عراق مهمات و نیازهای تسلیحاتی خود را از کدام کشورها تأمین می کرد؟

یکی از مهم ترین کشورهایی که تسلیحات عراق در طول جنگ را فراهم کرد، اتحاد جماهیر شوروی سابق بود. هم به دلیل قرارداد 15 ساله نظامی عراق و شوروی و هم به دلیل نزدیکی عراق به این کشور، اتحاد جماهیر شوروی سابق بخش اعظم نیاز تسلیحاتی عراق را تأمین می‌کرد. بر اساس گزارش مجله نیوزویک پنجاه درصد از 84 میلیارد دلار هزینه سلاحی که در طول جنگ به عراق فروخته شد، به وسیله روس‌ها تأمین شد. در مدتی که شوروی (سابق) از تحویل مهمات توپخانه به عراق خودداری کرد مصر این مأموریت را به عهده گرفت.
چین نیز یکی دیگر از کشورهایی بود که عراق تجهیزات نظامی خود را از آن کشور خریداری می‌کرد؛ از جمله این سلاح‌ها تانک تی-55 است که معادل بهبود یافتة تانک تی-55 شوروی است.
فرانسه در طول جنگ 16.6 میلیارد دلار سلاح پیشرفته، از جمله 133 فروند میراژ اف-1 و موشک‌های اگزوسه به عراق فروخت. فرانسوی‌ها در سال 1984 با تحویل هواپیماهای سوپراتاندارد به عراق، که مجهز به موشک‌های اگزوسة هوا دریا بودند، نقش به‌سزایی در هدف قرار دادن خطوط حمل و نقل دریایی به ویژه خطوط نفتی ایفا نمودند. فرانسوی‌ها در ساخت راکتورهای اتمی و فراهم کردن زمینه دستیابی عراق به سلاح اتمی نیز نقش برجسته‌ای داشتند.
کمک‌های فرانسه به عراق تا آنجا پیش رفت که فرستاده حکومت فرانسه در زمان ریاست جمهوری والری ژیسکاردستن به عراق آمد و در ملاقاتی با وزیر دفاع وقت عراق عدنان خیرالله به او اطلاع داد که فرانسه به صورت جدی زمینه‌های اعطای یک بمب اتمی به عراق را بررسی می‌نماید. می‌توان برای مجبور کردن ایران به متوقف کردن جنگ، این بمب را به هدف مشخصی پرتاب نمود.
برابر گزارش‌های موجود، امریکا در طی ساله‌ای معادل 61 - 66 معادل 1.5 میلیارد دلار تجهیزات الکترونیکی، انواع ماشین آلات، دستگاه‌های حساس و رایانه‌های فوق العاده قوی در زمینه تولید سلاح‌های شیمیایی، موشکی و هسته‌ای را به دولت عراق فروخت. بعدها یک بازپرس کنگره امریکا که مسئول بررسی عملکرد دولت امریکا در برابر عراق بود، گفت: (دامنه وسعت انواع تجهیزات تکنولوژی حساسی که از طرف دولت امریکا به عراق ارسال شده است، آدم را شوکه می‌کند.)
همچنین در گزارشی که بعدها در تلویزیون ای.بی.سی امریکا پخش شد بر این مسئله تأکید شد که شرکت‌های امریکایی به طور قانونی و غیرقانونی، نوعی فناوری را در اختیار عراق قرار داده بودند که این کشور را قادر می‌ساخت برنامه‌های تولید پیشرفته‌ترین جنگ افزارها را ادامه دهد. به گزارش روزنامه تایمز مالی چاپ انگلیس، شرکت امریکایی اینترنشنال سیگنال کنترل نیز در انتقال مخفیانه تکنولوژی ساخت بمب‌های خوشه‌ای به عراق دست داشت.
یکی از کشورهای دیگری که سلاح‌های مورد نیاز عراق را تأمین می‌کرد انگلیس بود. برخی از کارخانه‌های انگلیس در پی فروش سلاح به عراق سودآور شدند و حتی در سال 1988 میلادی فروش این اقلام به 1.2 میلیارد دلار رسید. همزمان انگلیسی‌ها، دفتر خرید ایران در خیابان ویکتوریای لندن کنترل می‌کردند و اطلاعات آن را از طریق سازمان اطلاعاتی M15 در اختیار عراق قرار می‌دادند.
آلمان‌ها نیز همانند فرانسه و انگلیس، تجهیزات فراوانی را در اختیار عراق قرار دادند. فناوری آلمان‌ها در زمینه تولید سلاح‌های شیمیایی و موشکی بیش از سایر بخش‌ها به کار گرفته شد. بخشی از کارخانه‌های آلمان نیز به صورت انحصاری سلاح‌های مورد نیاز صدام را می‌ساختند. برزیل، کلمبیا، اسپانیا و بسیاری از کشورهای دیگر همچون افریقای جنوبی، اتریش، یوگسلاوی سابق و ایتالیا نیز به میزان بسیار تسلیحات شیمیایی با تکنولوژی پیشرفته در اختیار عراق قرار دادند.
منبع: جنگ ایران و عراق، پرسش‌ها و پاسخ‌ها، فرهاد درویشی، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ