با نگاهی به سخنان امام حسین علیه السّلام از همان ابتدای قیام آن حضرت متوجه این موضوع می‌شویم که آن حضرت بعنوان ولی و امام مسلمین دست به این حرکت زد.
وقتی والی مدینه (ولید بن عتبه) از آن حضرت خواست که با یزید بن معاویه به عنوان حاکم اسلامی بیعت کند امام علیه السّلام از بیعت کردن، امتناع کردند و چنین فرمودند:
(ای امیر! مائیم خاندان نبوت و معدن رسالت، خاندان ماست که محل آمد و رفت فرشتگان و محل نزول رحمت خدا است، خداوند اسلام را از خاندان ما شروع نموده و تا آخر نیز همگام با ما خاندان به پیش خواهد برد ... ).
امام علیه السّلام بعد از این بیان به خصوصیت یزید بن معاویه می‌پردازد و در پایان می‌فرمایند که:
(... و باید ما و شما آینده را در نظر بگیریم و ببینیم که کدام یک از ما سزاوار و لایق خلافت و رهبری امت اسلامی و شایسته بیعت مردم است[1] ...).
و بعد از این سخنان بود که امید ولید و مروان بن حکم، به یأس مبدّل شد و امام موضع خود را صریحاً اعلام نمود.
امام علیه السّلام روز بعد در ملاقاتی با مروان بن حکم چنین فرمودند: (باید فاتحة اسلام را خواند که مسلمانان به فرمانروائی مانند یزید گرفتار شده‌اند، آری از جدم رسول خدا صلّی الله علیه و آله شنیدم که می‌فرمود: خلافت بر خاندان ابوسفیان حرام است و اگر روزی معاویه را در بالای منبر من دیدید، او را بکشید. ولی مردم مدینه او را در عرشه منبر دیدند و نکشتند و اینک خداوند آنان را به یزید فاسق مبتلا و گرفتار نموده است[2]).
امّا شاید بهترین دلیل که امام علیه السّلام خود را شایسته رهبری می‌دانست و بعنوان امامت الهی دست به این قیام زد سخنانی باشد که اخطب خوارزم نقل می‌کند. وی می‌گوید: همان شب که امام علیه السّلام از مجلس ولید خارج گردید به حرم رسول خدا صلّی الله علیه و آله وارد شد و در کنار قبر آن حضرت قرار گرفت و با این جملات به زیارت آن حضرت پرداخت:
(... درود بر تو ای رسول خدا صلّی الله علیه و آله من حسین فرزند تو و فرزند زاده تو هستم. و من سبط تو می‌باشم که برای هدایت و رهبری امت، مرا جانشین خود قرار داده‌ای، ای پیامبر خدا صلّی الله علیه و آله اینک آنها مرا تضعیف نموده و آن مقام معنوی مرا حفظ ننمودند و این است شکایت من به پیشگاه تو تا به ملاقاتت بشتابم[3]).
امام حسین علیه السّلام در وصیت نامه خود نیز قیام خود را جهت اصلاح مفاسد امت و احیاء و زنده کردن سنت و قانون جدش رسول خدا صلّی الله علیه و آله و راه و رسم پدر بزرگوارش علی بن ابی طالب علیه السّلام می‌داند. و در حقیقت خود را جانشین نبی اکرم صلّی الله علیه و آله می‌داند[4]).
امام حسین علیه السّلام تا هنگام شهادت خود بارها بر این نکته تأکید کرد که قیام او به عنوان ولی و امام مسلمین صورت می‌گیرد. خوارزمی در مقتل خود نقل می‌کند که: حسین بن علی علیه السّلام در ساعات آخر عمر خود در حالی که سوار اسب گردیده و شمشیر بدست داشت و در حالتی که از زندگی قطع امید کرده و تن به مرگ و شهادت داده بود در مقابل دشمن قرار گرفت و این اشعار را می‌خواند: (مرگ بهتر از پذیرفتن ننگ است و پذیرفتن ننگ بهتر از قبول آتش، من حسین بن علی علیه السّلام هستم، سوگند یاد کرده‌ام که در مقابل دشمن سر فرود نیاورم ...، ما چراغ‌های (هدایت) خدا هستیم که در روی زمین می‌درخشیم ...، کتاب خدا در پیش ما است ... و در میان ما است وحی و هدایتی که به نیکوئی یاد می‌شود. و ما در میان همه خلق وسیله امن هستیم و این حقیقت را در میان مردم گاهی نهان داریم و گاهی عیان و [5]...)
طبری مورخ بزرگ جهان اسلام نیز نقل می‌کند که: امام حسین علیه السّلام نامه‌ای به اهل بصره و بزرگان شیعه در آن شهر نوشت که در آن نامه بعد از حمد خداوند و درود بر نبی اکرم صلّی الله علیه و آله چنین بیان می‌کند:
( ... خداوند محمد صلّی الله علیه و آله را جهت پیامبری برگزید و او را بوسیله نبوت گرامی داشت ... و کنّا اهله و اولیائه و اؤصیائه و ورثته و احقّ الناس بمقامه فی النّاس و[6] ... و ما اهل و اولیاء و اوصیاء و ورثهی او هستیم و از میان مردم احق به مقام او در میان مردم هستیم ... )
با توجه به مطالب بیان شده بخوبی روشن می‌شود که امام حسین علیه السّلام بارها خود را امام و ولی مسلمین معرفی کرده است و قیام او نیز برخاسته از چنین موضعی بوده است.
پاورقی ها:
[1] . مقتل خوارزمی، جلد 1، ص 182.
[2] . مقتل خوارزمی، ج 1، ص 185، فصل 9، تاریخ بغدا، ج 12، ص 181، تهذیب التهذیب، ج 2،ص 428؛ شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، ج1، ص 348. و...
[3] . مقتل خوارزمی،ج 1، ص 186؛ مقتل عوالم،ص 54.
[4] . مقتل خوارزمی، ج 1، ص 188، فصل 9، مقتل عوالم، ص 54.
[5] . مقتل خوارزمی، ج 2، ص 33.
[6] . تاریخ طبری، (بیروت، انتشارات دارالکتب العلمیه)، ج3، ص 280، تاریخ سنه، 60.
منبع : اندیشه قم
