسی و فراوانی در این زمینه  از ابتدای رسالت خویش تا به لحظه رحلت از دنیای فانی انجام دادند، حتی همان لحظه‌ای که سر مطهر رسول خدا(ص) در دامان حضرت علی(ع) بود و تقاضای کاغذ و دوات فرمودند تا مطلبی که بارها بیان کرده بودند، مکتوب کنند.[1] اما زمانی که پذیرش حق وجود نداشته باشد، رسول اکرم (ص) نیز نمی تواند کاری انجام دهد:

(وَ ما أَنْتَ بِهادِی الْعُمْیِ عَنْ ضَلالَتِهِمْ إِنْ تُسْمِعُ إِلاَّ مَنْ یُؤْمِنُ بِآیاتِنا فَهُمْ مُسْلِمُونَ[نمل/81] و نیز نمی‌ توانی کوران را از گمراهیشان برهانی تو فقط میتوانی سخن خود را به گوش کسانی برسانی که آماده پذیرش ایمان به آیات ما هستند و در برابر حق تسلیمند.)

 ذکر تمام مواردی که پیامبر (ص) جانشین خویش را معرفی کرده اند، در این مقال نمی گنجد مواردی نظیر  حدیث غدیر، حدیث یوم الدار و حدیث منزلت و... .

در صدر اعلان‌های حضرت واقعه غدیر خم قرار دارد؛ واقعه‌‌ای که خداوند به رسولش خطاب می‌فرماید: (یا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ وَ اللَّهُ یَعْصِمُکَ مِنَ النَّاسِ إِنَّ اللَّهَ لا یَهْدِی الْقَوْمَ الْکافِرینَ[مائده/67] ای پیامبر، آن چه را از پروردگارت بر تو فرود آمده است، به مردم برسان و اگر نرسانی، رسالت خدای را به جا نیاورده ‌ای و خداوند تو را از گزند مردم حفظ می‌کند.)

سرزمین غدیر در نیمروز هجدهم ماه ذی‌ الحجه در زیر آفتاب گرم تابستان شاهد صحنه‌ ای عجیب بود. پیامبر دستور داد کسانی که پیش رفته ‌اند بر گردند و عقب ماندگان به آنان ملحق شوند و در جمعیت انبوهی که در خامه تاریخ نمی ‌گنجید و گروهی انبوه که از هفتاد تا صد و بیست هزار نفر نقل شده است، در آن محل جمع شدند و از مردم اقرار به سرپرستی گرفته و بعد ولایت امیرمؤمنان را ابلاغ نمودند.

علامه امینی از راویان بسیاری از اهل سنت، این رخداد را نقل نموده ‌اند که خود در غدیر حضور داشته ‌اند. آیا به راستی سندی از این بالاتر و اقدامی اساسی ‌تر از این می‌توان انجام داد. ولی وقتی نوبت به هوی و هوس و نفس اماره می‌رسد، انسان چنان جسور می‌شود که مسلم ترین مسلمات را انکار می کند.[2]
 
اینان سخنان صریح و محکمات الهی در مورد امیرالمؤمنین و ائمه اطهار(ع) را تفسیر به رأی نمودند و بر وجهی غیر اصلی حمل نمودند.
پس از جانب رسول خدا هیچ سستی و کوتاهی صورت نگرفته و هر چه سستی است، از جانب دنیا دوستان و جاه طلبان است که دین را بازیچه خود قرار دادند.

[1]. عمر در این زمان می گوید: "إنّ الرجل لیهجر؛(1) پیامبر هذیان می‌گوید". بحارالانوار، ج 30، ص 466.
[2]. جعفر سبحانی، فروغ ولایت، ص 142.

برای آگاهی بیشتر ر . ک:
1) رهبری امام علی (ع) در قرآن (ترجمه المراجعات) علامه سید شرف الدین
2) معالم المدرستین علامه عسکری
3) آن گاه هدایت شدم (ثم اهتدیت) تیجانی سماوی
4) فروغ ابدیت جعفر سبحانی
5) بررسی مسایل کلی امامت ابراهیم امینی





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین